Iedereen zal het geweten hebben: 2006 is het Mozartjaar. Aan uitgaves van het hele œuvre van Mozart geen gebrek, zeker niet van zijn onvoltooid meesterwerk: het Requiem. Maar deze opname is verre van de zoveelste in de rij. Ten eerste omwille van de uitstekende uitvoering, maar vooral omdat het de allereerste opname is van Mozarts 'voltooide' Requiem. Het is geen groot geheim dat dit werk niet enkel en alleen van Mozarts hand is. Zijn leerlingen Joseph Eybler en vooral Franz Xaver Süssmayr maakten de partituur af. Echter 30 jaar na Mozarts dood componeerde Sigismund Neukomm een 'Libera me' als slot van dit religieus werk. Elk requiem eindigt normaal gezien tijdens de zending met deze verzen. Mozart schreef deze echter niet.
Het manuscript van Neukomm werd een tijdje geleden ontdekt in de Nationale Bibliotheek van Rio de Janeiro. Dit document heeft een grote historische waarde omwille van verscheidene redenen. Eerst en vooral omdat het een afgewerkte versie is van dit bekende werk, maar ook omdat het –soms eigenzinnige- tempiaanduidingen bevat van Neukomm voor het hele Requiem, dat hij in Wenen in zijn jeugdjaren gehoord had. Dirigent Jean-Claude Malgoire respecteert nauwgezet deze aanduidingen, wat het hele werk een nieuw élan geeft en een soort frisheid dat nog zelden bij een opname van dit werk gehoord is geweest. De tempi zijn erg vloeiend. Zo krijgt bijvoorbeeld het 'Tuba mirum' een zekere drive zonder te snel te klinken. Aan het 'Rex tremendae' voegt het een extra dynamiek aan toe, het overbekende en treurige 'Lacrymosa' klinkt nu minder slepend al blijft de droefheid prominent aanwezig. Het orkest zorgt voor een stevige basis met heel veel zorg voor nuanes en fraseringen. Hierop kunnen de Kantorei Saarlouis hun erg zuivere en homogene klank bouwen. De aangename hoogte van de sopraansectie valt hier zeker te noteren. De vier solisten maken een perfecte balans in de ensembles, hoewel tenor Simon Edwards een iets kleinere stem heeft ten opzichte van de drie andere zangers. Zowel sopraan Hjördis Thébault als mezzo Gemma Coma-Alabert interpreteren hun partij erg verfijnd en met veel zorg.
Het 'Libera me' van Neukomm blijft trouw aan de stijl van Mozart alsook aan de oorspronkelijke bezetting van het orkest. Het zeven minuten lange slotstuk lijkt eerst van sfeer heel erg op het einde van het 'Lux aeterna': het volledige orkest wordt benut (dat wil zeggen inclusief trombones en pauken) en het koor zet krachtig in. Dan neemt het verrassend terug af en weerklinkt Mozarts Dies Irae, hetzij wat gevariëerd. Het stuk valt voor een tweede keer stil en herneemt in eerste instantie met citaten in de vioolpartij van het 'Lacrymosa', vervolgens met de laatste verzen van het 'Lux aeterna' om uiteindelijk te eindigen met een herhaling van de eerste verzen van het 'Libera me'.
Deze verrassende opname is een must in elke Mozartcollectie. En dit niet alleen omdat het historische waarde heeft. Zoals reeds gezegd is de uitvoering van hoge kwaltiteit, ook al zijn er hier en daar wat schoonheidsfoutjes (bijvoorbeeld de inzet van de Sanctus dit niet samen is, hier en daar klinkt de tenorsectie van het koor een beetje te laag), maar dit is dan ook een live-opname. De verzorgde presentatie maakt het geheel af.
Meer over Wolfgang Amadeus Mozart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
