Koning Alfonso 'de wijze' regeerde over het koninkrijk 'Castillia í Léon ' aan het einde van de dertiende eeuw. Dit Spaanse rijk was onder deze koning een oord van welvaart en rijkdom in de kunsten. In de schitterende omgeving van de rijke kastelen van de koning kwam een rijke troubadourkunst tot ontwikkeling. Gedichten over de liefde en sterke ridderverhalen werden door deze rondtrekkende musici op muziek gezet. De geschiedenis heeft zo goed als alle muziek uit deze periode uitgewist terwijl de teksten de tand des tijd wel overleefd hebben. Gelukkig is er één liedcyclus die op wonderbaarlijke wijze toch tot onze tijd is blijven bestaan: de 'Cantigas de Amigo' van Martin Codax. Deze cyclus en een aantal andere resten van liedcycli hebben de mensen van 'The Dufay Collective' tot inspiratiebron gediend om de Cantigas de Santa Maria, een beroemde gedichtencyclus die aan het hof van Alfonso ontstond, opnieuw van muziek te voorzien, geheel volgens de gebruiken van die tijd.
Het eerste deel van deze cd bestaat dus uit de 'Cantigas de Santa Maria'. Hoewel men zou denken dat dit dus allemaal gezongen stukjes muziek zullen zijn, is het overgrote deel van dit eerste gedeelte instrumentaal. De uitvoering op de authentieke instrumenten heeft een heel eigen klankbeeld. Daar deze muziek uit Spanje komt is het vrij logisch dat het instrumentarium vooral bestaat uit voorlopers van de gitaar. Naast deze snaarinstrumenten spelen ook fluiten en vooral slagwerk een belangrijke rol. Af en toe doet de muziek denken aan folkmuziek: de percussie zorgt voor een stevige 'beat' terwijl de fluiten en de snaarinstrumenten een herkenbaar, maar zeer virtuoze melodie ten beste geven. De gezongen passages doen ook wat 'folky' aan: er is totaal geen sprake van een hooggeschoolde manier van zingen. De zangers maken gebruik van hun keelstem wat een veel rauwer geluid voortbrengt dan de gebruikelijke kopstem. Dit wil wel niet zeggen dat deze zangers niet geschoold zijn: de uitvoering is onberispelijk, zowel de intonatie als de muzikale rijkdom zijn van de hoogste kwaliteit. Hoewel de muzikanten op instrumenten spelen die niet aan de technische standaarden van onze hedendaagse instrumenten voldoen doet is dit op geen enkel moment te merken aan de uitvoering
Het tweede gedeelte zijn de bovenvermelde 'Cantigas de Amigo' van Martin Codax. Het valt op dat deze muziek als inspiratiebron heeft gediend voor het eerste gedeelte van de cd, de klankkleur van het instrumentaal ensemble en van de zangers is erg gelijk en ook de manier waarop de muziek is opgebouwd is duidelijk dezelfde. Hoewel er veel parallellen lopen tussen de twee gedeeltes op de plaat is het tweede gedeelte toch veel intiemer van karakter. De uitbarstingen van het eerste gedeelte blijven nu achterwege. De zang wordt veel belangrijker, maar het karakter blijft bewaard. De typische rauwe klank van de stemmen is opnieuw erg opvallend, soms lijkt de muziek zelfs op Arabische rouwgezangen.
Dit is een plaat die in het oog springt. De muziek dateert uit een periode, lang voor de klassieke muziekgeschiedenis, waarvan er maar weinig werken de tijd doorstaan hebben. De plaat gunt de luisteraar een blik in het verleden en laat hem wegdromen naar een middeleeuws hof. De uitvoering is rimpelloos en historisch correct en de muzikaliteit van de uitvoerders is van het hoogste niveau, vooral de frisheid waarmee deze zeg maar belegen muziek wordt uitgevoerd springt in het oor. Toch dient gesteld te worden dat dit geen plaat is voor de beginnende luisteraar, de muziek is niet erg toegankelijk, maar als men moeite doet is deze plaat zeker deze moeite waard.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
