Mozart schreef meer concerti voor meerdere instrumenten dan bij een groot publiek gekend zijn. Zo bestaan er naast het bekende concerto voor fluit en harp en de concertante symfonie voor viool en altviool nog concertos of concertante werken voor vier blazers, twee violen, viool en piano (in reconstructie), twee en drie piano's. En het zijn die twee laatste concerti die hier voorgesteld worden.
Het concerto voor twee piano's, dat het nummer tien draagt staat op deze cd in twee versies. De eerste dateert uit 1779 en schreef Mozart voor zichzelf en zijn zus Nannerl in Salzburg. Drie jaar later veranderde hij de orkestratie voor de grotere orkesten in Wenen en voegde (inventieve) klarinetpartijen, trompetten en pauken toe. Het bleef, terecht, altijd een van Mozarts favoriete werken en hij gebruikte het dan ook veelvuldig als pasmunt om zijn talent in de Oostenrijkse hoofdstad te demonstreren. Het zevende pianoconcerto, voor drie pianofortes was een gelegenheidswerk dat Mozart op reis in Augsburg componeerde voor de (voor die tijd) ongewone gebeurtenis dat men drie uitstekende pianofortes bij elkaar had gekregen. Mozart zou in Augsburg een van de pianopartijen hebben uitgevoerd, pianobouwer Andreas Stein, over de kwaliteit van wiens instrumenten Mozart verrukt was en de organist van de kathedraal de andere twee. Het is een werkje vol dubbele bodems: met drie solisten wordt een eerlijke verdeling van het muzikale materiaal moeilijk en Mozart laat de ene solist dan ook met de andere wedijveren. Pianist nummer een maakt de zinnen van de tweede af, wordt dan aangevuld door de derde. Het effect op de luisteraar is echter één vloeiende melodie.
Deze drie werken worden op oude instrumenten uitgevoerd, wat zorgt voor een kernachtige orkestklank en een doorzichtig pianofortespel. Hoewel de balans binnen het orkest en tussen orkest en solisten goed klinkt, ontbreekt vaak die typisch barokke en klassieke ritmische kracht in de muziek. Bij Mozart kan elke noot naar de volgende leiden terwijl de muziek hier soms statisch klinkt, zoals in het tweede deel van het zevende pianoconcert. Het mooie, lyrische uitgevoerde trage deel van de Weense versie van het tiende concerto, met klarinetten, maakt echter veel goed.
Bovendien besteden de solisten veel zorg aan authentieke uitvoeringspraktijk. Zo hangen zij de traditie aan om op 'tutti' passages onder het orkest mee te spelen, een overblijfsel van de barokke basso-continuo praktijk. Versieringen en ornamenten worden elegant aangebracht, zijn niet opvallend maar zijn op imitatieve passages wel een manier om een solist van de andere te onderscheiden.
Mozarts concerto voor twee piano's is geen veelvuldig opgenomen werk en dus dringt de vergelijking met de opname van Anima Eterna, Jos van Immerseel en Yoko Kaneko (ZZT060201) uit 2006 zich onvermijdelijk op. Welnu, onze persoonlijke voorkeur blijf uitgaan naar deze laatste, slankere en meer ritmische versie, die ondanks de kwaliteiten van deze cd toch natuurlijker en organischer blijft klinken. Maar dat neemt niet weg dat ook dit een knappe plaat geworden is, die twee weinig uitgevoerde concerto van Mozart in de schijnwerpers stelt en een gevarieerde en accurate uitvoering aanbiedt.
Meer over Wolfgang Amadeus Mozart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
