In het triumviraat elektronicamuzikanten waarmee het avant-garde ensemble Zeitkratzer de 'Electronics' reeks realiseerde, is de New Yorker Terre Thaemlitz de spreekwoordelijke vreemde eend. Waar Carsten Nicolai en Keiji Haino (die respectievelijk tekenden voor het eerste en het derde album van de trilogie) veelal abstract te werk gaan, is Thaemlitz er niet vies van om herkenbare klanken toe te laten. Niet voor niets was hij in het verleden actief als house dj of nam hij een cd op met pianocovers van Devo songs. Daarenboven zijn op dit album uitsluitend arrangementen (door Zeitkratzer-aanvoerder Reinhold Friedl) van reeds eerder uitgebrachte Thaemlitz-nummers te horen, terwijl Haino en Nicolai nieuwe muziek "schreven" voor hun platen.
Het mag dan ook niet verbazen dat de tweede cd van 'Electronics' de meest toegankelijke, maar ook de meest gevarieerde plaat van de drie geworden is. Thaemlitz slaagt er zelfs in een speelse kant van het doorgaans experimenteel georiënteerde Zeitkratzer boven te halen. Een duidelijke drive, repetitieve patronen, consonantie en zelfs melodische en harmonische houvast mogen er deze keer ongegeneerd bij zijn, maar wel met mate.
De meest amusante en retrokant van de samenwerking tussen Thaemlitz en Zeitkratzer is te horen in 'Sloppy 42nds' waarin oude, spacey pieps en blieps de boventoon mogen voeren, inclusief optrekkende tonen en een afgebakende baslijn. In 'Down Home Kami-Sakunobe' wordt meer ingezet op een ritmisch gelaagde basis, waarbij de drive en het geluid van handgeklap naar gospel refereert. Heel gemakkelijk om binnen te trappen is ook 'Hobo Train' waarin de denderende treinritmiek zich snel verraadt. Opmerkelijk hier is de logisch-consequente opbouw zoals die in de meeste standaard dance-producties te horen is (alleen hier dan met akoestische instrumenten). Wanneer de beat begint te stompen en viool en cello hun gang kunnen gaan, komt een vleugje Ierse folk aanwaaien, alvorens akoestische evocaties van scheurende en botsende auto's de rest ondersneeuwen.
Dat Thaemlitz ook een voet in de ambient scene heeft, is duidelijk hoorbaar in het meer sferische '500 Years Orbit'. De ritmische figuren zijn nu niet meer dan sporadische kapstokken en brede, mistige klanken en naklinkende pianoakkoorden voeren de boventoon. Wanneer de piano naar het einde vrijer van links naar rechts mag springen met dartelende clusters, krijgt de plaat er een nieuwe, verfrissende dimensie bij.
Het mooiste stuk op de cd is het afsluitende 'Superbonus' waarin de vage en de afgelijnde wereld samenkomen. Een mooie auditieve nevel domineert de 25 minuten van de track, waarbij het niet uit te maken is wie wat speelt. Dat is niet erg, want de hogere tonen die voorbij flitsen trekken snel de aandacht, als glinsteringen van sterren of planeten die even door het dunner wordende wolkendek te zien zijn. Geleidelijk aan ontstaat, door het combineren van verschillende ritmische lagen, een shuffleritme dat later omgevormd wordt tot een herhaalde baslijn. In het tweede deel van het stuk komt de focus weer te liggen op de geluidsnevel die subtiel verschuift, alsof de waas verschillende golvingen en kleuren aanneemt: een knap staaltje arrangeerkunst van Reinhold Friedl.
Deze cd is afzonderlijk verkrijgbaar of in een box met de twee andere uit de 'Electronics' reeks. Deze box gaat vergezeld van drie essays over het ensemble Zeitkratzers en hun muziek, teksten die niet bij de afzonderlijke releases te vinden zijn.
Meer over Zeitkratzer & Terre Thaemlitz
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
