In 1982 trok George T. Nierenberg een tijdje op met twee grondleggers van de moderne gospelmuziek: Thomas A. Dorsey en Willie Mae Ford Smith. Het resultaat daarvan was de documentaire 'Say Amen, Somebody', die niets dan lof ontving toen ze uitkwam. Het is dan ook niet meer dan logisch dat de film nu ook op DVD uitkomt. Rykodisc verzorgt een luxe-editie met soundtrack-cd en uitgebreid boekje.
Ik zag de grootvader van Prince en hij leidde daar een kerkdienst. Olé Ola! Toen Thomas Dorsey in de jaren '20 en '30 op het idee kwam om kerkmuziek wat meer schwung te geven, werd dat aanvankelijk niet op gejuich onthaald. Langzaamaan steeg zijn geloofwaardigheid echter en begonnen steeds meer parochies zijn opgewekte, swingende hymnes te gebruiken. Dorsey stond aan de wieg van wat we nu onder gospel verstaan en is op die manier ook uitzonderlijk belangrijk geweest voor alle geseculariseerde varianten van de gezongen geloofsbelijdenis (musical, soul en funk om maar enkele genres te noemen). Eén van de in het milieu meest populaire vertolksters van de gospel was Willie Mae Ford Smith, die in 1994 op negentigjarige leeftijd het aardse leven achter zich liet. Hoewel de zangeres veel gevraagd werd door parochies in heel de VS en daar buiten, kende Smith nooit het commerciële succes van een artieste als Mahalia Jackson. 'Say Amen, Somebody' draait rond een viering van de zestigste verjaardag van Smiths carrière en rond de jaarlijkse bijeenkomst van Amerikaanse gospelzangers, waarop Thomas Dorsey de eregast is. De documentaire speelt zich dus voornamelijk af op twee feesten, maar geeft ook een beeld van het familieleven en de kleine kantjes van de zangers. Zo ontstaat een heel nuchtere, maar toch beklijvende film. Een minpunt is het gebrek aan ondertitels, waardoor het soms wat moeilijk volgen is voor wie geen expert in Afro-Amerikaanse dialecten is.
Nierenberg is er uitstekend in geslaagd om de sfeer van de gospel te vatten, waardoor verrassend genoeg blijkt dat godsdienst sexy, opzwepend en vrolijk kan zijn. Het is haast onmogelijk om niet mee te zitten wiegen op de muziek, waarvan de klankkwaliteit uitstekend is. Smith en haar collega's doen elke neuzelende pastoor in het zand bijten en tonen een zo oprecht geloof dat het even mogelijk is om te vergeten dat religie zijn beste tijd wel gehad heeft. De mensen in de documentaire amuseren zich en houden zich recht aan hun muziek en hun geloof. Thomas Dorsey's brekende stem zorgt voor een ontroerend contrast met Willie Smiths rondborstige volle klank. 'Say Amen, Somebody' is goed voor twee uur onvervalst kijk- en luisterplezier en een eerlijk naïef tegenwicht voor cynisme. Amen!
Meer over V/A
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
