In 2003 werd belangrijke muziekgeschiedenis geschreven. Het vooraanstaande kamerorkest voor hedendaagse klassieke muziek de London Sinfonietta besloot samen te werken met het al even gerenommeerde Warp-label. Tussen werken van Cage, Varèse, Reich, Stockhausen en Ligeti zouden nummers opgevoerd worden van Squarepusher, Aphex Twin en Boards of Canada. Deze laatste nummers moesten eerst nog wel getranscribeerd worden naar speelbare partituren voor de Sinfonietta. Dit titanenwerk werd verricht door de jonge componisten David Horne en Kenneth Hesketh waar Kwadratuur.be een interview mee deed naar aanleiding van de Brugse aflevering van de Warp-tour van de London Sinfonietta.
Het project kwam eigenlijk laat op gang als je bedenkt dat Richard D. James (Aphex Twin) en Tom Jenkinson (Squarepusher) hun adoratie voor de bovenvermelde oude meesters nooit onder stoelen of banken hebben gestoken. Dit was niet aan de uitgebreide schare elektronicafans voorbijgegaan, want op de beide edities van Warp vs. London Sinfonietta zaten de klassieke concertzalen afgeladen vol met een veel jonger en uitbundiger publiek (getuige daarvan zijn de luide applausen en vreugdekreten op de cd's) dan doorgaans bij een opvoering van hedendaags klassiek verwacht kan worden.
Er waren ook vele gelijkenissen die een cross-over al vroeg aankondigde: Aphex Twin prepareerde net als Cage enkele piano's, Squarepusher droomde mee met Varèse en Nancarrow over muziek die boven de fysieke beperkingen zou uitstijgen van muzikant plus instrument, Stockhausen vroeg de muzikant die 'Spiral' uitvoerde om met een kortegolfradio af te stemmen op kosmische boodschappen, enz. De muzikale spanning tussen mens en machine, zowel qua compositie als uitvoering, is de rode draad doorheen deze dubbel-cd waarbij de mens duidelijk triomfeert. Op de kortegolfradio en bijbehorende ringmodulator na bij 'Spiral' van Stockhausen, wordt alle muziek door het kamerorkest uitgevoerd!
De London Sinfonietta is toonaangevend wat betreft de uitvoering van moderne klassieke muziek en dat is duidelijk te horen op de loepzuivere opnames van o.a. de BBC. Vanaf het begin van de eerste cd is het al raak met twee stukjes voor mishandelde piano van Aphex Twin. De nieuwe, minutieuze uitvoering klinkt helderder, maar ook rauwer. De beroepspianist durft krachtiger aan te slaan en de ketting die tegen de pianosnaren aanligt, klinkt meer door dan in de originelen. Bij John Cage's 'Sonata's' wordt de piano grondiger misvormd met schroeven en rubber en zijn de composities complexer en minder melodieus dan bij Aphex Twin die duidelijk meer naar Eric Satie heeft geluisterd dan goed voor hem is. In het volgende 'Study no. 7' laat het hele orkest zien tot welke kracht en subtiliteit ze in staat zijn. Dit stuk werd door Conlon Nancarrow gecomponeerd voor een hele set van automatische piano's met ponskaarten. Componist Yvar Mikhashoff herschreef het werk op zijn beurt voor de London Sinfonietta. Meeslepende, ingetogen strijkers worden onderbroken door hectische blazers. Een eerste echt hoogtepunt is echter de energieke uitvoering van Steve Reichs 'Violin Phase'. Negen minuten lang Reichs repetitieve compositietechniek in zijn puurste vorm: enkele violen die eenzelfde thema eindeloos herhalen, maar van een perfect samenspel in het begin langzaamaan steeds verder uit elkaar komen te liggen. Loepzuiver en vederlicht gestreken, een streling voor het gehoor. Op de tweede cd dubbel zoveel van hetzelfde (18 minuten!) met zes marimba's. Na de industriële gamelan-uppercut van Cage's 'First Construction in Metal' volgt dan nog eens een recente klassieker: Squarepusher in een arrangement van David Horne met 'The Tide'. Een zeer ingetogen, sfeervol stukje van Tom Jenkinson met geen drill 'n' bassuitspattingen en dus ideaal voor transcribatie voor en uitvoering door klassieke instrumenten. Spijtig dat de originele nummers niet op deze cd staan, want dan zou je meteen kunnen horen dat 'The Tide' werkelijk perfect wordt nagespeeld door de Sinfonietta. Het klinkt natuurlijk behoorlijk anders, maar toch. De andere David Horn transcriptie is 'AFX237 V7', beter bekend als de neurotische drill 'n' bass bij het filmpje 'Rubber Johnny' van Chris Cunningham. De oorspronkelijke beat is bij dit nummer haast onmogelijk om op te roepen. Niettemin is het een zeer aangenaam en verfrissend streepje kamermuziek geworden. 'Polygon Window', in een arrangement van Kenneth Hesketh, stampt er wel lekker op los. Met dit laatste nummer wordt de dubbelcd op een hoogtepunt afgesloten.
Tenslotte toch de betreuring dat het prachtige arrangement van David Horne van het betoverende 'Pete Standing Alone' van Boards of Canada niet tot op de cd geraakt is. Ook een opname van de Sinfonietta met Jamie Lidell, Plaid of Mira Calix had in de plaats gezet mogen worden van een Cage, Reich of Ligeti.
Meer over V/A
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
