Het is verleidelijk deze cd aan de kant te schuiven als zijnde de zoveelste versie van enkele klaviersonates van Domenico Scarlatti (1685-1757). Deze sonates worden steeds vaker uitgevoerd op de moderne piano, maar puristen beweren dat de sonates werkelijk voor klavecimbel gecomponeerd werden. Bertrand Cuiller kiest met deze cd de kant van de puristen en vertolkt de sonates op een instrument van Philippe Humeau, gebouwd in 2002 naar Italiaans model uit de eerste helft van de achttiende eeuw. Het instrument heeft een wondermooie warme klank en is ideaal voor dit repertoire.
De 'Scarlatti-sonate' is een kort eendelig werk met een tweedelige structuur. Voor de meeste sonates geldt dat zowel het hoofdthema als de doorwerking herhaald wordt en zo bestaat ieder werkje in feite uit vier deeltjes.
Cuiller maakte een zorgvuldige selectie uit de ruim 550 klaviersonates van Scarlatti. Hij koos duidelijk enkele van de minder bekende werken die hij erg persoonlijk aanpakte. Vooral in de trage, introverte sonates is deze eigen aanpak duidelijk hoorbaar. In de 'Cantabile' sonates zingt het klavecimbel werkelijk en de zinnen ademen rustig. De 'Andante' sonates houden de luisteraar van de eerste tot de laatste noot in bewondering. De duidelijk geprononceerde baslijnen geven de sonates een stevige maar warme ondergrond.
De interpretatie van de meer virtuoze sonates is eerder standaard te noemen. De vinnige ritmes en briljante, dalende melodielijnen in deze sonates doen denken aan de scherpe en dramatische bewegingen van een Spaanse dans. Deze invloeden in Scarlatti’s werken zijn uiteraard toe te wijzen aan zijn 28 jaar lange verblijf aan het Spaanse hof.
Padre Antonio Soler (1729-1783) wordt eveneens gesitueerd in het zestiende-eeuwse Spanje. Tot Solers bekendste werken behoren zijn 150 klaviersonates die vergelijkbaar zijn met de sonates van Scarlatti. Soler gaat echter creatiever om met de sonatevorm, wat resulteert in gevarieerde werken die soms uit drie of vier delen bestaan.
Het meest uitgevoerde werk van Soler is ongetwijfeld de sublieme Fandango. Deze dans - met als typisch ritme een kwart, vier zestienden en opnieuw een kwart in een ¾ maat - is toegeschreven aan Soler, maar in feite wordt de authenticiteit ervan betwijfeld. Dit werk wordt vaak vergeleken met Ravel’s Bolero om zijn vergelijkbare opbouw van ritmische opwinding die uitmondt in nagenoeg pure flamenco. Dit is ongetwijfeld het centrale stuk van deze cd en Cuiller zet een bruisende, bijna tastbaar zwoele en sensuele uitvoering neer.
Een leuk extraatje bij deze deze cd: het cd-boekje bevat een verzorgd essay van kunsthistoricus Denis Grenier over Francisco Goya’s El Quitasol (olieverfschilderij uit 1777).
Bertrand Cuiller behoort tot de meest beloftevolle klavecinisten van deze tijd. Deze cd verdient zeker zijn plaats in de rijke Scarlatti-discografie.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
