Mozart hield nooit erg veel van zijn geboortestad Salzburg en de aartsbisschop van Salzburg toonde, van zijn kant, niet altijd evenveel appreciatie voor wat later de bekendste inwoner van zijn stad zou worden. Zo gauw hij de mogelijkheid had, verliet Mozart dan ook zijn geboortestad en trok naar Wenen. In 2006, 250 jaar na Mozarts geboorte eerde Salzburg Mozart echter ruimschoots door op de jaarlijkse Salzbürger Festspiele al diens opera's uit te voeren, van het vroege 'Apollo et Hyacinthus' tot 'Die Zauberflöte'. Een van de hoogtepunten was ongetwijfeld deze 'Le Nozze di Figaro', Mozarts eerste samenwerking met librettist Lorenzo Da Ponte – een samenwerking die verder ook nog de komische opera's 'Don Giovanni' en 'Cosi fan Tutte' zou opleveren. Een blik op de cast spant alvast hoge verwachtingen: de Weiner Philharmoniker wordt gedirigeerd door oude muziek specialist Nikolaus Harnoncourt en bij de zangers zitten grote namen als Anna Netrebko, Bo Skovhus, Dorothea Röschmann, Christine Schäfer en Franz-Josef Selig.
Deze Figaro blinkt uit op verschillende gebieden. Natuurlijk is er de superieure prestatie van zangers en orkest en de heldere, gebalanceerde maar eveneens dramatische manier waarop Harnoncourt deze opera interpreteert. Tekstverstaanbaarheid primeert, net als acteerprestaties en dramatiek, die dan ook zelfs op cd zonder problemen goed overkomen. De Russische Anna Netrebko speelt een rechtschapen Susanna, heel helder en zuiver, vooral in in de hoogte. Het overtuigendst, qua dictie, is zonder twijfel Ildebrando D'Arcangelo, die zowel recitatieven als aria's en ensembles uiterst helder en natuurlijk uitspreekt en zelfs zonder enige belemmering met zijn tekst omgaat. Hier hoor je een verschil tussen hij, die in zijn moedertaal spreekt, en de andere zangers, die ondanks alles toch minder goed thuis zijn in Da Ponte's Italiaans.
Bovendien hoort men duidelijk en continu dat dit een live opname van een echte opvoering is, wat de dramatiek in de muziek vooral ten goede komt. Franz-Josef Selig is, als Bartolo die wraak zweert op Figaro ("La Vendetta, oh, la Vendetta"), bijzonder overtuigend. In zijn diepe, wat donkere basstem schemert veel expressiviteit door. Cherubino wordt opwindend vertolkt door een erg heldere Christine Schäfer, die haar rol met veel sensualiteit en (onbevredigd) verlangen speelt. En ook al bezit elke zanger of zangeres zijn eigen idioom, in ensembles mengen ze bijzonder goed. Zo steekt een jaloerse Marcellina (Marie McLaughlin) in de recitatieven af tegen de deugdzaamheid van Susanna maar in hun duet "Via Resta Servita" in de eerste akte komen ze qua klank bijzonder mooi bij elkaar.
Harnoncourts tempi liggen over het algemeen wat aan de trage kant maar dit stelt zowel zangers als orkest in staat alles zonder haast uit te zingen. Bij de zangers komt dit de tekstverstaanbaarheid ten goede, in het orkest de fraseringen en een hele resem kleine details die nu veel verstaanbaarder uit de partituur naar voren springen. Harnoncourt kiest er trouwens ook voor om twee zelden gespeelde aria's uit de vierde akte (Marcellina's "Il capro e la capretta" en Basilio's "In quegli anni in cui val poco") wel uit te voeren, daar waar die maar al te vaak geknipt worden. Zoals dat de gewoonte is bij Deutsche Grammophon, is ook het cd-boekje erg goed gestoffeerd, met een uitgebreide uitleg bij de opera en het libretto en een vertaling in drie talen.
Samen met René Jacobs bekroonde opname van enkele jaren geleden (Harmonia Mundi HMC 901818.20) is dit een buitengewoon goede 'Le Nozze', die zelfs op cd weinig van zijn theatrale waarde en dramatiek verliest. Daar waar Jacobs zich misschien wat vrijer opstelt tegenover de partituur en gebruik kan maken van het timbre van een authentiek instrumentarium, komt Harnoncourts uitvoering erg gebalanceerd en zeker zo natuurlijk over.
Meer over Wolfgang Amadeus Mozart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
