Meteen even al een mysterie onthullen: x-0-x is Arjan van Sorge, een door de wol geverfde Nederlandse dj die nu voor het eerst zijn eigen producties op de wereld loslaat. 'kras' is een "ode" geworden "aan dat vergeten, versleten en vaak beschadigde vinyl" zoals staat te lezen in het cd-boekje. Even verderop is het blijkbaar ook nog een conceptplaat: "'kras' is voor 100% samengesteld uit krassen, tikken en andere, al dan niet opzettelijk aangebrachte beschadigingen." Allemaal mooi en wel, maar spijtig genoeg klinken de nummers behoorlijk saai in de oren enkele regelbevestigende uitzonderingen daar gelaten.
Het probleem zit hem in de schier eindeloze, lineaire herhaling van aanvankelijk steeds mooie audioknutselstukjes. Elk nummer weer begint uitermate boeiend: nauwkeurig geknipte samples (soms tot op de milliseconde) van krassen en ruis allerhande in ingenieuze en mooie afgemixte knutselwerkjes. Bovendien zorgen geknisper en geknetter niet alleen voor sfeer, maar ook – vooral zelfs – creëren ze ritmes die wederom best wel interesse opwekken. Zo klinkt het ruispatchwork in 'mak als burre drips' haast als schuddende maracas en bevat het eerste 'psi al rsi' een dubby hartslag als het ware. In 'met haat uit sinas oid' treedt er zowaar zelfs een ruishiphopbeat naar voren! Na enkele maten is de pret er echter steeds af en dan is het vaak nog minutenlang wachten geblazen. Alsof het gekraak van de plaat die blijft hangen niet enkel als geluidsbron werd gebruikt, maar ook als concept voor elk nummer. 'met haat uit sinas oid' slaat daarbij werkelijk alles met 7 minuten en half, een nummerlengte waarbij je meer mag verwachten dan de schijnbare samenvoeging van 2 nummers in één. Naast de eerder vermelde ruisbeat valt er niet meer te bespeuren dan één glitchsampel en een minutenlange hectische scratch op het woordje 'way'. 'hot ting' stelt het meest teleur door de fijne sfeer uit het vorige nummer, 'sex abc not he ha' (zie verder), verder te zetten met een diepere, zoemende bas om dan na enkele maten van hetzelfde weer alle aandacht te verspelen. Het is overigens niet al gekraak wat de klok slaat. Zo discoët 'brak de rum' er voor x-0-x stevig op los met de minisample die zo uit de eerste milliseconden van Village Peoples 'YMCA'. Enige uitzondering mag 'sex abc not he ha' zijn met naadloos geplakte ruisjes en een orgelloop in de verte die samen een Burialachtige sfeer oproepen van donkere achterbuurtstraten.
Het concept is ten slotte natuurlijk ook zo vaag als het indrukwekkend is. Tonnen vinyl en polycarbonaat zijn gedrukt met muziek die uitsluitend is samengesteld uit vinylsampels. Ruis en gekraak is, zeker in de experimentele electronica, ook niets nieuws meer onder de zon. Al decennia knutselt Philip Jeck zeer complexe klanktapijten in elkaar met vinylgekraak en aftandse platenspelers. De klikjes en ruisjes samenplakken tot een ingenieus dansritme is aanvankelijk interessant, maar loos gaan gaat niet, want daar zijn drum en bas voor nodig. Geboeid verder luisteren is ook geen optie, want net zoals bij dansmuziek weet je al vanaf het begin hoe de vork in de steel zit.
Meer over x-0-x
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
