Op 'Yesterdays Universe' duikt hiphopmeester Madlib het verleden in en spit vanuit de diepte de meest buitensporige jazzfunk op en levert zo één van zijn beste platen af met Yesterdays New Quintet. 'Yesterdays Universe' is op het eerste zicht een mixalbum van de befaamde producer, maar in werkelijkheid schuilt er achter obscure namen als The Jahari Massamba Unit, The Eddie Prince Fusion Band, Young Jazz Rebels of The Jazzistics slechts één drijvende kracht: Madlib zelf. Geholpen door gasten als Karriem Riggins (drums) zoekt hij een brede waaier van klanken op die struinen door avant-gardistische funk, trillende fusion en donkere jazz à la Sun Ra die worden opgesmukt met Braziliaanse ritmes en kleuren. Hoekstenen zijn nog steeds een geurige Fender Rhodes en inventieve breakbeats. De plaat is een vergaarbak van het residu van Madlibs muziekgeheugen zonder dat de coherentie of de natuurlijkheid in het gedrang komen. Bovendien slaagt Madlib er in om elk alter ego toch nog een andere identiteit te geven, opdat de schijn van verzamelalbum zou blijven bestaan.
'Yesterdays Universe' opent met een briljante adaptatie van Miles Davis' 'Bitches Brew' door het "Otis Jackson Jr. Trio". Een synthbas speelt de baslijn van de oorspronkelijke geflipte compositie en zorgt voor het duidelijkste herkenningspunt. Een obstinate drum weigert om zich in een conventioneel ritme te plooien, maar verliest nooit de groove – gesteund door de bas. Ijle fluiten spelen een thema dat het niet altijd even nauw neemt met de aangeboden akkoordinhoud. Door de muur van space-effecten houden plotse tempoversnellingen of ritmische contrapunten houden de luisteraar in hun greep tot het einde.
Madlib biedt dan meteen een hele andere groep aan: The Jahari Massamba Unit brengt 'Umoja'. Dit nummer zweeft wat meer met zeemzoete gitaarlijnen en geurige rhodesbedjes en een stevige swing. Karriem Riggins - drummer bij o.a. Roy Hargrove en Oscar Peterson en producer voor onder meer Common, Jay Dilla, The Roots en Slum Village – vecht hier gespannen tegen een lieflijke sfeer voor zijn plaats. Hij blijft knokken voor alle aandacht als een ritmische wervelwind terwijl hij toch lijkt te fluisteren met een modieuze stijl. De schijnbare arcadische vrede wordt bruut afgebroken door het korte, maar intensieve 'Slave Riot'. De Young Jazz Rebels gaan er vandoor met hysterische trompetklanken, ontregelde robotsynths en een verschroeiende drummer die het niet meer weet. De muziek is rauw en bijtend en ontploft met persende ritmes en voorbij zoevende klanken. Madlib zoekt dan de balans weer op in 'One For The Monica Lingas Band' dat rijkelijk put uit de Braziliaanse traditie. Gezapige jazzakkoordjes worden gedreven door een duwende sambabas. Sitaraccenten en esoterische rhodesmelodieën geven het nummer een gedistingeerde lounge-air die haaks op de drukke baslijn staat.
Interessant wordt het in 'Free Son'. Madlib haalt hier voor de tweede maal zijn alter-ego Otis Jackson Jr. Trio boven. In de onderlinge coherentie van klankkleur en speelstijl toont de producer / multi-instrumentalist zijn absolute meesterschap. Ook hier is de melodische synthklank van Sun Ra niet ver weg. In de naam van Jackson Conti worden er eveneens twee nummers geplaatst: 'Barumba' en 'Upa Neguinho'. In plaats van donkere fusion wordt er hier een vrolijke latinjazzsfeer bovengehaald.
Het pièce de résistance is het elf minuten lange 'Vibes From The Tribes Suite (For Phil)' van de Yesterday's Universe All Stars. Een gezapige beat steunt een warm vibrafoonthemaatje waarover een fluit een erg lyrische solo geeft. Het nummer vloeit mee op de stroom: nu eens kabbelt het met zweverige soundscapes, dan weer komen bas en rhodes in een stroomversnelling en brengen ze een nieuwe klankkleur aan. Een integere saxofoonsolo schetst de nuances van melancholie gebruikt daarbij ook enkele etnische invalshoeken.
'Yesterdays Universe' is een erg intrigerende plaat waarin de donkere groovekantjes van de jazzgeschiedenis worden gecombineerd in de geest van een moderne, coherente geest. De plaat is evenwichtig, perfect geproduced en zit boordevol afwisseling. Madlib evoceert hier een eigen universum waarin hij, zijn spinsels en zijn luisteraars zich kunnen in onderdompelen tot ze dronken zijn.
Meer over Yesterdays New Quintet
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
