Voor sommige muzikanten is droefenis in de muziek een pose, maar voor de heren van While Heaven Wept is het een gegeven. Ondanks talloze tegenslagen, zowel op persoonlijk als professioneel vlak, bleven deze jongens en vooral bezieler Tom Phillips doorgaan, wat resulteerde in een aantal prachtplaten en een mooie live registratie met de uitgebreide titel 'Triumph – Tragedy – Transcendence'. Tijd voor een babbel, leek het zo.
Waarom kozen jullie voor een registratie van een festival in plaats van een clubshow met toegewijde fans?
Het Hammer of Doom-festival is een behoorlijk intiem gebeuren en het is erg genre-gericht. De meeste van onze fans zijn daar waarschijnlijk ook aanhangers van de andere bands, dus het was meer iets in de trant van een familiereünie. We hebben dan ook besloten om elke show die we spelen op te nemen, deels omwille van onze live-improvisaties, maar ook omdat we zo veel mogelijk momenten willen vatten van onze 'Gouden Tijd', zo je wil. Er zijn zovele bands die er niet in slaagden om een deftige live-opname te maken binnen hun creatieve hoogdagen, gaande van Metallica tot Pink Floyd. Wij willen niet in die categorie verzeild raken.
Hoe bereid je jezelf dan voor?
Het is misschien moeilijk om te begrijpen, maar doordat we verspreid over verschillende staten leven, repeteren we nauwelijks als een volledige band. Voor we een groot evenement doen, wat veelal spelen in Europa is, halen we een enkele repetitie, misschien twee als we geluk hebben. Dat klinkt misschien absurd, maar ik vind wel dat de resultaten boekdelen spreken met betrekking tot de kwaliteit van de muzikanten waarmee ik werk. Daarbij, dat is in wezen het enige dat we kunnen doen. Wanneer het op live opnames aankomt, weten we nooit of het briljant of bagger gaat worden, maar dat is gewoon deel van de spanning. De emotionele achtbaan van While Heaven Wept is voor ons even echt als voor het publiek. We zetten onszelf echt in ons blootje op een podium en we doen ons uiterste best om kwaliteit te brengen. Vaak vinden we zelf dat we tekort schieten, aangezien we zelf het meest kritisch zijn op onze prestaties, maar in sommige gevallen, zoals op Hammer of Doom zat het gesternte helemaal juist.
Hoe kies je dan welke nummers je brengt? Jullie hebben een pak materiaal en behoorlijk lange nummers...
Het belangrijkste was om alle platen aan bod te laten komen, evenals alle stadia van de band. In het geval van deze live plaat hebben we letterlijk een derde van de set toegekend aan ieder album. We wilden er ook zeker van zijn dat de setlist een echte reis werd, gevuld met onverwachte invallen, contrasten, enfin: de hele zwik. Het moesten niet alleen een paar van onze meest bekende nummers zijn, maar ook een aantal die persoonlijke favorieten waren. Die laatste zijn dan niet noodzakelijk 'hits'. Helaas hebben we een stuk van ons materiaal moeten inkorten om er voor te zorgen dat we niet die vervelende band werden die de duur van een set verkortten voor de andere twee headliners. Aan de andere kant hebben we dat schrappen wel goed gemaakt met een uitvoerige improvisatie tijdens 'Thus With A Kiss I Die'.
Jullie gaan ondertussen 21 jaar mee, wat al bewonderenswaardig is. Wat is voor jou de grootste verandering in die tijd?
Meer dan zeker het feit dat we een relatief stabiele line-up hebben sinds 1998. het wordt wel eens gezegd dat wij meer personeelswissels hebben gehad dan eender welke andere metalband, en dat is waarschijnlijk nog waar ook. Echter, de meeste bezettingswissels hebben we gehad gedurende de eerste negen jaar dat de band bestond. Toegegeven, sinds 1998 is er een quasi constant komen en gaan geweest van drummers, maar Trevor neemt die taak al sinds 2004 op zich. Daarbuiten hebben we nog Rain Irving toegevoegd op zang, samen met zijn toetsenist van Altura, Jason Lingle, die nu de keyboards speelt. De kern van While Heaven Wept is echter dezelfde gebleven.
Tom Phillips (foto: whileheavenwept.com)
Jullie verhuizen ook van het relatief kleine Cruz del Sur naar het grote Nuclear Blast. Voelt dit nu aan als de lang verdiende erkenning? Ik kan me voorstellen dat Nuclear Blast jullie een pak meer aandacht kan bezorgen.
Erkenning was voor ons nooit een bekommernis. We doen alles nog steeds op de manier zoals we dat zelf willen. Maar zelfs Enrico van Cruz del Sur gaf toe dat we te groot waren geworden voor zijn label dankzij 'Vast Oceans Lachrymose'. Ons grootste bezorgdheid is of onze platen overal beschikbaar zijn, en dat is nu net iets wat Nuclear Blast zonder enig probleem kan geregeld krijgen. Ik wil daarbij niet zeggen dat dit label niet zal helpen om ons bij een ruimer publiek bekend te maken, dat kan je niet vermijden. Maar de echte reden om deze overstap te zetten heeft ook veel te maken met de manier waarop de platenindustrie veranderd is sinds wij begonnen. CD's en LP's verkopen steeds minder, maar wij blijven wel toegewijd om de beste producten af te leveren die we kunnen, en dat is helaas niet goedkoop. Je kan er niet omheen dat Nuclear Blast de meeste resources heeft van eender welk metallabel en na 21 jaar worden wij er ook niet jonger op. Als we er voor willen gaan, dan is het nu of nooit. Daarbij, ik kan het zelf niet meer opbrengen om onze platen zelf te financieren, iets wat ik voor alle voorgaande wel heb gedaan. Dat gaat zeker niet als we zoveel mogelijk nieuw materiaal willen uitbrengen met deze bezetting.
Het ziet er wel naar uit dat jullie pech gehad hebben met platenmaatschappijen. Rage of Achilles en Black Lotus gingen bijvoorbeeld failliet. Hoe voelt het om nu te weten dat jullie hopelijk verlost zijn van die jammerlijke problemen?
Dat onze vorige platenmaatschappijen over kop gingen, deed echt pijn. Wij werken namelijk altijd nauw samen met onze medestanders. Ikzelf vond het altijd echt vreselijk spijtig. Niemand ziet zijn kindje graag ten onder gaan. Akkoord, het was frustrerend en het heeft ook gezorgd voor allerlei uitstel, maar alweer: we hebben altijd alles zelf gefinancierd, dus hoe het label ervoor stond heeft ons nooit echt zo erg beïnvloed. Het zal vermoedelijk lastiger geweest zijn op een emotioneel vlak, aangezien we echte vriendschappen ontwikkelen met iedereen waarmee we werken. Aan de andere kant, ik heb er geen schrik voor dat Nuclear Blast plots gaat verdwijnen. Als het enigszins kan, zou ik liefst bij hen blijven voor de rest van onze carrière.
Ook al is jullie totaalklank zwaar, toch vallen er vaak emotioneel frisse thema's te ontdekken. Hou je dit contrast zodat het geheel zo afwisselend mogelijk blijft?
Ik neem aan dat je het hebt over het feit dat we de neiging hebben om majeurpassages in onze muziek te gebruiken? De realiteit is dat de muziek zich vaak zelf schrijft, dankzij een emotionele katalysator. Van een theoretisch standpunt laten die majeurpassages de donkerder klinkende mineurtonen beter uitkomen. Hoe kan iemand echt weten wat de hemel is zonder het tegengewicht van de hel? Aan de andere kant zijn onze muzieksmaken enorm uiteenlopend. Als muziekleraar kan ik je verzekeren dat zoiets een mooie zaak is. Hoe meer muziek je kent, met hoe meer kleuren je kan schilderen. Echter, als er iets is dat telt, dan is het dat onze muziek eerlijk is en recht uit het hart komt.
Jullie hebben een moeilijke start gekend. De website is daar verfrissend eerlijk in, maar wanneer besefte je dat jullie op het juiste spoor zaten?
Ik wist de echte relevantie van de band zodra ik besefte op welke manier dit alles een catharsis voor mij zou zijn. Ik heb immers vaak moeilijke tijden gekend. Misschien niet zo veel anders van anderen in de loop van het leven, maar ik was toen te jong om echt opgewassen te zijn tegen het leven, om op een constructieve of filosofische manier met alles om te gaan. Simpel gesteld: deze muziek weerhoudt me ervan om louter een depressieve eikel te zijn en een normaal – of relatief normaal – leven te leiden. Ik ventileer al mijn negatieve emoties door de muziek, en ik ben mee met de muziek opgegroeid. Alles wat ik weet, voel, onderga wordt door mijn nummers gekanaliseerd. Maar als je het hebt over een specifiek moment in de tijd wanneer ik besefte dat we goed bezig waren, dan was dat 1991, het jaar dat we While Heaven Wept werden.
While Heaven Wept (foto: whileheavenwept.com)
Jullie zijn stelselmatig progressiever geworden door de jaren heen. Wil je nog verder evolueren?
Ik denk dat voor ons progressie een noodzakelijk kwaad is, ondanks het feit dat onze invloeden onveranderd zijn gebleven sinds het begin. We dagen onszelf altijd uit, zowel als muzikanten als in de vorm van producers. Door mijn eigen invloeden zijn bizarre tijdsindelingen of geschifte stukken compleet natuurlijk. Nu ja, daarbij hoeft ook gezegd te worden dat er geen duidelijk afgebakend doel is voor de band. We hangen ook niet vast aan een bepaald genre of stijl. Zolang alles vanuit het hart gebeurd, is de rest onbelangrijk. Ik heb alleszins geen interesse om onszelf te herhalen. Geen enkel album zal hetzelfde klinken, maar je kan er zeker van zijn dat ze altijd zwaar, melodisch, atmosferisch, orkestraal, hopelijk intelligent en emotioneel zullen zijn.
Het materiaal roept vaak beelden op van de Britse romantische dichters. Zijn die daadwerkelijk een invloed, of is dat eerder toeval?
Zeker in de beginjaren was de poëzie van Shelley of Byron een grote invloed, en ik apprecieer het enorm dat je dit hebt weten op te vangen. Dat deden er niet veel de laatste jaren. In mijn ogen is de Britse romantische poëzie het summum van schoonheid wat betreft de Engelse taal. Het zit in alles: het oog voor detail, de zorgvuldig gekozen woorden, ... Het is onmogelijk om hun werken te lezen zonder alles duidelijk te zien en te voelen. Een andere aanpak van ons – tekstueel gesproken – was omschrijven wat sommige protagonisten in klassieke literatuur misschien zagen of voelden. In plaats van te verwijzen naar Dante's kijk op de 'Divina Commedia' vroegen we ons af in het nummer 'In Aeturnum' wat de zondaars voelden die ingekapseld zaten in het ijs van de Hel.
Er is al een paar keer melding gemaakt van een nieuwe plaat. Gaat die verder waar 'Vast Oceans Lachrymose' ophield, of hebben jullie de totaalsound nog uitgebreid?
'Fear of Infinity' is in dat opzicht interessant, omdat het meeste materiaal van die plaat bedoeld was om op 'Vast Oceans Lachrymose' te staan. Nu ja, dat was vooraleer het nummer 'The Furthest Shore' quasi het volledige eerste deel overnam. Maar sinds we effectief begonnen zijn met op te nemen, is het duidelijk een ander ding geworden. In bepaalde opzichten is het progressiever dan 'Vast...' maar eerder in de zin van muzikale grenzen, niet in de technische kant van de zaak. Op harmonisch gebied is het meer geëvolueerd. Aan de andere kant is het ook een pak meer metal, letterlijk overlopend van sterke riffs waar je jezelf aan kan vastklampen. In zijn geheel is het veel donkerder en grijpt het terug naar ons album 'Sorrow of the Angels'. Dat heeft misschien ook te maken met het feit dat een paar nummers geschreven werden voor die schijf. De agressieve stukken zijn heviger. Het gitaarspel zelf voelt wat primaler aan (niet in de technische zin), maar er zijn extra's die veel technischer zijn dan alles wat we voorheen gedaan hebben. 'Fear of Infinity' heeft ook – naar mijn gevoel – het meest epische van While Heaven Wept ooit. Het is een enkele song die de volle 21 jaar van de band omvat. Het kan best zijn dat we nooit nog zoiets maken, maar we hebben ondertussen het volgende album al volledig geschreven. Het is misschien niet als iets wat we eerder deden, maar ik kan in alle eerlijkheid toegeven dat ik elke gitaarpartij voel, en dat voelt verdraaid fantastisch!
