Een achttal jaar geleden besloot men om de live-registraties van Brass In Concert niet langer op cd, maar voortaan op dvd uit te brengen. Een begrijpelijke beslissing was dat, omdat deze entertainmentwedstrijd – elke band moet een programma van 23 minuten bijeenspelen - ook visueel een meerwaarde biedt. Of toch meestal, want na zo’n 35 jaar groeit binnen en buiten de brassbands de kritiek dat de citroen uitgeperst en het concept aan vernieuwing toe is. De factor amusement moest het in plaats van mooie muziek te dikwijls hebben van flauwe grappen à la Benny Hill (travestie, iemand?) en slapstick met een baard van een meter, zoals het in de zaal gooien van ongetwijfeld goedkope Chinese instrumenten. Het gevolg is dat bands als Black Dyke of Cory dit evenement tegenwoordig liever aan zich voorbij laten gaan, aangezien met dergelijke trofee niet veel eer valt te behalen. Gelukkig bleef de zotskapperij deze 35ste aflevering wat op de achtergrond en lag de klemtoon meer op muziek.
De selectie van deze Highlights is niet altijd logisch. Van de Fairey Band haalden enkel de belegen Beatlescover ‘Get Back’ en ‘Themes From Roman Festivals’ deze dvd, hoewel bijvoorbeeld Matthew White een zinderende versie van de euphoniumsolo ‘Neath’ The Dublin Skies’ bracht. De set was goed voor een zesde plaats op elf deelnemers: technisch bekeken een ontgoocheling maar volgens een live-verslag zat er te weinig samenhang in het programma, een euvel waar wel meer bands last van hadden. Redbridge Brass, dat volgens de live-verslagen echt wel de moeite deed om meer inhoud te geven, werd voorlaatste, al laat het ‘Love Theme From Cinema Paradiso’ vermoeden dat ze beter verdienden. Hekkensluiter werd de Rothwell Temperance Band, een heel spijtige zaak als men de ‘Cha Cha’ uit ‘West Side Story’ en het euphoniumduet ‘Zeibekikos’ beluistert, maar de rest van de speeltijd stelde blijkbaar heel weinig voor.
Ook het programma van de Carlton Main Frickley Colliery Band kon de jury onvoldoende bekoren. Toch liepen Kirsty Abbotts (cornet) en Toni Durrant met de prijs van respectievelijk beste solist en beste euphonium dankzij een loepzuivere kippenvelversie van ‘Make Our Garden Grow’ (uit Bernsteins ‘Candide’) en de traditional ‘Shenandoah’. Het bewijst nog maar eens hoe dirigent Philip McCann het beste uit zijn muzikanten weet te halen. Tina Mortimer, cornettiste bij Reg Vardy (de enige band die alle 35 edities present was), had de trofee wel evenveel verdiend als Abbotts voor haar tour de force in ‘Slavische Fantasie’ van Höhne. Dirigent Ray Farr van zijn kant deed zijn reputatie van vernieuwer nog eens eer aan door Torstein Aagard-Nilsens ‘Arctic Funk’ te kiezen.
Een dirigent waar naar werd uitgekeken was Simon Dobson, maar zijn muziekkeuze voorde Schotse Exchange Communications Whitburn Band sloeg niet in, vermoedelijk ook hier omdat er te weinig lijn in zat. Individueel waren de composities wel de moeite waard, maar hoe verenig je een extreem introvert ‘Immortal Bach’, Bernsteins feestelijke, voor Rostropovitsj geschreven ‘Slava’ en ‘Brooklyn’ van Youngblood Brass Band (dat niet op dvd terechtkwam) tot een samenhangend geheel? Dobson kan echter een sleutelfiguur worden om Brass In Concert een nieuw elan te geven, eerder dan bijvoorbeeld de nerveus dirigerende Sandy Smith die open deuren intrapte met twee oervoorspelbare delen uit Moussorgsky’s ‘Schilderijententoonstelling’. Zijn Grimethorpe Colliery Band zorgde wel voor een van de ontroerendste momenten met ‘Gresford (The Miners’ Hymn)’, gecomponeerd ter nagedachtenis aan de 266 mijnwerkers die stierven bij de mijnramp in Gresford.
De volgens de vakjury beste prestatie kwam van de Welshmen van Tredegar, geleid door Ian Porthouse. De muzikale topklasse leverde hun de prijs op voor de beste principal cornet (een buitengewone Dewi Griffiths ‘There’s A Great Day Coming’) en sopraancornet. Tevens brachten ze met ‘Nightingale Dances’ van Matthew Hall, die ook voor het immens ingetogen ‘The Smile’ tekende, de beste nieuwe compositie. Dit werk begint als een crooner, krijgt vervolgens een uptempo karakter, en via een tango en mariachiachtig deel eindigt het in een ware apotheose. Wat de samenstellers echter bezielde om de ‘Invisible Drum Kit Sketch’ mee op te nemen in deze selectie is een raadsel.
Tredegar zag zich de eindzege echter door de neus geboord omdat de jury hun slechts een zesde plaats toekende voor de factor entertainment. Beste entertainers bleken de Amerikaanse gasten van de Brass Band Of Central Florida, die voluit voor een latinprogramma kozen. ‘Tres Minutos Con La Realidad’ was eindelijk een opener die het publiek van de sokken kon blazen, met een heftige solo die Warren Kus de prijs van beste alto opleverde. ‘Danza Del Trigo’ was het tegenovergestelde, ingetogen en soms dissonant, waarna het opzwepende ‘Fandango’ weer eerder aansloot bij de opener. Arturo Sandovals ‘A Mis Abuelos’ (waarbij dirigent Chad Shoopman op cornet de indrukwekkende highblowfragmenten voor zijn rekening nam) en Astor Piazzolla’s ‘Oblivion’ (met bugelsolist John Copella) waren bekender materiaal op weg naar de toepasselijk gekozen ‘Danza Finale’
Met een tweede plaats voor de muzikale prestatie én entertainment was het niettemin de Leyland Band met Richard Evans aan het roer, die met zijn negende zege hier zijn status van recordhouder nog kracht bijzette. Nochtans was het een voor zijn doen eerder ernstig programma, waarbij John Doyle op trompet ‘People’ bracht als ode aan Evans’ boezemvriend Maurice Murphy, die eind 2010 overleed. Nog ingetogener en van een bovenaardse schoonheid was ‘Chorale Prayer’. Met ‘Got To Get You Into My Life’ van The Beatles sleepte Danny Brooks de Don Lusher Trombone Award in de wacht en bastubist Iain McKnight kwam op de proppen met een technisch blits arrangement van de finale van Tsjaikovski’s symfonisch gedicht ‘Francesca Da Rimini’, dat door de dirigent dankbaar werd opgenomen in zijn programma. Leyland haalde overigens nog twee trofeeën binnen: naast de oudste deelnemer (Richard Evans is intussen 78) had de brassband ook de jongste muzikant, de veertienjarige Richard Kaye, en kaapten de prijs voor beste mars weg. Met ‘Imperial Echoes’ haalde Dick ‘the Stick’ 24 jaar na de eerste keer nu nog eens die prijs binnen.
Dvd 1 is niet de kern van Brass in Concert, maar omvat zoals gewoonlijk het galaconcert aan de vooravond met als gasten The International Staff Band (ISB) en de door jetlag vermoeid ogende Brass Band of Central Florida. ISB is een van de bekendste en beste brassbands, opgetrokken uit het kruim van alle Britse brassbands van het Leger des Heils en met Peter Grahams plechtstatige ‘Fanfare, Prelude & Fugue on Sine Nomine’ was de toon meteen gezet. De mars ‘Temple 125’ klinkt heel wat lichtvoetiger, maar met ‘Flow Gently Sweet Afon’ wordt meteen de contemplatieve kaart getrokken dankzij het vloeiende en lyrische karakter. Erg speciaal is ‘They Shall Come From The East’: na de intro met djembé en de band die in koor zingt, komt de bugel binnen, onmiddellijk gevolgd door baritons en euphoniums. Wanneer de rest van het orkest aansluit groeit dit opus naar een climax, meteen een goede aanloop naar het uitbundige slotwerk, Paul Lovatt-Coopers ‘Fire In The Blood’. Tussendoor mag de levende brassbandlegende Frank Renton het dirigeerstokje overnemen van Stephen Cobb in ‘Excerpts From The Little Russian’, een bewerking van Tsjaikovski’s tweede symfonie.
Na een kort ‘Heroic Fanfare’ vervolgt de Brass Band Of Central Florida het tweede deel van het galaconcert met het door dirigent Chad Shoopman bewerkte ‘March From Love For Three Oranges’ van Prokofiev, dat al marcherend wordt uitgevoerd. Het net als ‘The Trolley Song’ erg Amerikaans klinkende, door jazz (en vooral bigband) beïnvloede ‘Give It One’ krijgt een onverwacht vervolg met Alfred Reeds ‘Russian Christmas Music’, dat buitengewoon broos overkomt maar in een krachtige finale uitmondt.
Dat in dit concours ook gescoord kan worden zonder dijenkletsers en dat de samenstelling van het programma voldoende coherent moet zijn om indruk te maken, zijn twee belangrijke lessen voor deze audiovisuele dubbelaar. Hopelijk moderniseert het gros van de deelnemers ook het repertoire en worden ze daarvoor beloond.
