De 28e editie van Gaume Jazz zal vooral herinnerd worden als een zonovergoten weekend. Dankzij het prachtige zomerweer kon het publiek in een relaxte sfeer genieten van jazz en parallelle universums. Opvallend daarbij was het groot aantal groepen uit Vlaanderen.
Ondanks het feit dat Gaume Jazz deel uitmaakt van het EJN (Europa Jazz Network), het Franse AFIJMA (Association des Festivals Innovants en Jazz et Musiques Actuelles) en dat ze werken met vijf verschillende podia (twee in openlucht, een grote tent, een zaal van het cultureel centrum en de plaatselijke kerk) blijft alles zeer overzichtelijk. Grote buitenlandse publiekstrekkers stonden in 2012 niet op de affiche maar je kon hier wel terecht voor een avontuurlijk programma waarbij de grenzen tussen jazz en aanverwante genres continu vervaagden.
De jeugd
Jeunesses Musicales Luxembourg Belge is nauw betrokken bij de organisatie van het hele evenement. Het is dus niet verwonderlijk dat Gaume Jazz ruime aandacht besteedt aan de jeugd. Opmerkelijk is de manier waarop dit gebeurt. Het gaat niet om randanimatie maar om een essentieel onderdeel, volledig geïntegreerd in het programma. Zo kunnen de allerkleinsten een week stage volgen onder vakkundige leiding en krijgen ze nadien de kans te schitteren op het openluchtpodium samen met een bekende groep. Dit jaar fungeerde Jaune Toujours als extra motor. Een perfecte combinatie natuurlijk want Piet Maris & C° hebben ervaring op dat gebied via hun speciaal kinderprogramma ‘Ik en den Theo’. Opdracht volbracht met verve. Tekenend was dat nadien verscheidene van die bengels rondhingen bij de andere podia. Wie weet komen ze ooit terecht bij een ensemble als het Brussels Youth Jazz Orchestra dat hier optrad samen met de Zweedse gastdirigent Klas Linquist. We hoorden deze bigband al in Flagey aan het werk en waren toen reeds onder de indruk. We genoten nu opnieuw van een hecht samenspel maar ook van sterke solomomenten. Het klonk bij vlagen weliswaar nog wat academisch maar bij een aantal passages was er een reële meerwaarde, mede dankzij Linquist die zijn pupillen duidelijk sterk in de hand had.
Ander jong talent waar we zeker nog van zullen horen, is de vijftienjarige pianist Hendrik Lasure die solo optrad. Ondanks het feit dat hij onverwachts op een elektrische piano moest spelen en niet op een akoestische vleugel, maakte hij alleszins indruk. Wie op die leeftijd klassiekers van Monk, Davis en Parker op originele en losse manier kan koppelen aan Massive Attack heeft duidelijk iets in zijn mars. Wordt vast en zeker vervolgd.
Onder de benaming “Combos stage de jazz” kregen de deelnemers van de stages die toegankelijk waren voor alle leeftijden, op hun beurt een podium aangeboden. Leraars waren o.a. Eve Beuvens en Thomas Champagne.
Jazz en parallelle universums
Hamster Axis of the One-Click Panther is ondertussen al een aantal stappen verder. Hedendaagse jazz met een continue drang naar avontuur is hun handelskenmerk geworden. Free Desmyter, die Bram Weijters verving, kweet zich perfect van zijn taak. Een concert met genoeg piekmomenten maar halfweg de set raakten we even de draad kwijt omdat de spanning vervaagde. Dit werd gelukkig rechtgezet door een overtuigende finale dankzij de titeltrack van hun cd ‘Small Zoo’.
Een van de sterkste momenten was het concert van Fabrice Alleman die een carte blanche gekregen had. Veel volk op het podium met Reggie Washington (op contrabas), de Argentijnse percussionist Minino Garay, de Franse gitarist Fred Favarel, Fabrice Alleman zelf in beste doen en daarbij nog het strijkkwartet MP4. Michel Herr schreef enkele arrangementen. Dit gezelschap bracht complex gelaagde jazzcomposities, af en toe ingekleurd met Zuid-Amerikaanse ritmepatronen en zelfs een snuifje klassieke romantiek. De vocale intermezzo’s van Alleman bleven beperkt en verluchtten het geheel zelfs op gepaste wijze met een tikje spacy fusionjazz. Dankzij een evenwichtige opbouw zonder momenten van overdaad verdient dit project een vervolg.
Nog meer volk op het podium bij MixTuur van Tuur Florizoone. Deze helse krachttoer is ondertussen geëvolueerd tot een geoliede machine maar zonder dat er op automatische piloot gespeeld wordt. Alleen al de solo-intro van Nick Thys en de improvisatiemomenten van Laurent Blondiau maakten van het hele concert weer een unieke belevenis. MixTuur is uitgegroeid tot een ver doorgedreven symbiose van verschillende werelden. Met Minino Garay er even bij als speciale gast werd het bovendien puur spektakel met vier percussionisten die elkaar aanstookten, een absoluut hoogtepunt van het festival.
Het internationale Blazin’ Quartet probeert op zijn beurt Balkan-invloeden te koppelen aan jazz met wat elektronica. De link met Balkan bleef echter zeer wazig en het gebruik van elektronica reikte niet verder dan wat terloopse effecten die ondertussen door honderden groepen al uitgetest zijn. Ook bij GanSan ontbrak de nodige panache. De cd ‘Elégie Berbère’ (Home Records) is nochtans een uiterst geslaagde stijloefening. Live wil het echter niet lukken. Een tijd geleden in de Jazzstation bleef het geheel steken in te traditionele jazzidiomen. Toen waren de Marokkaanse gastmuzikanten er niet bij. In Gaume tekenden ze wel present maar uiteindelijk bleef het ook hier bij goede bedoelingen om worldfusion en jazzrock opgepept met wat trance. Dan is de aanpak van Jaune Toujours toch wel duidelijker en explicieter. Geen aarzelen of schoorvoetend uitproberen bij deze bende. Gedurfd, gevat en met de nodige nuances staken ze ook in de Gaume-streek het vuur aan de lont. Hijaz toonde op zijn beurt hoe inventief en fijnzinnig worldjazz wel kan klinken. In hun Arabo-jazz worden alle stijlelementen ragfijn met elkaar verbonden. Dit was vooral te danken aan pianist Niko Deman die steeds op het goede moment de juiste richting aangaf.
Verder stond er op de affiche nog een aantal buitenbeentjes waaronder Blue Monday People, een trio gevormd door vocalist François Vaiana (ook lid van Brussels Vocal Project), Lara Rosseel op contrabas en gitarist Benjamin Sauzereau. De drie schotelden het publiek enkele kortverhalen voor alsof ze uit een dagboek geplukt waren. Vaiana leidde de teksten parlando in en zong vervolgens het volledige verhaal waarbij Rosseel en Sauzerau op zeer fijnzinnige wijze het geheel inkleurden en een expressief reliëf verleenden. Akoestische hiphopjazz met een directe link naar de soul van Marvin Gaye en Bill Withers, zo intimistisch gebracht dat de toehoorders zich als voyeurs voelden. De verrassing van het weekend.
Er was tevens ook nog de Belgische première van ‘Brothers In Bamako’, de duo-cd van de Amerikaanse bluesheld Eric Bibb en zijn Afrikaanse tegenhanger Habib Koité. De twee prijkten op de verzamel-cd ‘Mali To Memphis’ (Putumayo, 1999) en hielden sindsdien nauw contact. In Rossignol zorgden ze voor een uurtje onderhoudende akoestische blues. De perfecte voortzetting van de bluesidiomen gecultiveerd door Ali Farka Touré en John Lee Hooker. Het bleef boeiend genoeg door de begeleidende commentaren en vooral doordat beide gitaristen een eigen gitaarstijl hebben.
Het idyllische decor midden het groen verleent het festival van Gaume Jazz een uiterst rustgevend karakter, althans met de perfecte weersomstandigheden zoals dit jaar. Dit moet nog zowat het enige festival zijn waar je op het terrein zelf kan kamperen. Je neemt trouwens best de tijd om de streek wat te verkennen want het hele gebied barst van de pittoreske hoekjes en plaatsjes waar je volop kan genieten van lokale specialiteiten.
Op Gaume Jazz worden dj’s geweerd maar is er wel een ruime waaier van podia zonder dat het overkill of een supermarkt wordt. Wie wat rust wil, kan gewoon naar een ander deel van het terrein wandelen met een ambachtelijk biertje, geschonken in het juiste bierglas. Wat meer fantasie bij de inrichting van het terrein zou wel mooi zijn en dat het tijdschema niet altijd perfect gerespecteerd wordt, moet je er bij nemen. Alleszins het ideale festival om te onthaasten.
