Het ensemble Zeitkratzer is niet vies van een samenwerking of een muzikaal uitstapje meer of minder. Zo speelde het collectief in het verleden reeds muziek van onder andere Lou Reed, Terre Thaemlitz, Phill Niblock, Keith Rowe en Merzbow. Voor 'Volksmusik' lonkt Zeitkratzer richting de Oost-Europese volksmuziek. Deze keuze mag op het eerste zicht minder voor de hand liggen, maar zoals het tekstje bij de cd al aangeeft, is volksmuziek (net als Zeitkratzer zelf) bij uitstek gevoelig voor invloeden van buitenaf, al was het maar omwille van het orale karakter van de traditie.
Het resultaat van 'Volksmusik' is geen Zeikratzer light geworden. De volksmuziek die als vertrekpunt fungeert wordt door de filters van diverse hedendaagse technieken en gebruiken geperst: niet elektronisch, maar conceptueel. Volks getinte melodieën, ritmes, opzwepende grooves en zelfs een regelrechte wals worden omgevormd tot atonale, dissonante of microtonale klanksculpturen die af en toe zelfs de richting van de noise uit gaan of hier en daar een Midden-Oosters randje krijgen. Bovendien is het geheel weer opgenomen met veel gevoel voor detail in het geluid, geen bijkomstigheid voor de projecten van Zeikratzer.
Ondanks de hedendaagse bril waardoor de muziek bekeken wordt, blijft 'Volksmusik' een opvallend toegankelijk album in de catalogus van Zeitkratzer. De herkenbaarheid van een versnellende Balkanfanfare, een virtuoze zigeunerviool, de vrij zwevende klarinet, een stompende beat of de inside piano van Reinhold Friedl (die klinkt als een cimbalom) verraden de originele ideeën. Idem voor de asymmetrische maatsoorten waarmee gegoocheld wordt en die soms zo minimaal afwijken van de stabiele metra dat het verschil eerder voelbaar dan hoorbaar wordt. Dit is voornamelijk het geval bij het opzwepende 'Bouchimich', een track die klinkt als een optocht die geleidelijk aan dichterbij komt en waarbij het opmerkelijk is hoe fenomenaal de sound kan zijn van een handvol akoestische instrumenten. In 'Sirba' worden de teugels nog losser gelaten en gaat Zeitkratzer denderen als een stoomlocomotief of hakken als een metalgroep. Het resultaat is een heidense, extatische dans die meer dan eens in noisy vaarwater belandt.
Wanneer het iets minder mag zijn, worden andere horizonten verkend, waarbij de traditionele inspiratiebron als de hedendaagse relevantie mooi in evenwicht gehouden worden. 'Jodler' gaat zoals de titel al aangeeft te leen bij het jodelen, maar plaatst het in een statische context, waarbij de keelklanken een drone-achtig effect genereren. Ook de titel van 'Cowbells' geeft een hint naar de oorspronkelijke achtergrond van de track, maar hier zorgen de belgeluiden en andere percussieklanken voor een mysterieus, haast rituele sfeer.
Het mag duidelijk zijn dat Zeitkratzer op 'Volksmusik' meer doet dan het louter uitvoeren van een volks repertoire. Niet alleen de eigenzinnige omgang met die traditie, maar ook het feit dat dit gebeurt zonder enig sarcasme of superioriteitsgevoel maakt dit album tot een mooie en toch ook erg amusante plaat. Het enthousiasme en het plezier waarmee de muziek gespeeld wordt druipt er vanaf en de reacties van het publiek (de plaat werd live opgenomen) liegen er dan ook niet om.
Meer over Zeitkratzer
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
