Ken Vandermark een drukbezet man noemen is een understatement van jewelste. Met een concertagenda waarop nauwelijks een vrije dag te bespeuren valt en een output die de backcatalogue van hele labels doet verbleken is de rietblazer alomtegenwoordig. Vandermark is eigenlijk altijd op tournee, meestal met zijn eigen bands maar ook met andere, vaak eenmalige ensembles. Zo speelde hij eind 2008 samen met Barry Guy en Mark Sanders enkele stomende concerten in Birmingham en Leeds, die nu verzameld zijn op de dubbelaar 'Fox Fire'.
De Britse bassist Barry Guy en zijn landgenoot drummer/percussionist Mark Sanders zijn geen muzikale krachtpatsers. Niet omdat ze hiervoor tekortkomen, maar omdat ze de creativiteit bezitten om breder te gaan met hun respectievelijke instrumenten dan het pure orkaangeweld dat veel vrije improvisatiemuziek typeert. Guy is wat ouder dan zijn twee kompanen en is naast een geweldig improvisator ook een gerespecteerd componist van moderne orkestwerken en kamermuziek. Al musicerend gebruikt hij vaak vreemde voorwerpen om de snaren van zijn contrabas te beroeren waardoor het timbre van zijn instrument radicaal kan wijzigen, wat op 'Fox Fire' meer dan eens het geval is. De drums en talloze percussie van Sanders zorgen eveneens voor opvallende klanken en geluiden. Korte tikjes op een glazen voorwerp, raadselachtige drones of toms die de ene keer neigen naar een steel drum en de andere keer een darbuka in herinnering brengen, prikkelen het gehoor van de luisteraar voortdurend.
Met dit uitgerolde tapijt van klanken voelt Vandermark niet meteen de behoefte om uit te pakken met verschroeiende overblowingfrasen of introvert gepuzzel. Hij laat zijn tenorsax en klarinet meestal ronddolen binnen de grenzen van het conventionele waarbij hij niet zozeer experimenteert of probeert, maar vooral participeert. Het resultaat is verbluffend, met een Vandermark die zich met veel flair en kracht doorheen de geluidsjungle slingert en daarbij iedereen het nakijken geeft. Zijn klarinetpartij in 'Up North' perst al deze indrukken samen: waanzinnig snel maar loepzuiver gespeelde partijen in alle registers en klankkleuren als van een klein orkest, waarbij de bijdragen van Guy (flageoletten in Derek Bailey-stijl) en Sanders (onophoudelijk stuwende roffels) niet mogen worden vergeten.
Maar de liefhebbers van uitbundige improvisatie en freejazz hoeven niet te vrezen, want op gepaste tijden worden de mouwen opgestroopt en gaat het trio lekker in het rood. 'Fuggle' beleeft op die manier een orgelpunt nadat er twintig minuten lang wordt gedreigd en uitgedaagd. Maar toch zijn het op 'Fox Fire' vooral de gezamenlijke improvisaties in plaats van de schreeuwsessies die indruk maken. Guy en Sanders wekken trillende soundscapes op waarbinnen Vandermark zich schijnbaar als een vis in het water voelt ('Omega') en daarbij een opvallend divers palet laat horen op beide instrumenten.
Deze improvisatieplaat is in zijn genre zonder twijfel een van de betere releases van het moment. Een onuitgegeven bezetting met drie topmuzikanten is niet per definitie een schot in de roos, maar in het geval van 'Fox Fire' is het dat zeker wel.
Meer over Vandermark, Guy, Sanders
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
