Leraar en leerling: hoe groot soms het verschil! Barokvioliste en dirigente Amandine Beyer studeerde bij Barokvioliste en dirigente Chiara Banchini, en volgde haar als professor ook op aan de Schola Cantorum in Bazel. Samen mochten ze van Zig-Zag Territoires, het label waarbij zij en hun ensembles onderdak vonden, hun opnames met Italiaanse Barokmuziek bundelen. Het Ensemble 415 (dat van Banchini) heeft in de voorbije dertig jaar van haar bestaan uitsluitend componisten met die nationaliteit opgenomen en mag gerust gespecialiseerd genoemd worden als het dit repertoire betreft. Amandine Beyer, die in 2006 Gli Incogniti oprichtte, kijkt daarentegen veel breder: ze wil het repertoire onder handen nemen dat haar na aan het hart ligt, nog altijd zoekend naar onbekende parels die ze tot bij het publiek kan brengen. Een dubbelinterview dat als duiding bij deze zevendelige box met Italiaans repertoire komt, legt overigens heel wat markante verschillen bloot tussen beide dames. Bianchini richtte haar ensemble op met (oud-)leerlingen, met als bedoeling haar persoonlijke ideeën over het repertoire met gelijkgestemden naar de buitenwereld toe te vertalen. Beyer geeft anderzijds aan dat plezier en vriendschap minstens even belangrijk zijn als de muziek zelf voor wat Gli Incogniti betreft. Miraculeus genoeg is dat ook te horen in hoe ze het repertoire brengen: naast hun inzet lijkt die van het Ensemble 415 bijna te getuigen van een zekere verstarring!
Wanneer Beyer wordt gevraagd naar haar drie voornaamste kwaliteiten, dan laat ze de termen empathie, energie en verbeelding vallen. Het eerste laat haar toe contact te maken met collega’s, het tweede is de bron waaruit ze put om te blijven werken. Als het gaat om zwaktes, dan geeft Beyer grif toe dat ze totaal ongeorganiseerd is. Als een componist het materiaal echter voor haar duidelijk rangschikt, dan lijkt er geen vuiltje aan de lucht. Het is haar Vivaldi-opname uit 2008 die integraal in deze box werd opgenomen, en daarbinnen meteen opvalt door zijn buitengewone kwaliteit. In de vier seizoenen probeert de violiste en dirigente zich niet uitzonderlijk te profileren: ze laat de muziek in al zijn glorie zichzelf zijn, haar ensemble daarbij echter optillend tot een kanjer van een opvoering. In de concerti, waarvan er twee hun wereldpremière beleefden, toont Beyer zich dan weer wel als een jonge virtuoze die geen risico’s schuwt. Eens te meer neemt de uitvoerster geen vrede met halve inzet: nog liever zou ze haar instrument aan stukken strijken dan een duffe Vivaldi op de wereld los te laten.
De zes overige cd’s laten een goede indruk na, geen briljante. Chiara Banchini doorstaat kortom de vergelijking met haar collega van een generatie jonger niet. Ze geeft aan dat ze houdt van de rust die van Barokmuziek uitgaat en verwijst daarbij graag naar Gustav Leonhardt. De Barok die Beyer echter speelt, sluit veel nauwer aan bij de wereld zoals die zich vandaag voordoet: niet een waarin het levensritme zichzelf voorbij snelt, wel een die schwung vraagt, en geen houding van “bij de pakken blijven zitten” verdraagt. Niet dat Banchini’s Ensemble 415 een dergelijk gevoel toelaat in haar opnames, maar in zijn geheel spelen ze zowel obscure componisten als Albinoni en Vivaldi meer afgerond, strevend naar een geësthetiseerde Barok die ver lijkt te staan van de quasi radicale speelvreugde die Beyer zoekt. Kleine intonatieproblemen en repertoire dat lang niet altijd beklijvend werkt, zorgen ervoor dat Banchini’s schijfjes minder vaak worden gedraaid dan dat ene van Beyer. Toch heeft ‘Italian Baroque: Sonatas & Concertos’ als set de verdienste dat werk van minder gespeelde Italiaanse componisten van de vergetelheid wordt begoed. Meer nog is de generatie-overschrijdende dialoog tussen leraar en leerlinge fascinerend: kunnen lezen en horen hoe drastisch hun zienswijzen verschillen, verruimt ongetwijfeld het perspectief dat een mens op muziek en hun uitvoerders heeft.
