Sommige bands hebben wat tijd nodig om ten volle in te kunnen inwerken op de geest van een nietsvermoedende luisteraar. Dat is zeker het geval met het combo Ram-Zet: hun wilde cocktail van metal, industrial, viool en nog een zwik extra's is dan ook tot volle wasdom gekomen op hun meest recente wapenfeit 'Neutralized'. Een gesprek met meesterbrein Zet en zangeres Sfinx (in het dagelijkse leven gewoon Henning en Miriam genaamd) drong zich dan ook op.
(foto: Lars A. Lien)
Hoe zouden jullie de term 'schizo-metal' omschrijven voor iemand die geen flauw idee heeft waar het over gaat?
Zet: Nou, het is altijd vrij lastig om de muziek die je zelf maakt te omschrijven. Ik zou zeggen dat het een mengeling is van ritmische en atmosferische metal, met wat progressieve stukjes en daarbovenop een fikse grom, vrouwenzang, viool en wat extra industrial.
Jullie invloeden zijn erg uiteenlopend. Is dat een weergave van je eigen muzikale interesse?
Zet: Dat is althans dicht bij de waarheid. Als ik een dappere poging zou doen om alle muziek te schrijven die ik zou willen schrijven, en daarnaast elk project zou ondernemen dat me aanspreekt, dan zou ik in zowat twintig bands spelen. (lacht) Dan is het makkelijker om een mix van mijn favoriete elementen te gebruiken, ook al moet er wat meer gepuzzeld worden om alles te laten kloppen.
Is die eigen stijl langzaam gegroeid of had je van bij het begin een idee voor welke richting je uit wou?
Zet: Ik had wel een idee, maar eerst ging het project meer pure black metal worden. Ik ontdekte dat deze stijl mijn ding niet echt was. Nu word ik nog steeds beïnvloed door een aantal geweldige Noorse black metalbands, maar ik koos gewoon elementen die daaraan deden denken. Contrast zal altijd belangrijk blijven voor mijn muziek en precies omdat we zoveel zaken door elkaar gooien, krijgen we dat contrast.
Waarom voelde je de nood om een eigen project te starten in 1998?
Zet: Ik had al bij verschillende bands gespeeld, maar dat was nooit mijn ding. Die acts geraakten ook nooit van de grond en om mijn enorme ego de juiste impulsen te geven, vond ik een soloproject noodzakelijk. Op die manier hou je alle touwtjes netjes in handen. Dat was althans het plan. Als het op het schrijven van de muziek aankomt, blijft dit mijn baby, enkel bij opnames of live groeit alles uit tot een volwaardige band.
Hoe moeilijk is het om alles te laten kloppen? Aangezien je nogal eens speelt met tempowisselingen en dergelijke...
Zet: Het vraagt vooral veel oefening, zowel als voltallige band en als individu. Maar ik heb geluk dat alle bandleden goed getrainde muzikanten zijn die uitstekend aanvoelen waar we mee bezig zijn. We zijn niet echt een technische band, ook al denken sommige mensen dat. Er is hier en daar wat ritmische complexiteit, die uiteraard snel ridicuul kan worden als er iemand niet op de juiste tel zit.
Moet je echt gaan neerzitten om songs te schrijven? Of grabbel je ideeën bij elkaar as you go?
Zet: Ik probeer inspiratie te verzamelen terwijl ik thuis zit, maar heel vaak krijg ik een pak goede ideeën eens we in de studio zitten. Ik heb het meeste materiaal voor de volgende plaat geschreven in januari aangezien ik me deze keer deftig wilde concentreren. Met nog wat tijd en geluk heb ik dus binnenkort de volgende al klaar.
Jullie gebruikten vanaf het begin het verhaal van een schizofrene man. Waar is hij aangekomen in 'Neutralized'?
Sfinx: Onze eerste drie platen waren conceptalbums. Het gaat over een ziekelijke verpleegster in een instelling en haar patiënt die schizofreen is. Zij ontwikkelen een wat bizarre relatie en zij gebruikt zijn aandoening om zichzelf te helpen. Terwijl het verhaal evolueert vallen er verscheidene zaken op hun plooi en de reden waarom zij beiden zo geïntrigeerd zijn door elkaar blijkt een pak moeilijker te liggen dan eerst gedacht. Onze teksten zijn niet zo toegespitst op dit geheel dus iedereen kan het op een andere manier interpreteren. Maar we hebben wel een heel duidelijke visie in de trilogie, tekstueel gesproken. 'Neutralized' is geen onderdeel meer van het verhaal. De trilogie eindigde bij 'Intra' en we zitten nu in een nieuw tekstueel veld. Ook al zit die schizofrenie nog steeds in onze muziek en hebben we wat waanzin in onze teksten.
Hoe is die relatie van die figuren geëvolueerd?
Sfinx: Eerst was het een gevaarlijke en beangstigende liefdesrelatie. Maar dat veranderde toen ze beiden meer ontdekten over de geschiedenis van de instelling. Ze lijken nogal op elkaar en hebben dezelfde herinneringen. Het ziet er zelfs naar uit dat ze beiden een voorgeschiedenis hebben met de persoon die de instelling leidt. Het is een veemd en tegelijk interessant verhaal over twee verknipte mensen en alles wat er gebeurt in hun leven. Het zit vol met bizarre liefde, moord, haat, manipulatie en pure gekte. Maar hoe het eindigt en of het eindigt, moeten mensen zelf ontdekken door naar de trilogie te luisteren.
(foto: Lars A. Lien)
Sfinx, hoe bereid jij je voor op je zanglijnen? Heb je veel vrijheid of heeft Zet alles al uitgewerkt?
Sfinx: Zet heeft altijd heel erg heldere ideeën. Het is uiteindelijk ook zijn muziek waar wij deel van uitmaken. We proberen altijd wat uit in de studio en meestal is het geniaal en gebruiken we het ook. Soms stemmen de zanglijnen niet overeen met mijn stem of werken ze om de een of andere reden niet en dan zoeken we samen naar een oplossing of zoekt Zet zelf iets anders. Ik heb wel de vrijheid om wat te experimenteren en een aantal passages vloeien daar natuurlijk uit voort. Zet weet wat ik aankan en ik weet vaak hoe hij zaken ziet, dus we werken gewoon erg goed samen. Ik krijg ook geregeld inspiratie nadat ik zijn demo-opnames heb gehoord en als hij mijn idee leuk vindt werken we het verder uit. If not, he tells me to fuck off with my stupid idea. (lacht)
Zet, jij hebt ook getoerd met Ride the Sky. Hoe ben je daarbij betrokken geraakt?
Zet: Een vriend van me is tevens een goede vriend van Uli Kusch en toen hij hoorde dat ze een sessielid zochten om toetsen te spelen, gaf die mijn nummer door. We ontmoetten elkaar dankzij Uli's Noorse vriendin en aangezien hij vrij dicht in de buurt woont, ging dat heel snel. Ik ging mee vijf dagen repeteren in Stockholm en dan gingen we op tournee.
Die muziek ligt wel ver verwijderd van je eigen brouwsels. Ging dat dan zo makkelijk?
Zet: Goh, zo veel verschilt het nu ook weer niet van andere bands waar ik bij speelde. Er waren enkel wat technische zaken bij de toetsenpartijen, aangezien ik niet zo onderlegd en in dat departement. Maar ik bereidde me zo goed als ik kon voor en eens de repetities voorbij waren, ging dat vlotjes.
Hoe lastig is het om alles georganiseerd te krijgen? Zowel jij als Sfin hebben gastoptredens hier en daar, Sareeta speelt nog bij Asmegin...
Zet: De regel is dat Ram-Zet absolute voorrang krijgt. Daarnaast mag iedereen doen wat ze willen, maar het mag niet in de weg komen van onze hoofdbezigheid. Het is trouwens al een tijd geleden dat Sareeta nog iets deed met Asmegin. Ik weet niet of die band zelfs nog bestaat. Ride the Sky is ook voorbij. Dus eigenlijk doen we niet zo vaak iets apart meer. Maar het mag wel, omdat het ons toestaat nog betere muzikanten te worden.
Is het visuele element ook belangrijk?
Sfinx: We hebben wat verschillende zaken uitgeprobeerd door de jaren. Soms werkten die, soms waren ze ronduit hilarisch, maar we experimenteerden in elk geval. We hebben ons altijd meer op de muziek geconcentreerd aangezien we in de eerste plaats muzikanten zijn. Vandaag de dag heb je echter een sterk imago nodig om op te vallen, dus nu besteden we daar ook wat meer tijd aan. We zijn allemaal nogal individualistisch ingesteld en we hebben geprobeerd dat in onze stijl te vatten. We zijn het er alvast over eens dat dit een goede zaak is. Het artwork komt sowieso op de eerste plaats omdat dit voor veel mensen de eerste blik in de wereld van Ram-Zet is. Naar mijn gevoel heeft elke plaat erg toepasselijk artwork voor wat het wil overbrengen. Live hadden we daarvoor ook al een sterke visuele act, maar nu is het nog beter omdat we er simpelweg meer op letten.
Jullie hebben ook een nieuwe keyboardspeler: KA. Waar is Magnus naartoe?
Zet: Magnus kon niet genoeg tijd vrijmaken om bij ons te spelen, dus besloten we dat hij geen deel meer kon uitmaken van het geheel. KA kwam eens naar mijn studio met een ander project. We werkten samen aan wat songs, maar niet van Ram-Zet. We vroegen haar eerst als sessielid, maar alles klikte en we moesten haar wel bij de familie inlijven.
Daarnaast was er ook een labelwissel van Tabu naar Ascendance. Was het tijd voor verandering?
Zet: Tja, we kregen de communicatie met Tabu niet deftig uitgewerkt. Ascendance contacteerde ons via Myspace en na wat gepalaver besloten we met hen in zee te gaan.
Hebben jullie deze keer ook extra aandacht besteed aan de productie?
Zet: Het was eerst wat afwachten, want ik wist niet veel van producer Brett Caldas-Lima, om eerlijk te zijn. Ascendance stelde hem voor en na een paar testmixen en aangename gesprekken viel alles op zijn plaats. Ik ben alvast heel tevreden van zijn werk.
Zouden jullie dat verhaal van de trilogie eigenlijk niet in een film willen gieten?
Zet: Dat zou pas gigantisch veel fun zijn! Ik heb er wel al over nagedacht, maar het is niet erg realistisch. We hebben noch de tijd, noch het geld. Maar als ik ooit de kans zou krijgen...
Dan wordt die vast en zeker gegrepen!
