Het strijkkwartet was sinds het in de late achttiende eeuw als genre in het leven werd geroepen, doorheen de hele negentiende eeuw een Duits of tenminste, centraal Europees genre. Terwijl zowat elke Duitse romantische componist tenminste één kwartet neerpende (zelfs operacomponist Wagner schreef een kort 'Albumblatt') hadden Franse componisten er eenvoudigweg geen interesse voor: Berlioz sprak over het kwartet zelfs met een nauwelijks verholen minachting.
Niet verwonderlijk dan, dat een nieuwe generatie componisten rond de eeuwwisseling zich in Frankrijk slechts voorzichtig en twijfelend aan het genre waagde. Claude Debussy, Maurice Ravel en Gabriel Fauré schreven elk maar een kwartet en met deze drie grote namen uit het Franse impressionisme was het programma van deze eerste uitgave van het Ebène kwartet bij Virgin Classics gemakkelijk beslist.
Debussys strijkkwartet is een jeugdwerk uit 1893 De latere Debussy is vooral goed herkenbaar in het dromerige trage deel. In de lange sensuele melodieën en modale harmonieën is de wereld van de 'Prélude à l'après-midi d'un faune' of de langzame passages uit 'La Mer' niet veraf. Dit werk krijgt de meest traditioneel romantische benadering mee op de cd, met een eerste deel van symfonische allures en een lyrisch traag deel dat qua opzet, zij het harmonisch al niet meer helemaal, nog sterk in de negentiende eeuw geworteld zit.
Gabriel Fauré was de oudste van de drie componisten die hier voorgesteld worden maar omdat hij zijn kwartet pas op late leeftijd schreef (het was het laatste werk dat hij componeerde), is het een modernere compositie dan de andere twee. Fauré's voorliefde voor klassieke, heldere structuur komt in deze uitvoering goed naar voren, net als dat mijmerende, bedachtzame karakter dat zo vele van zijn werken kenmerkt. De finale wordt gevormd door melodielijnen die in een soort van perpetuum mobile beweging worden doorgegeven tussen de verschillende strijkinstrumenten en waaronder een ingenieuze en erg accuraat uitgevoerde pizzicato begeleiding loopt.
Ravels kwartet werd enkele jaren na dat van Debussy gecomponeerd en nam het kwartet van zijn dertien jaar oudere collega als grote voorbeeld. Het kwartet krijgt een geëngageerde, actieve interpretatie mee, die veel gevoeligheid toont voor Ravels keuze van toonaard en harmonieën. De lieflijke melodielijnen in de eerste viool in het eerste deel klinken uitzonderlijk zuiver en slank, wat deze muziek veel authentiek 'Frans' karakter meegeeft. De pizzicati waarmee het scherzo ('assez vif – très ritmé') begint komen heel frappant over maar dit deeltje had, met zijn accentverschuivingen nog net ietsje ritmischer gekund.
Maar kan men weinig kritiek geven op deze cd die drie onderling verschillende componisten voorstelt maar toch heel continu en evenwichtig klinkt. De uitvoering van het Ebène kwartet valt op door haar precisie en intuïtieve maar erg zelfzekere interpretatie.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
