De namen Andy Turner en Ed Handley doen waarschijnlijk niet meteen een belletje rinkelen. Naam en faam verwierven ze namelijk als Plaid. Samen met Ken Downie richtten ze begin jaren negentig het mythische Black Dog op waarmee ze meteen aan de top kwam te staan van de toen ontluikende elektronicascene. De mix van Detroit-techno, complexe ritmestructuren en ambient was toen nog ongehoord. Ed en Andy besloten zich exclusief te concentreren op hun oude Plaid-project en samen met andere pioniers als Aphex Twin, Autechre en LFO gaven ze, onder de veilige paraplu van Warp, de wereld een draai om of beter gezegd: in de oren. Verleden week kwam hun achtste langspeler uit en wel met een begeleidende dvd. Nog steeds aan de top en eindelijk nog eens in onze lage landen de afgelopen weken. Het was dan ook een ware eer voor ondergetekende om te woord gestaan te worden in de Effenaar te Eindhoven. Met een prachtig uitzicht over de stad in avondzon, daarboven enkele luchtballonnen en drie hoffelijke en aandachtige heren was het reuzenfeest (zie verder) compleet. Drie heren, want Bob Jaroc, oude vriend en de video-artiest achter de de dvd bij 'Greedy Baby' was ook mee op tour.
Hoe komt het dat jullie elkaar al zes jaar kennen en de clips op de Warp dvd (WarpVision) toch niet van Bob zijn?
Bob: Ja, het was Fleix die een clip hadden opgestuurd voor een Warp-competitie. Het is een goedkope manier van Warp om goede clips te krijgen. Ed: Ze hebben het twee keer gedaan, denk ik, ze selecteren tien video's en de makers mogen dan gratis een clip maken voor een Warp-artiest. Andy: Het is toch goede promo voor die video-artiesten. Ok, als Warp geld verdient met de clip, dan zouden de makers er geld voor moeten krijgen, ja, maar het idee van een competitie is wel goed. Ze kregen trouwens wel een eenmalig bedrag van 300 pond. Ed: En wij hebben voor onze clip een deel van de opbrengst die voor ons bedoeld was, doorgeschoven naar Fleix, maar ik denk niet dat één van de andere artiesten dat gedaan heeft. Bob: Maar laten we niet weer slecht beginnen praten over Warp. Andy: Nee, want dan moet ik hen weer beginnen verdedigen. Bob: (met een hoog stemmetje) Ze zijn briljant! Andy: Zie je wel en Warp is één van de beste labels van de laatste tien jaar. Maar we zijn dus al zes jaar bezig met Bob, maar dan vooral live en sinds vier jar zijn we met 'Greedy Baby' bezig.
Waarom heeft het vier jaar geduurd en waren jullie dan al aan dit album bezig voor het laatste album 'Spokes' uitkwam?
Ed: Omdat videoproductie veel ingewikkelder en duurder is dan muziek maken. Het is een soort hobby geweest. We hebben er aan gewerkt tussen al onze andere bezigheden. Ik heb bv. ook nog een album geproducet voor mijn toenmalige vrouw [Mara Carlyle nvdr] op Matthew Herberts label.
Het is niet zo dat jullie simpelweg naar Warp kunnen stappen en zeggen: "Hé, we willen een dvd maken, kunnen we daarvoor geld krijgen?
Ed: Nee, nee, we hebben het wel gevraagd, maar Warp zei dat zij ons het niet wilden zien doen, maar uiteindelijk waren ze toch heel blij met het resultaat. Andy: Ja, ze zijn een echt muzieklabel. Ze zijn nu wel met Warp Films begonnen, maar da's voor echte films. Ik denk dat ze nog steeds een beetje onzeker zijn over het verkopen van muzekdvd's. En ze brengen onze dvd nu toch maar uit. De Warp Vision deed het ook goed in de winkel. De markt moet nog wat groeien voor dit soort zaken.
Deze middag keken we naar de dvd en ...
Ed:... en je bent ons toch komen interviewen?
Euhm, hou je zelf niet van ...?
Ed: Nee, ik het vind het natuurlijk een schitterende dvd. Ik was gewoon stom en Engels aan het wezen.
Veel clips op de dvd zweven in een sfeer van de jaren zestig, zeventig. Vanwaar die liefde voor Super8-camera's?
Bob: Wel euh ... Ed: Kijk naar hem. Andy: Ja, ja, je kan het gewoon zien dat hij ergens blijven hangen is. Bob: Ja, maar zo werk ik nu eenmaal het liefste. Uiteindelijk eindig ik altijd voor de computer, maar er is toch al veel werk aan vooraf gegaan weg van de Apple. Zeker omdat veel elektronische muziek wat koud is, wil ik dat compenseren met warmere beelden. Voor mij past het ook perfect bij Ed & Andy's muziek of toch op de manier dat ik er naar luister. Tenslotte ben ik een grote fan van de kunst van de jaren zestig en zeventig.
De intro van de dvd en vooral de clip 'Zn Zero' in Tokio lijken een beetje op de 'Multiply' video van Jamie Lidell.
Bob: Wat? Ja, zij hebben alles van mij gestolen. Nee, ik respecteer Jeff, die veel voor Lidell gedaan heeft, echt wel. Hij doet ook aan vj-en, waar ik een pure leek in ben. En hij kan echt z'n ziel in z'n werk steken zodat de kijker het ook kan voelen. Maar laat ik maar stoppen met brallen.
Wat is dat toch met Japan en Tokio in het bijzonder? Het is alsof elke artiest en zeker de elektronici een speciale band hebben met het land van de rijzende zon.
Ed: Het is nogal vreemd om ergens rond te lopen waar je niets begrijpt van verkeersborden en dergelijke. Het is een totaal andere omgeving van degene die je gewoon bent. Het is hetzelfde als als al die andere plaatsen die we aandoen in Azië, Rusland en Oost-Europa. Je voelt je echt een vreemde eend in de bijt. Andy: Japanners hebben ook echt verstand van technologie. Ze hebben er een andere relatie mee als de rest van de wereld. Misschien dat Nederland met Philips en zo iets gelijkaardigs heeft met technologie. Maar Japan had eerst wat schrik van technologie en dus hebben ze het proberen te incorporeren op een liefelijke manier haast. Ik bedoel dat liefelijkheid doorheen de hele Japanse cultuur belangrijk is. Alles heeft bijvoorbeeld z'n eigen figuurtje, alles heeft een karakter. Zelfs waarschuwingen voor een aardbeving hebben hun eigen figuurtje. Dat komt in de Europese cultuur volstrekt niet voor. Wij doen ons allemaal voor alsof we volwassen zijn en we hebben die koudheid die erin sluipt samen met volwassenheid. In Japan is het aanvaard dat je je kinderlijke kant behoudt. Maar er is ook een andere kant van Japan. Ed: Er is een enorm donkere kant aan Japan en er wordt volstrekt niet over gesproken. Andy: Ook criminaliteit is er niet of toch niet op straat. Je voelt je er zo veilig! Het idee van maatschappelijke verantwoordelijkheid is er zer sterk aanwezig, bijna een soort van ideaal communisme: Iedereen is verantwoordelijk voor al de anderen. Dat bewonder ik echt, want in Japan betekent het niet dat je geen extreme, radicale ideeën mag hebben. Het leidt niet persé tot conservatisme. Maar uiteindelijk ben ik toch ook altijd weer heel blij als ik weer in mijn vertrouwde omgeving ben. Da's nationale identiteit. Zelfs hier in Nederland. Het is hier zalig, maar toch voel ik me veiliger in het centrum van Londen.
Ik dacht dat het misschien de Japanse fans waren die zo anders waren dan Europese, Amerikaanse of welke dan ook? Het is alsof ze artiesten nog meer respecteren, tot verafgoden aan toe.
Ed: Het is al hard veranderd. Toen we er in het begin kwamen, ging het er heel beleefd aan toe. Onze shows zijn veel meer bas- en dansgericht dan wat we uitbrengen op plaat. Maar dus, toen we er in het begin kwamen, hadden we bijvoorbeeld zo'n zwaar dansnummer gebracht en kregen we daarna een beleefd applausje. Geen gejuich of niets. Maar de huidige generatie is meer verwesterd. Andy: ze hebben inderdaad iets vreemds met succes en beroemd zijn. Het is redelijk obsessief. Maar dat heeft dan weer te maken met de hele cultuur van eccentrisme en extremisme. De Japanse jeugd lijkt opgedeeld in extreem introverte jongeren en meer normale extraverten. Het is nu een mop geworden, maar er zijn echt jongeren daar die hun kamer niet meer uitkomen. Hun ouders zetten het eten aan de deur, ze wassen zich maanden lang niet, enz.
Het lijkt alsof er groeiend sociaal bewustzijn is bij jullie als ik zo naar de video's kijk. De oudere op Warp Vision en nu 'The Return of Super Barrio'.
Ed: Bwah, een bepaald nummer kan wel een sfeer hebben, maar het zal nooit zeggen: "Come on, fight the power brother!" Het is pas met Bob dat we een andere richting uit konden. We zijn allen socialisten in ons hart. Andy: Vrijdenkend zeg maar. Ed: Anarcho-syndicalisten. Andy: Ik denk dat we altijd vermeden hebben enige boodschap te brengen. Dat is ook wat ik het mooie vind aan elektronische muziek. Het is vrij van opgelegde meningen à la: "Dit is wat wij denken en dat is zo belangrijk dat we vinden dat we je dit moeten vertellen." Dat heb ik nooit leuk gevonden, maar ik denk dat je een mening moeilijk kan vermijden tenzij je puur abstract gaat. De laatste tien jar is er trouwens zo veel gebeurt op politiek vlak, vooral Amerikagewijs dan.
En Groot-Brittannië?
Andy: Ja natuurlijk, en een heleboel andere Europese landen. Ed: We proberen niet te direct te zjin met onze boodschap. 'Super Barrio' is trouwens gebaseerd op een bestaande figuur, een Mexicaanse worstelaar die voor de armen vocht. De 'Crumax Rins' met al de CNN-beelden is gewoon een chronologische montage van het begin van de Tweede Golfoorlog tot het moment dat het beeld van Sadam naar beneden komt. Er is niets veranderd aan de beelden. Het zegt niet dat deze oorlog slecht of goed was, gewoon dat het gebeurd is. De meeste mensen zullen wel zeggen dat dit verschrikkelijk was. Zeker de manier waarop het gepresenteerd werd samen met dagdagelijkse nieuwtjes. Verder was het niet echt een eerlijk gevecht.
Voel je schaamte als Brit?
Ed: Ik zou zeggen van wel, want onze nationale identiteit is zeer sterk, maar ik ben ook gaan betogen. Ik heb alles gedaan wat binnen mijn mogelijkheden lag als individu in de maatschappij om mijn onvrede uit te drukken met de oorlog. Een merendeel van de bevolking was trouwens tegen de oorlog. Het zijn de politiekers die die keuze gemaakt hebben en al wat we kunnen doen is ze wegstemmen de volgende verkiezing. Andy: Het probleem is dat we wel twee partijen hebben, maar die zijn alletwee hetzelfde. Er is niet echt een keuze. Maar da's overal zo'n beetje het geval.
Nemen jullie elk een apart deel van de muziek voor jullie rekening zoals in een groep? Bijvoorbeeld: Ed doet de bas en de beats en Andy de melodieën en ...
Ed: Nee. We werken redelijk onafhankelijk van elkaar. We zitten wel in dezelfde studio, maar met computermuziek is het redelijk moeilijk om met meer dan één te werken. Je kan wel afwisselend werken of over iemand z'n schouder meekijken, maar da's toch niet echt bevorderlijk. We werken apart, maar in dezelfde ruimte Andy: Zo gaat het er aan toe bij de meeste groepen die ik ken. Iets op je eentje maken en dan samenkomen en elkaar kritisch beluisteren. Ed: Zoals een collectief, meer dan een band in de tradionele betekenis van het woord. Dus één van ons komt bijvoorbeeld met een percussie-idee af en dan geeft de andere commentaar en/of voegt er iets aan toe. Uiteindelijk werkt er ook maar één iemand het nummer af. Anders gaat niet, want dan is het te wishie-woshie.
Spenderen jullie veel tijd in de studio? 9 to 5?
Ed: Veel tijd wel, maar niet 9 to 5. Meestal doen we langere sessies van enkele dagen. We slapen dan enkele uren in de studio. Het duurt blijkbaar nogal lang om tot op een zekere hoogte te geraken waarop je creatief bent en alles vloeit. Andy: Een half jaar studio en dan een half jaar reizen. Een goed leven hoor. Bij e extra's kan je trouwens vakantiebeelden van onze Amerikaans tour zien. We hadden een grote bus met aparte compatimenten, een living met tv, enz. Hebben we veel geld mee verloren. Ed: Maar we hebben geen baas!
Een vriendin lijkt me ook wat moeilijk.
Ed: Euhm, ik heb een vriendin ja. Ik ben voorzien, ik heb enkele vrouwen. Ik vewacht zelfs een kind in september. Met mijn vriendin moet ik zeggen, niet met mijn vrouw.
Heb je na zo lang muziek te maken nog zin om naar andere muziek te luisteren?
Ed: Ja, want we dj-en ook nog veel dus willen we wel bij blijven. Vooral op dance-gebied. Andy: Ik koop meestal op aanraden van vrienden, want ik kan het niet zo goed uitzoeken. Maar ik ben geen echte verzamelaar. Ed: We hebben we veel vinyl en kopen ook wel wat, zon' twintig platen per maand. Andy: Ik maak ook liever muziek dan dat ik er naar luister. Ed: Ik ga trouwens eigenlijk alleen maar platen kopen in één winkel, Black Market, en dan nog maar dan van drie steeds dezelfde rekken.
De extra's op de dvd zijn allemaal oudere nummer, niet?
Ed: Ja, het zijn allemaal lichte remixen, zeker voor de surround mix, van ouder materiaal. Andy: Nog een luchtballon! Ed: Ja, er is al een hele reeks langsgedreven. Er moet ergens een feestje zijn voor reuzen.
Wat betekent de titel 'Greedy Baby'? De letters zijn ingewanden, eten de mensen te veel?
Ed: Ja, het is misschien een steek naar consumerism. Andy: Ik denk dat het vooral over onszelf gaat. Dit project heeft ook heel veel van onze tijd in beslag genomen en was dus een soort hebberige baby.
Op de uitleg die Warp bij de promo gaf, wordt er een linke gemaakt tussen de wat donkere sfeer in enkele nummers en de politieke inhoud van sommige clips. Correct aangevoeld of wat ver gezocht?
Andy: Het laatste. Wij schrijven die teksten niet, da's iemand zijn/haar specifieke interpretatie bij de persdienst van Warp. Wij zijn niet zoals Matthew Herbert met specifieke politieke boodschappen. Ed: Ook de muziek van dit album kun je samenvatten tot "meer donkere sfeer".
Hebben jullie eerste muziek samen met de beelden gemaakt of was het eerst de muziek en dan de clip?
Ed: Nee, we hebben gepingpongd en daarom heeft het zo lang geduurd. We wilden het echt samenhangend krijgen. Moeilijk, want uiteindelijk moet er altijd iemand leiden en moet er altijd iemand zijn die zegt: "Dit is af." Da's nog het allermoeilijkste.
Hoe beslissen jullie of je een remix doet? Is het de muziek of de mens erachter die jullie over de streep trekt?
Ed: Soms zijn we overtuigd met een uitzonderlijk hoog geldbedrag, maar spijtig genoeg niet zo vaak. Over het algemeen is het wel via via, als je optreedt met iemand en ze vragen je, maar bijna altijd houden we wel van de muziek die we remixen. Andy: Meestal ruilen we ook. Wij doen een remix voor hen en zij voor ons. Ed: Alleen zijn die laatste nog nooit uitgebracht. Funkstörung en Matthew Herbert deden er bijvoorbeeld één. Zonde eigenlijk.
