---

Toen The Mars Volta in 2003 met 'De-loused in the Comatorium' zijn denderende debuut op een toen nog weinig vermoedende wereld losliet, zorgde de plaat meteen voor een enorme hype. Bij zowel publiek als pers schoten complimenten tekort om de hysterische muzikale uitspattingen van voormalige At the Drive-In-kopstukken Omar Rodriguez-Lopez en Cedric Bixler-Zavala te beschrijven. De nog genialere maar loodzware opvolger 'Frances the Mute' (tachtig minuten, vijf nummers) sloeg meteen een onverbiddelijke bres tussen beide partijen: fans spraken van een onversneden meesterwerk, de pers begon al stevig te twijfelen of ze nu te doen hadden met compromisloze talenten, dan wel met navelstaarderige moeilijkdoeners.

Het was pas toen de Zuid-Amerikaanse bende definitief besloot om het commerciële muziekspelletje niet braaf mee te spelen en er met de psychedelische livetrip 'Scabdates' (tachtig minuten, drie nummers dit keer) en het ondanks alle negatieve kritieken gewéldige 'Amputechture' nog een heerlijk schepje bovenop te doen, dat ze voor velen plots hadden afgedaan. De voorheen soms nog relatief duidelijke songstructuren vielen grotendeels weg, en wat oorspronkelijk werd bekeken als een exotische mix van freejazz, moderne prog en salsa, kreeg nu de stempel 'oeverloos gefröbel' opgedrukt. De hallucinant intensieve nieuweling 'The Bedlam in Goliath' maakt daarentegen weer plaats voor 'kortere' songs, waardoor velen in hun arrogant prekerige hoogmoed zomaar even durven beweren dat de groep terug een zogenaamde stap in de goede richting heeft gezet.

Heel wat anderen zijn er uiteraard van overtuigd dat The Mars Volta een progressieve groep in de échte zin van het woord is: ze weigeren resoluut om twee keer hetzelfde album te maken en ze hebben lak aan de zo voorspelbare muzikale 'less is more'-bloedarmoede die hoe langer hoe schrijnender wordt. Soms lijkt het bijna alsof de ondertussen uit acht leden bestaande big band zodanig evolueert dat grote delen van hun publiek zelfs nauwelijks nog kunnen (willen?) volgen. Daarnaast maakt muzikaal meesterbrein Omar Rodriguez-Lopez ook nog eens ongeremde studioplaten tegen de sterren op, waardoor duidelijk categoriseren – van kwalen gesproken – steeds moeilijker wordt. En daar is zanger Cedric Bixler-Zavala meer dan tevreden mee, zo blijkt – hij is trouwens niet voor niets degene die The Mars Volta op MTV zeer bewust zelf omschreef als "a very self-indulgent, chaotic information overload".

Ik ben nog geen vijf minuten in de AB aangekomen als er een roadmanager streng op me afstapt. Of ik mijn interview zeker wil doormailen naar Omar, want zoals ik waarschijnlijk wel zal weten, houdt de verzamelzieke gitarist élk stukje auditief Mars Volta-materiaal bij in zijn ondertussen gigantische geluidsarchief. Omar zelf loopt er wat afwezig bij, terwijl zijn broer Marcel kleuterachtig giechelend binnenstormt en zich naar een kleedkamer begeeft waar Adrián Terrazas-González jolig zijn saxofoon opwarmt. Een zuiders sfeertje in een regenachtig Brussel. Van Jim Jones tot CocoRosie

Cedric, om even bewust de cliché openingsvraag over het concept achter 'Bedlam' te skippen: hoe beu ben je het ondertussen om steeds maar over dat duivelse Ouija-bord te moeten babbelen?

Dat valt wel mee. Het is onze eigen schuld: we wisten wat we ons op de hals haalden toen we besloten om het verhaal van het Ouija-bord publiek te maken, dus... it's alright.

Ondertussen kent ook iedereen de bijhorende verhalen van overstroomde studio's, verdwenen opnames en ingestorte engineers, maar er zou ook iets eigenaardigs gebeurd zijn met jouw voet.

Inderdaad, ik ben geopereerd aan mijn voet. Door het dragen van foute schoenen op podium tijdens onze vorige tournees was één van mijn voeten gedeeltelijk vergroeid. Het is iets erfelijks, het zit in mijn familie. Tja, ik veronderstel dat die ingreep gewoon een element was van al de onwaarschijnlijke pech die we het voorbije jaar hebben gehad. Ik ben dankzij die operatie ook een hele tijd niet te been geweest, dus heb ik achteraf bijna opnieuw moeten leren lopen. En nu zit er een stuk metaal in mijn voet. Kinda sucks.

Op één van jullie nieuwe tourshirts staat een afbeelding van de gruwelijke sekteleider Jim Jones, met daaronder de tekst "I believe in The Volta". Wat is het verband tussen jullie groep en iemand als Jim Jones?

(bloedserieus) Dat is uiteraard een gedeeltelijk grapje, maar er waren ook enkele spirits uit het Ouija-bord waar we mee in contact zijn gekomen die verdacht veel weg hadden van wat Jim Jones zoal zei en deed met zijn sekte: een eigenaardig toeval. Daarnaast ben ik ook altijd al op een rare manier geïntrigeerd geweest door het fenomeen van sektes, zoals die van Jim Jones of bijvoorbeeld The Manson Family. There's some kind of weird attraction to it.

Omar zegt dat het nieuwe album zo'n zware bevalling was dat hij er simpelweg niet meer naar kan luisteren. Hoe zit het met jou: ben jij tevreden met het resultaat?

Over het album op zich ben ik meer dan tevreden, ik heb alleen nogal een slecht gevoel bij de manier waarop het is moeten uitkomen. Major labels hebben namelijk de meest idiote regeltjes over hoe en wanneer je een plaat moet uitbrengen. 'Bedlam' is al een eeuwigheid af, maar doordat we de plaat niet op die bepaalde manier of op dat bepaalde moment mochten uitbrengen, hebben we erg lang moeten wachten vooraleer alles in de winkel lag. Al die commerciële redeneringen maken trouwens geen enkel verschil voor het publiek dat onze cd's koopt, maar ja... Zo'n strikte marktprincipes zijn niet echt aan ons besteed.

Jullie spelen de laatste weken voor het eerst steeds enkele akoestische versies van nummers.

Ja, daar zijn we inderdaad mee begonnen sinds deze tournee. Vooral de uitgeklede versie van 'Miranda, That Ghost Just Isn't Holy Anymore' vind ik erg sterk, mede omdat de originele demo ook zo klonk. Toen we het de eerste keer opnamen, zaten enkel Omar, onze engineer en ik in de studio, wat voor een speciale sfeer zorgde. Die akoestische set heeft ook veel te maken met de invloed die bijvoorbeeld Vic Chesnutt op ons heeft. Daarnaast vinden we het gewoon leuk om te doen: veel mensen bestempelen ons als een wilde atonale bende, maar door enkele unplugged nummers te spelen kunnen we aantonen dat er meer kanten aan The Mars Volta zijn dan de meeste critici willen geloven. There's never anything that you could ever, like, pigeonhole us with.

Waarvoor dank, trouwens. Denk je dat je in de toekomst nog vaker akoestische nummers zal spelen?

Ik hoop het wel, ja. Het is zelfs zo dat onze laatste nieuwe nummers steeds meer die richting uitgaan. We noemen onze volgende plaat nu al ons "akoestische album". Er zijn dan wel eens mensen die vrezen dat we binnenkort als Bon Jovi of zoiets gaan klinken, maar die moeten zich geen zorgen maken. Neem nu een song als 'Soothsayer': dat is onze gemutileerde versie van een akoestisch nummer, met hier en daar wat geluidseffecten en elektronica erbij.

Je bent net zelf over jullie volgende plaat begonnen: kan je nog enkele tipjes van de sluier oplichten?

Wel, mijn teksten zijn veel simpeler en de songstructuren gaan terug naar traditionele genres. Hoewel... Thomas heeft nog geen drumpartijen ingespeeld, dus waarschijnlijk zal alles nog wel een pak complexer worden. (lacht) Alle nieuwe nummers hebben een ietwat donkere sfeer, vergelijkbaar met bijvoorbeeld 'Vicarious Atonement'. Wat daar ook voor iets tussenzit is het feit dat wij drie jaar geleden mee het All Tomorrow's Parties Festival mochten organiseren. Sommige van onze favoriete artiesten die we daar hebben laten spelen hebben ons sterk beïnvloed: ik denk maar aan Anthony and the Johnsons, CocoRosie, Diamanda Galás... Hun muziek is een pak minder complex dan de onze en dat heeft zich vertaald naar onze nieuwste composities.

Jullie gaan de rustigere toer op?

Ergens wel, ja. We zouden in de toekomst bijvoorbeeld ook heel graag filmmuziek maken. Trouwens, als je ook een rustigere kant in je oeuvre hebt, kan je tenminste nog een respectabel optreden neerzetten tegen de tijd dat je vijftig jaar oud bent.

Je hebt een tijdje geleden bekend gemaakt dat je jullie volgende album niet meer zou willen uitbrengen via een major label, klopt dat?

We did our time. Kijk, niet iedereen heeft de luxe die bijvoorbeeld Fugazi heeft, hé? Die gasten regelen alles zelf: bookings, optredens, alles wat te maken heeft met roadietaken... Bij ons werkt dat gewoon niet. Wij hebben de voorbije jaren the machine moeten gebruiken om aan naambekendheid te geraken. Nu onze naam bekend genoeg is, zouden we ons enkel nog willen focussen op de elementen van die machine die we écht nodig hebben, zoals promotie en tourmanagement. Op die manier zouden we in elk geval nog meer artistieke vrijheid kunnen hebben.

Dus je denkt er zelfs echt over na om definitief bij Universal op te stappen?

It would be rather nice, yeah. (lacht)

Humoristische hoogmissen

Laten we het even over jouw vocale talenten hebben: je hebt jezelf al vaker voorgesteld als "I'm Cedric and I try to sing for The Mars Volta". Hoe serieus ben je als je zoiets zegt? Hoe bekijk jij jezelf als zanger?

Erm... I don't know. (zucht) Erm... I don't know. (lacht) Kijk, je hebt échte zangers en mensen die gewoon de show kunnen stelen. Soms denk ik wel eens dat ik enkel bij die laatste groep hoor.

Meen je dat nu?

Tja, ik weet gewoon heel goed dat mijn stijl van zingen en de registers die ik gebruik voor vele mensen ronduit irritant kunnen zijn.

Dan moeten die mensen er toch gewoon niet naar luisteren?

Right. (lacht)

De pers vergelijkt jou trouwens continu met Robert Plant, hoewel je al vaker hebt gezegd dat Björk jouw grote zanginvloed is. Laat ik het dus maar gewoon vragen: heeft Robert Plant een invloed gehad op jouw zangstijl?

Niet echt. Toen ik Led Zeppelin voor het eerst hoorde, was Plants stem zelfs het enige element van hun muziek dat me enorm stoorde. Nu apprecieer ik het uiteraard wel, maar ik ben altijd al veel sterker beïnvloed geweest door vrouwelijke stemmen. De toon, de articulatie en de performance van mensen als Björk of Kathleen Hannah is wat mijn eigen zangstijl erg hard heeft gevormd.

En dat hoor je, zeker in de vocale intro van 'Ilyena'.

Ah, right on!

Jij hebt ook steeds een staander met je teksten op het podium: is dat omdat je passages vergeet, of omdat je te erg in de muziek opgaat?

I lose myself all the time. Het heeft ook te maken met het feit dat ik een enorme fan ben van PIL en Nick Cave: zij zetten ook gewoon een muziekstaander met teksten op de planken, dus zo heb ik de oplossing voor mijn probleem gevonden. Daarnaast zijn mijn teksten ook niet bepaald simpel, dus het gebeurt wel eens dat ik een gecompliceerde passage even moet opfrissen. (lacht)

Je gebruikt in je teksten ook bewust continu verschillende talen door elkaar, wat je zelf omschrijft als "the future".

Dat klopt. Ik denk dat taalgebruik hoe langer hoe meer kan vergeleken worden met bijvoorbeeld de Europese Unie: er vallen steeds meer grenzen weg. Volgens mij zullen mensen in de toekomst steeds vaker verschillende talen door elkaar gaan gebruiken. Ik ben trouwens van kindsbeen af bilinguaal opgevoed, dus dat zal er ook wel voor iets tussen zitten.

Je hebt zelf al gezegd dat The Mars Volta muzikaal en conceptueel gezien duidelijk beïnvloed is door Frank Zappa. Ik veronderstel dat dat ook de reden is waarom Omar de groep op het podium steeds leidt en dirigeert?

Yeah, he's our mini Zappa. (lacht)

Omar heeft daarnaast een enorme opnamebibliotheek, hij laat jullie verschillende versies van nummers spelen, hij doet bijna alles zelf – van componeren en producen tot opnemen en monteren... Dat is weer die directe Zappa-invloed, niet?

Absoluut. Zappa gebruikte trouwens ook zeer vaak audities en repetities van muzikanten als volwaardige takes, en die methode gebruikt Omar ook om ons te drillen. Zo neemt hij eveneens onze platen op: hij leert iedereen de partijen eigenhandig aan, vlak voor iemand de studio ingaat, en dan neemt hij het meteen on the spot op, om zoveel mogelijk spontaniteit en energie vast te leggen. Soms kan ik inderdaad een bepaalde take niet beter inzingen: it hit a certain nerve, you know? Daarom vertrouwen wij allemaal op hem om uit te dokteren wat de beste takes zijn van elke partij.

Jullie hebben voor de promotie van 'Bedlam' vijf zogenaamde "webisodes" gemaakt, waarin jullie opvallend humoristisch voor de dag komen. Zou ik kunnen stellen dat Zappa's invloed steeds prominenter wordt in dat aspect van jullie werk?

Waarschijnlijk wel. Je moet ook weten dat we in de groep momenteel veel hechtere vrienden zijn in vergelijking met de voorbije jaren. We can let it all hang out: er is meer spontaniteit dan ooit tevoren en de sfeer is nu echt zoals het zou moeten. Daarnaast zijn de meeste rockclips ook zodanig idioot en bekrompen dat we besloten om ons maar eens goed te amuseren met die zelfgemaakte webisodes.

Heeft die positievere groepssfeer ook te maken met jullie nieuwe drummer, Thomas Pridgen?

Zeker, hij is zelfs de hoofdreden waarom we allemaal veel meer lachen dan vroeger. Thomas heeft nooit een slechte dag: hij is altijd goedgehumeurd, humoristisch en hij bruist van het zelfvertrouwen. His energy just rubs off on us. Hij doet me dagelijks inzien dat het leven te kort is om je druk te maken in de kleine dingen die ervoor zorgen dat alles minder vlot gaat. He reminds me of the element inside me that's like a court jester.

Ik begrijp trouwens wel waarom hij bruist van het zelfvertrouwen.

(lacht) Dat zal wel. Ik zeg steeds dat zijn manier van drummen vergelijkbaar is met Bruce Lee's vechtstijl: het is niet zomaar een punch waar je van achterover valt, maar een snapback die ervoor zorgt dat je zoveel mogelijk energie kan bewaren. Dat is de reden dat hij drie uur lang met zo'n ongelooflijke intensiteit kan blijven spelen. Bedenk daarbij dat hij sowieso al een energiebom is... Hij heeft trouwens ook een fotografisch geheugen: steeds als we denken dat hij aan het wegdromen is, heeft hij toch elk detail mooi opgeslagen.

Autistische albums

Nu we het toch over drummers hebben: de reden dat Jon Theodore niet meer in de groep zit is altijd een beetje vaag gebleven. Wat is er nu juist gebeurd?

Hij voelde zich gewoon niet meer op z'n gemak in de groep, waardoor hij meer slechte dan goede dagen had. Jon had problemen met de manier waarop Omar de groep leidde, de manier waarop Omar onze albums opnam, het geluid van onze platen, noem maar op. Daarnaast had hij al zowat heel z'n leven in big bands gespeeld en vond hij het niet leuk dat Omar steeds meer groepsleden aanwierf: Jon droomde ervan om in een trio of een kwartet te spelen. It's like, if we're a church, there's a grumpy pastor and then there's a happy pastor. The happy pastor came to our congregation and now we're having those kind of sermons where we're all dancing and laughing and remembering what life is all about.

Nog iets opvallends aan The Mars Volta is dat jullie enkele tientallen MySpace-sites hebben.

Daar zitten wij voor niets tussen, dat wordt allemaal op poten gezet door fans. Ik houd me daar eigenlijk helemaal niet mee bezig, ik check zoiets zelfs nagenoeg nooit. Er zijn trouwens altijd wel mensen die zich voordoen als Omar of mezelf, kwestie van meisjes te kunnen krijgen. Ik vraag me eerlijk gezegd af wat ze daar denken mee te bereiken, maar soit. (lacht)

Stoort het je dan niet dat er zoveel demo's, bootlegs, outtakes en zelfs volledige concerten zomaar gratis voor iedereen online staan?

Tja, goeie vraag. Enkele dagen geleden zag ik een vrouw die een grote camera bij had en zonder schroom ons hele optreden heeft gefilmd. Ik vind het heel leuk als mensen bijvoorbeeld één nummer van een optreden op YouTube zetten, maar toen begon ik me toch wat zorgen te maken. Weet je, het kost geld om met acht mensen op tour te gaan en we can't run our train on fumes. We werken dag na dag ook enorm hard om zo'n liveshow op te zetten, dus als iedereen zomaar alles gratis kan downloaden, komen wij gewoon nauwelijks rond. Ik hou op zich wel van het bootleggen van optredens à la The Grateful Dead, maar wij moeten ook eten, hé? Trouwens, de geluidskwaliteit laat ook vaak zwaar te wensen over en veel mensen denken daar niet verder bij na. Jongere fans begrijpen bijvoorbeeld meestal niet dat onze optredens eerder draaien om het verspreiden van energie dan om het exact juist spelen van de songs. Als je dan een rotslechte bootleg hoort waarop een pedaal begint te flippen of waarop ik een bepaalde noot niet haal because I was burping at that time, dan denken mensen vaak al meteen dat wij een slechte livegroep zijn. Terwijl het quasi onmogelijk is om in the heat of the moment geen nerveuze foutjes te maken als je nerveuze energie wil oproepen.

Hoewel 'De-loused' en 'Frances' alom werden opgehemeld in de pers, heeft zowat iedereen 'Scabdates' en 'Amputechture' om een mij nog steeds onbegrijpelijke reden compleet de grond proberen in te boren. Trek je je daar iets van aan, of laten zo'n reacties je volstrekt koud?

Ergens trek ik mij daar niet veel van aan, omdat wij gewoon doen wat we willen doen. Langs de andere kant word ik er gek van dat mensen steeds direct aan alles willen wennen. Als je een bepaalde muzikale keuze maakt, mag je daar bij wijze van spreken nooit meer van af stappen. Met alle respect voor de groep, maar ik weet bijvoorbeeld perfect hoe de nieuwe Coldplay zal klinken. En zowel de groep zelf als hun fans kunnen daar mee leven. Als Coldplay morgen een experimenteel album zou maken, lijkt het me nogal begrijpelijk dat al hun fans zouden beginnen klagen, want in hun geval moet alles voorspelbaar zijn. Bij ons is het anders: the spirit of the band is om steeds verder te evolueren. Vanaf het ogenblik dat mensen gewend of gehecht geraken aan de stijl van een groep en je daaraan toegeeft, word je eigenlijk gewoon een levende jukebox.

Maar dan nog, of je de dingen nu plots drastisch anders aanpakt of niet: 'Amputechture' klinkt toch gewoon ook verdomd fantastisch?

Ik noem 'Amputechture' steeds ons autistisch kindje. Wij zijn dan ook very overprotective parents, want we weten dat zo'n autistisch kindje bepaalde krachten heeft die een normale mens niet heeft, maar we beseffen even goed dat autistische mensen nauwelijks functioneren in deze maatschappij. Op dat vlak zijn we er dus wel gevoelig voor, want we put a lot of hard fuckin' work and went through a lot of bullshit to get... all of our records out. Als mensen een nieuwe plaat dan snel even afbreken omdat ze niet klinkt als de twee eerste nummers van je debuut... De ene keer is er te veel ambient, de andere keer te weinig, sommige mensen vinden de nummers te lang, anderen willen steeds langere songs... Blah blah blah.

En jullie willen geen one trick pony worden.

Allesbehalve, wij willen continu vooruitdenken en nieuwe dingen uitproberen. Als mensen vastzitten in het verleden en verliefd zijn op één bepaald Mars Volta-album, stel ik voor dat ze er gewoon de hele dag tegen babbelen en er 's avonds mee in bed kruipen of zo. Om steeds maar hetzelfde concept te blijven herhalen... I'd have to shoot myself. It's murder! (lacht)

Het moet gezegd: op 9 maart was het geluid in de AB tijdens het concert van The Mars Volta glashelder én perfect in balans. Mede daardoor zette het geflipte octet zijn sterkste prestatie op Belgische bodem dusver neer. Vanaf de knallende opener 'Roulette Dares (The Haunt of)' zat alles meteen goed, wat Omar Rodriguez-Lopez motiveerde om een loeiende gitaarsolo van zo'n dik kwartier achter het nummer te hangen. Even later liet Cedric Bixler-Zavala op typische wijze zijn terechte ongenoegen over het makke publiek kennen met de gevleugelde woorden "What's the matter here? We keep asking you guys not to smoke and still you ingore it! Besides, when I smoke weed I get excited, I don't fall asleep! Wake up! What is wrong with you people?" Toen de groep daarna met de compacte nieuwe single 'Wax Simulacra' verder ging, werd de zaal alleszins van voren tot achteraan stevig wakker geschud. Verder hield The Mars Volta een bloemlezing uit zijn hele oeuvre, met als onmiskenbare hoogtepunten het recente 'Goliath' (inclusief een langgerekte jazzy jam waarin Omar iedereen om de beurt een glansrolletje gaf – met een schreeuwende orgelsolo van Isaiah Ikey Owens als gevolg), het slepende funkmonster 'Viscera Eyes', een bijna gewelddadig intense versie van nieuwtje 'Aberinkula' en vooral een onwaarschijnlijk virtuoze, bijna drie kwartier durende uitvoering van nu-reeds-klassieker 'Cygnus... Vismund Cygnus', waarin de ritmesectie van de slechts 24(!)-jarige Thomas Pridgen en Juan Alderete de la Peña wel erg hoge toppen scheerde, terwijl Omar de meest pakkende solo van de hele avond ten beste gaf. Daarnaast bleven wervelende topcomposities zoals het complexe 'Tetragrammaton' (twintig minuten pure extase) eveneens probleemloos rechtstaan. Cedric bewees met het melodische 'Agadez' dat hij als zanger nog steeds beter wordt en slaagde er zelfs in om het hoekige refrein van 'Ouroborous' door de voorste rijen te laten meezingen. Na het oudje 'Drunkship of Lanterns' deed Omar echter plots onverwachts teken dat het optreden gedaan was, waardoor de geplande akoestische set en afsluiter 'Day of the Baphomets' zomaar in het water vielen. Volgens de roadies van de band lag dit aan de tijdsklok van de AB, volgens de organisatie van de AB zelf lag het aan "de tijdslimiet die de groep zich gesteld had". Zeer eigenaardig, als men bedenkt dat Omar livejams naar eigen zeggen beschouwt als "the last form of democratic expression". Twee minuten na het laatste nummer werden alle concertgangers overigens al meteen door mensen van de security naar buiten geleid... Trek zelf uw conclusie. In elk geval, wat men ook mag beweren: The Mars Volta staat anno 2008 scherper dan ooit tevoren. In één woord: wereldklasse.