Geen zanger heeft zo zeer zijn stempel gedrukt op het liedgenre als de Duitse bariton Dietrich Fischer-Dieskau. Zijn talrijke opnames, die een repertoire tonen dat reikt van Mozart tot modernist Aribert Reimann, gelden ook nu nog als referenties. Ter gelegenheid van zijn vijfentachtigste verjaardag heeft EMI een box uitgebracht met opnames die tot nu toe nog niet op cd waren verschenen. Deze vier cd’s tonen eens te meer waaraan Fischer-Dieskau zijn naam en faam te danken heeft.
Ludwig van Beethoven is een componist die in de eerste plaats geassocieerd wordt met het grote symfonische genre. Dat de man ook talrijke liederen componeerde is minder bekend. Gespreid over meer dan de helft van deze box presenteert Fischer-Dieskau, begeleid door Hartmut Höll, een ruime selectie uit Beethovens oeuvre. Hoogtepunten daarin zijn de majestueuze ‘Gellert Lieder’ en de dynamische 'An die Ferne Geliebte’ – die niettegenstaande zijn duur van amper een kwartier geldt als de eerste liedcyclus uit de muziekgeschiedenis. Fischer-Dieskau kernachtige bariton, perfecte dictie en fijnzinnige frasering maken van deze composities ware mini-opera's, die de luisteraar van begin tot eind meeslepen. Höll is daarbij een uiterst attente begeleider die elke ademhaling of elk rubato perfect opvangt.
Minder overtuigend zijn de Italiaanse liederen. Op Fischer-Dieskau's warme stem en op zijn eindeloos legato is weliwaar niets aan te merken, maar werken als 'In questa Tomba' of 'La Partenza' vragen meer dramatiek dan ze in deze opname krijgen. Veel beter geslaagd is het Engelse blokje met arrangementen van Schotse, Welshe en Ierse volksliederen. Fischer-Dieskau laat deze charmante melodieën voor zich spreken en betovert met de warme, dromerige kleur die hij ze meegeeft. In de begeleiding – voor pianotrio – laat Beethoven zijn harmonische fantasie de vrije loop, wat meermaals voor verrassende accenten zorgt.
De liederen van Mozart staan steevast in de schaduw van zijn opera's. Fischer-Dieskau en Daniel Barenboim bewijzen hier dat dit geenszins terecht is. Bekoorlijke miniatuurtjes als 'Wie Unglücklich bin ich Nit' wisselen af met gracieuze liefdesliederen als 'An Chloë'. Mozarts meesterstuk is zonder twijfel het droeve, contrastrijke 'Abendempfindung', waarin Fischer-Dieskau zijn legato en zijn zin voor ritmiek ten volle kan uitspelen. In het grote blokje Haydn maakt hij, ditmaal aan de piano gesteund door de meesterlijke Gerald Moore, evenveel indruk op vocaal gebied, al moet gezegd dat niet al van deze – veelal strofische – liederen even meeslepende composities zijn.
'Recordings from the Archives' wordt afgesloten met muziek uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Zowel de twee lange, grootse liederen van Schönberg als de drie werken van diens leerling Alban Berg tonen Fischer-Dieskau, begeleid door Aribert Reimann, op het toppunt van zijn kunnen. Dit zijn krachtige uitvoeringen, waarin de complexe melodieën de expressiviteit van de tekst niet in de weg staan.
Niettegenstaande enkele bedenkingen is deze box - met meer dan vijf uur muziek – een meer dan waardig eerbetoon aan een van de belangrijkste zangers van de twintigste eeuw. Het minder gangbare repertoire zorgt er bovendien voor dat dit ook voor liedliefhebbers een ware ontdekkingsreis is.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
