---

Hiphop in Vlaanderen, het blijft een markant verhaal dat afwisselend geassocieerd wordt met hoogst bedenkelijke exploten als Krapuul in Axe of Will Tura's 'Moa Vent Toch', de al even twijfelachtige Vlaamse friethop van ABN of het muzikaal veel sterkere dialectwerk van o.a. 't Hof van Commerce. Sinds enkele jaren waait er internationaal een frisse wind door het hiphoplandschap die gemakshalve avant-hop gelabeld wordt. Beats en raps kunnen daarin verzoend worden met indierock, folky gitaargetokkel, elektronica of het lievere popwerk. De nationale vlaggendragers van deze beweging zijn bij uitstek het West-Vlaamse Cavemen Speak dat voorzichtig internationaal weerklank begint te vinden. In elk geval voldoende opdat Caveman Tom De Geeter (alias Siaz) zou kunnen samenwerken met de Zweed Marcus Graap van Stacs of Stamina. Het resultaat is Zucchini Drive en laat zich vanaf maart 2006 horen op het prachtige album 'Being Kurtwood' waarvoor de twee zich gesteund weten door een indrukwekkende hofhouding producers. Met Zucchini Drive en Cavemen Speak kan het Vlaamse hiphop minderwaardigheidscomplex begraven worden, tenzij dan als prachtig woord voor bij het Scrabbelen.

Primitieve gitaarmuziek

Zucchini Drive opereert vanuit het collectief Shadowanimals, een verzameling muzikanten die onderling en in verschillende formules graag de handen in elkaar slaan. Zo valt er op de Shadowanimals-site niet alleen muziek te horen van Zucchini Drive, maar ook van Nomad (een ander derde van Cavemen Speak), Nuccini (van de Italiaanse postrockband Giardini di Mirò), Kthei, Epic, Cavemen Speak "zelf" en Gunporn. Net als Zucchini Drive is deze laatste band een samenwerking tussen Tom De Geeter en Marcus Graap, voor Gunporn aangevuld met de Amerikaan Bluebird (die ook op 'Easy Tiger' van 'Being Kurtwood' een gastrol vervult). Maar ook voor Gunporn hadden Graap en De Geeter al een gezamenlijke release onder de naam The World After 4/02. De muzikale relatie tussen de twee gaat met andere woorden al langer mee dan vandaag. "Marcus en ik werken al een 3 à 4 jaar samen. Toen we daarmee begonnen woonde hij met zijn vriendin in Parijs en werkte hij met Stacs of Stamina in Londen. Dat was in de beginperiode van wat ze nu avant-hop noemen. De basis voor de samenwerking lag in wederzijdse appreciatie van wat we deden met Stacs of Stamina en Cavemen Speak. Iedereen van Stacs of Stamina vond Cavemen Speak goed en omgekeerd. We hebben dan een paar optredens gedaan en hij heeft een nummer opgenomen voor Cavemen Speak. Samen in de studio bleek dat het echt klikte. Er volgenden nog meer tracks en tenslotte kwamen er enkele Europese tournees en een volledig album." Hoe diep het wederzijdse respect en de muzikale liefde ook mag zijn, het samenwerken met iemand die niet meteen in een buurgemeente woont – al was Graap zo vriendelijk om van het hoge noorden naar dichterbij gelegen streken te verhuizen – klinkt niet meteen vanzelfsprekend. De Geeter ziet er echter geen graten in. "Marcus woont ondertussen in Londen of beter gezegd, zowat overal, meestal in grootsteden, maar hij komt ook wel tot hier om opnames te maken. Hij is heel soepel in dat soort dingen. Bovendien zitten we muzikaal op volledig op dezelfde golflengte. Wat we maken met Zucchini Drive is iets heel anders dan de muziek die we maken met onze eigen bands. Wat Marcus doet met Stacs of Stamina is wat ze nu eurocrunk noemen: dansbare, disco-achtige muziek. Terwijl ik met Cavemen Speak meer primitieve gitaarmuziek breng. Met Zucchini Drive is het dan weer iets totaal anders, zodat we een uitlaatklep krijgen om te doen wat ook in onze eigenheid ligt. En daar kunnen we elkaar echt vinden. Ondertussen is er bovendien voldoende basis om al een echte groep te zijn. Zucchini Drive is dus meer dan zomaar een project."

Zware verklaringen

Opvallend is daarbij is wel dat Graap en De Geeter voor elke nieuwe samenwerking een andere naam gekozen hebben: The World After 4/02 werd Gunporn en nu is er Zucchini Drive. Het switchen van naam is niet meteen een klassieke marketingstrategie in een (muziek)maatschappij die sterk gericht is op herkenning en naambekendheid. Toch is het wisselen van naam geen manier om tegen de stroom in te gaan of een frivoliteit. "We hebben een nieuwe naam gekozen omdat we één wilde hebben die beter paste bij het genre muziek dat we nu maken. Gunporn was meer elektronisch, drum 'n' bass-achtig en The World After 4/02 was meer hiphopgericht. Qua instrumentale muziek verschilt Zucchini Drive sterk met deze projecten: nu zit er veel meer elektronica en pop in. We wilden dus een frisse start." Met het beter passen bij de muziek houdt trouwens al het gefilosofeer rond de naam op, want een betekenis moet er achter Zucchini Drive niet meteen gezocht worden, integendeel. "We hebben twee maanden gezocht naar de best mogelijke naam: iets dat fris klonk, dat nog nergens gehoord was en dat geen betekenis had. Gewoon om niet de vraag te krijgen waar de naam vandaan komt. Met The World After 4/02 kregen we bij interviews steeds de vraag wat die naam betekende. We konden dat steeds wel een beetje uitleggen, maar dat was keer op keer een zware verklaring. Nu klinkt de naam gewoon goed en dat is wat telt."

Pushen

Gelukkig is het bij Zucchini Drive niet alleen de naam die goed klinkt. Opvallend in het geluid van het album 'Being Kurtwood' zijn enerzijds de grote muzikale variatie door het engageren van een kleine stoet producers en anderzijds het verschillende stemgeluid van De Geeter en Graap. De eerste komt daarbij heel stevig, beslist en meestal rappend uit de hoek, als iemand die 100% zeker is van zijn zaak en niet meteen tegenspraak verwacht, terwijl de Zweed het meer over de gezongen boeg gooit in een wat bescheidener en monotoner geluid. Het vocale onderscheid is volgens De Greef heel vanzelfsprekend. "Ik doe graag zangstemmen, maar de mijne klinkt veel zwaarder, ik heb een andere aanpak dan Marcus. De laatste tijd is dat trouwens nog veel meer uit elkaar gegroeid. Hij is meer richting dance-stijl gegaan, terwijl ik de laatste tijd meer met rockmuziek werk: postrockachtige als Giardini di Mirò of meer elektronica en popgerichte Morr acts." Het verschil in benadering en in muzikale richting zorgt daarbij niet voor problemen binnen Zucchini Drive. Integendeel, de verschillende muzikale interesses van Graap en De Geeter voeden Zucchini Drive en maken het tot wat het uiteindelijk geworden is. "We hebben dezelfde mening over wat Zucchini Drive moet worden: we willen allebei iets dat heel divers is, dat collageachtig in elkaar zit. We pushen graag onze raps en werken graag met producers die muziek maken die constant in beweging is. Die muziek zorgt er voor dat we ons moeten pushen om met onze raps elke acht maten iets totaal anders van stijl te doen: zingen, rappen... Dat is heel anders dan het vroeger was." Dat Graap en De Geeter graag veranderende en prikkelende producties hebben, daar kan op 'Being Kurtwood' niet naast geluisterd worden. Vooral '1000 Streets Beneath the Sky' van Lauri en 'Earth to Kurtwood' van Pilot Balloon lijken constant in beweging. Het elektronisch gekraak van Lauri's productie schurkt lief tegen ritmische onregelmatigheden aan, zonder zich er expliciet aan over te geven en bij Pilot Balloon verandert de beat zelfs drastisch, wanneer de licht ontregelende accenten van het begin zich ontspannen tot meer poppy hiphop. Maar dan wel poppy hiphop die graag van vorm verandert alsof die uit de betere plasticine gekneed is.

Netwerking

De muzikale variatie wordt nog extra opgetrokken door voor elke track een andere producer te kiezen, wat de cd zegent met evenveel invullingen van de stijl avant-hop als er nummers op de cd te horen zijn. Ook voor het werken met deze producers bleek "iets anders te willen doen" weer de code te zijn die één en ander in gang zette. "In Tacs of Stamina is het vooral Johan die producet en bij Cavemen Speak is dit Nomad. Marcus en ikzelf zijn meer de mc's en dus zitten we in onze thuisbases met producers die de muziek bepalen. Voor Zucchini Drive wilden we iets anders bekomen, wat zoveel betekende als beginnen werken met andere producers waar we niet mee gewend waren om mee samen te werken." De lijst producers die voor 'Being Kurtwood' muziek leverden oogt indrukwekkend en werd geronseld op de manier die zo eigen is aan de avant-hop. Via netwerking en persoonlijke contacten geraakten Graap en De Geeter bij muzikanten waar ze niet meteen aan gedacht hadden als een mogelijke muzikale partner. De naam die daarbij het meest opvalt is die van Marcus Acher (Notwist, 13 & God). "Marcus Acher hebben we gevonden via alias, die beweerde dat Acher thuis platen van Cavemen Speak had. Ik heb hem dan maar eens gecontacteerd als Tom van Cavemen Speak om te vragen of hij samen met ons iets wilde doen en het verwonderde mij dat hij meteen geïnteresseerd was. Je moet dus blijkbaar soms gewoon iets durven vragen aan iemand, ook al lijkt het niet vanzelfsprekend. En eigenlijk ben ik nu wel best trots dat ik heb kunnen samenwerken met iemand als Marcus Acher." De Amerikaan alias van het anticon-label leverde 'Bonafied Gambler' voor de plaat van Zucchini Drive en is een contact dat De Geeter opgebouwd heeft via Bluebird (Gunporn) en enkele optredens. Van alias is het dan weer een kleine stap naar de elektronicabelg Styrofoam (Arne van Petegem, die in 2005 samen met alias in de VS tourde) die op 'Being Kurtwood' te horen is als producer van 'Vagabondage' en als vocalist op B.Fleishmanns (van het Duitse label Morr) productie 'Banned From Poland'. Gelukkig staat deze hele reeks van onderlinge referenties, relaties opgebouwd via optredens en gezamenlijke vrienden de muzikale verscheidenheid niet in de weg. Wie omwille van muzikale incestueuze toestanden vreest voor een schijfje eenheidsworst, kan gerust zijn: iedere producer heeft zijn eigen accenten gelegd. Zo garandeert de postrockachtergrond van Giardini di Mirò een glashelder en twinkelend geluid van elektronica en gitaartjes, terwijl bij Lord Grunge's 'Easy Tiger' de muziek stevigere electro-proporties aanneemt die met wat airplay gemakkelijk zou kunnen leiden tot massaal meezingen of handjes in de lucht gooien. Dit in scherp contrast met Styrofoams sobere 'Vagabondage': een dun electro-geluid waar voorzichtig een melodietje door komt zweven. Dat de heren van Zucchini Drive zich goed weten in te passen in al deze uiteenlopende stijlen levert het bewijst dat (muzikale) appreciatie tussen de verschillende artiesten onderling hier een goede voedingsbodem is geworden voor een sterk muzikaal resultaat.

Te moeilijk

Hoe goed de muzikale en de menselijke verstandhouding ook mag zijn tussen producers en mc's, door het volledig uitbesteden van de instrumentale muziek hebben Graap en De Geeter hun muzikale lot wel in handen van derden gelegd. "Inderdaad, maar die producers hebben natuurlijk wel geluisterd naar onze vorige platen. Die weten ook dat ze zich een beetje moeten aanpassen aan de stijl waarin wij werken. Dus ergens worden al wel steeds compromissen gesloten, maar dan geen waarbij wij gevraagd hebben om dit of dat te veranderen. Voor 'Being Kurtwood' durfden we dat nog niet echt doen, hoewel er bepaalde producers waren die vroegen welke stijl we willen gaan. Vooral naar het einde van het proces toe is dat handig, dan kan je namelijk zeggen dat je toch meer een rapnummer nodig hebt omdat er al veel trage nummers voorradig zijn." Bovendien was het uit handen geven van de muziek een bewuste keuze die prefect paste in de idee om iets nieuw te proberen. "We wilden eigenlijk de spanning hebben van 'waar gaat het naar toe?' Ik ben gewoon begonnen met het contacteren van producers en voor het album hebben we onze selectie gemaakt vanuit wat er het beste samenklonk en wat ons het meeste zin gaf om onszelf te pushen." Het resultaat werd een plaat die met 10 tracks en minder dan 40 minuten muziek eerder aan de korte kant is. Aan de kwaliteit van geleverde producties lag dat volgens De Geeter echter niet. "We wilden eigenlijk een goed album maken dat maar 10 nummers lang was. Wij houden van korte albums die direct naar de essentie gaan en tijdens repetities of opnamesessies wordt al duidelijk waar je het best op rapt of klinkt." Het betekent echter wel dat er heel wat muziek (en niet van de minste) is die de plaat niet gehaald heeft. Zo was er een beat van Skyrider die volgens De Geeter heel sterk was, maar iets te moeilijk om mee te werken of geraakt het nummer met sole (net als alias van het anticon-label) niet af. Werk van Ninja Tune's Sixtoo is dan weer doorgeschoven naar de volgende plaat en ook enkele extra tracks van Giardini di Mirò hebben 'Being Kurtwood' niet gehaald.

Hardcore

Het opzoeken van nieuwe invalshoeken zal voor De Geeter ook in de toekomst centraal blijven staan. "Het eerste criterium is natuurlijk dat we de muziek zelf graag horen en dat het datgene is wat we graag maken op dat moment. Mijn smaak verandert redelijk gemakkelijk en ik ben geïnteresseerd in nieuwe stijlen, waardoor je zelf ook steeds nieuwe dingen gaat proberen. Met het volgende album willen we dus weer iets anders doen en dat zal niet gaan door terug aan de producers te vragen om gewoon iets nieuw te maken." Dit betekent niet dat Zucchini Drive niet meer met producers zal samenwerken, maar wel dat de rol van deze producers aanzienlijk zal veranderen in vergelijking met 'Being Kurtwood'. De verwachtingen van De Geeter en Graap zullen in de toekomst duidelijk iets concreter zijn. Volgens De Geeter is de nieuwe werkwijze momenteel al volop in gebruik. "We vragen producers niet zozeer om in een bepaalde richting te werken, maar wel om iets heel concreet te leveren: een beat, een giraarriff, een drumpartij enz. Op dit aangeleverde materiaal werken wij dan verder. Zo geven we zelf meer muzikale input om tenslotte een album te krijgen dat nog meer samenhang heeft dan de vorige platen." Naast de grotere eigen inbreng ziet De Geeter Zucchini Drive ook meer samenwerken met live-muzikanten, waarbij hij vooral denkt aan een gitarist, een drummer of een elektronica-artiest. Dat De Geeter niet vies is van muziek die zich buiten het "klassieke" hiphopterritorium is ruimschoots hoorbaar op zijn cd's en zal in de toekomst mogelijk nog duidelijker worden door het gebruik van live-muzikanten. Maar ook op de site van Zucchini Drive is te merken dat het voor De Geeter meer mag zijn dan beats en mc's. Bij de shoutouts naar bevriende artiesten vallen namelijk de namen van Hitch en Pol Isaac te noteren. Zeker de aanwezigheid van de stevige rockers van Hitch is muzikaal niet meteen voor de hand liggend. Mich, de gitarist van Hitch en net als De Geeter woonachtig in Kortrijk, blijkt de sleutel te zijn tot deze vreemde liaison. "Ik kom eigenlijk uit het hardcore-milieu en hoor Hitch al jaren graag. Ze hebben een remix gedaan voor de 'Easy Tiger' single, samen met Pol Isaac die dan weer samen met Mich in Galatasaray speelt. Mich is een uitstekende gitarist. We denken er al jaren over om samen een project te doen en geleidelijk aan is dat er aan het komen. Muzikaal liggen Hitch en mijn muziek misschien wel ver uit elkaar, maar de indie-filosofie achter Hitchs muziek is zowat dezelfde als die van ons." Of Mich de gitarist wordt waar De Geeter naar op zoek is voor zijn volgende project laat hij in het midden. Waar hij wel heel duidelijk in is, is dat van hem geen Nederlandstalige raps verwacht moeten worden: niet in het AN en niet in het dialect. "Mijn moedertaal is wel Nederlands, maar mijn muziektaal is Engels en dat zal waarschijnlijk niet meer veranderen. De muziek die ik beluister is in het Engels en dus wil ik die ook in het Engels brengen. Als ik aan muziek werk denk ik trouwens onbewust in die taal. Ik zou niet meteen in het Nederlands kunnen schrijven en heb dat trouwens ook nog nooit gedaan. Bovendien is Engels universeler (net zoals de muziek die wij maken, ook die zit over de hele wereld verspreid) en het geeft ons de kans om te reizen."

Japan eerst

En dat ze reizen blijkt uit de Europese tournee die Zucchini Drive op stapel heeft staan. De optredens in Nederland, Frankrijk, Oostenrijk, Zwitserland en Duitsland heeft De Geeter naar eigen zeggen zelf georganiseerd op basis van door de jaren heen opgebouwde contacten. De tentakels van Zucchini Drive, Cavemen Speak en Shadowanimals reiken echter verder dan alleen het Europese continent. Zo wordt 'Being Kurtwood' ook in Japan uitgebracht op het label Hue. "Dat label is op ons gesprongen met Cavemen Speak en ze hebben sindsdien ook ons ander werk uitgebracht. Cavemen Speak ging daar de eerste maanden zelfs beter dan in België! In de eerste weken hebben we daar 800 exemplaren van onze cd verkocht." Niet alleen kunnen de Japanners zo kennismaken met de muziek van Zucchini Drive, ze konden het trouwens ook eerder dan Europeanen. Want waar de Europese release van 'Being Kurtwood' in Europa op 6 maart gepland is (op het label 2nd Rec), verscheen de plaat reeds begin januari op de Japanse markt. "Dat was een bewuste keuze van Hue. 2nd rec werkt namelijk wereldwijd en om eventuele problemen met de verdeling te vermijden, wilde Hue de cd vroeger uitbrengen in Japan. De promotie is daar echt in orde en ze verzorgen ons daar goed. Zo goed zelfs dat ze daar nu al denken om de cd te laten bijpersen, want na een week was de eerste oplage bijna uitverkocht. Zucchini Drive is daar echt een groot succes en we hebben dan ook plannen om daar volgend jaar te gaan touren." De Geeter komt op dreef en gaat enthousiast verder: "Dat is toch een droom voor elke artiest, eens werken aan de andere kant van de wereld? Het is iets dat we echt allemaal willen doen. Ik zou zeker willen gaan omdat Nomand, de andere zanger van Cavemen Speak, zijn solo-cd ook in Japan uitbrengt.."

Laten lopen

En in België? Ook daar krijgt de crew van Shadowanimals aardig wat aandacht. Zo stond De Geeter met Cavemen Speak meermaals in diverse clubs op het podium en belandden ze zelfs op de Domino-compilatie van het gelijknamige festival dat jaarlijks in de Brusselse AB georganiseerd wordt. Van een echt succes kan er volgens De Geeter echter niet gesproken worden. "Dat is het rare aan België. De steun die we krijgen uit verschillende hoeken is redelijk uniek: we krijgen besprekingen en interviews in de grootste kranten, we spelen in de AB, er is aandacht op de radio, maar qua cd-verkoop blijft het allemaal een beetje achter. Ik verkoop online bijvoorbeeld veel meer cd's dan ik er via distributie in België aan de man breng." Van frustratie is echter weinig te merken en De Geeter ontaardt niet zomaar in een klaagzang op de Belgische muziekwereld of –markt. "Ik heb altijd de indruk gehad dat België op het vlak van nieuwe muziek wat achterop hinkt, maar misschien is dat meer algemeen iets met ons muziekgenre. Dat zit meer over de hele wereld verspreid en je kan dus niet zeggen dat er één land is waar het alleen goed gaat. Hoewel ik wel de indruk heb dat avant-hop vooral in Europa in de smaak valt. Een Amerikaanse label als anticon verkoopt veel in Europa, bijvoorbeeld in Duitsland en Frankrijk loopt dat label echt supergoed." En hoe ziet De Geeter de toekomst voor zijn projecten? "We hebben in België onze aanhang en een goede, zeker in Kortrijk waar we trouwens steeds onze beste optredens geven. Als die aanhang groeit, des te beter, maar daar hoop ik niet meer zo op als vroeger. Misschien heeft dat wel iets te maken met ouder worden: minder hopen en minder verwachten van je releases, alles gewoon laten lopen en zien wat er gebeurt."