Veel renaissance- en barokmuziek is gebaseerd op improvisaties, die soms gedeeltelijk uitgeschreven werden of soms volledig aan de smaak van de uitvoerders overgelaten werden. Zulke improvisaties staan bekend als diminuties en een typerend Engelse, zeventiende-eeuwse stijl van diminuties werd door de componist Christopher Simpson “Divisions” genoemd. Bij divisie-spelen verzonnen muzikanten melodieën boven een onveranderde en steeds herhaalde baslijn of ‘ground’, een beetje naar analogie van de Italiaanse ciaconna. “Division-musicke” kende haar hoogdagen tijdens de zeventiende eeuw en het is uit dit vroegbarokke repertoire dat het Ensemble Musicke & Mirth een bloemlezing voorstelt. Deze werken worden uitgevoerd door twee basviolen en continuo, met soms een (echte) viool erbij voor de sopraanstem.
Grootschalige werken staan niet op deze opname maar dat is ook niet de bedoeling. Musicke & Mirth koos voor een representatieve selectie van componisten uit het Stuart-Engeland met danssuites of preludes en grounds van mensen als John Jenkins, Christopher Simpson of William Lawes. De naam van het ensemble verwijst naar de verstrooiende functie die dit soort van muziek had in de zeventiende-eeuw. Dit is dus bovenal een ontspannende cd om te beluisteren en dat wordt al meteen duidelijk in John Jenkins’ ‘Lyra Consorts’, met hun zachtjes vloeiende frases, vriendelijke karakter en afwisseling van barokke dansen. Het improvisatorische van deze muziek staat trouwens niet in de weg van een grote variatie in stijl en atmosfeer in deze stukken. Vooral de dansen krijgen elk hun eigen karakter mee, de ‘Pavane’ waarmee een suite voor twee basviolen en continuo van William Lawes opent bijvoorbeeld slepend, plechtig en een beetje droef.
De klank van de zessnarige basviolen die violisten Jane Achtman en Irene Klein gebruiken past perfect bij deze diverterende muziek. De basviool is minder luid of direct dan een moderne strijker maar zorgt voor meer resonantie. De snelle loopjes waaruit vele ‘divisies’ bestaan treden dus niet echt op de voorgrond maar vormen een fijn geweven textuur van improvisaties waarbij geen enkel van de vier instrumenten operadiva-gewijs op de voorgrond hoeft te treden.
Improviseren is bovendien een kunst die niet iedereen – ook niet in de wereld va authentieke uitvoeringspraktijk – beheerst. Hier wordt zo vlot met deze muziek omgegaan dat het moeilijk wordt om uit te vissen welke frases geïmproviseerd werden en welke nog door de componist uitgeschreven zijn. Wie dus naar het onderhoudende en evenwichtig geproportioneerde ‘Division for Two Viols in G’ van Christopher Simpson luistert, wordt getroffen door de zelfzekerheid waarmee de twee violisten van Musicke & Mirth deze muziek uitvoeren.
Men komt niet elke dag een opname tegen waarop op zulke ontspannen manier muziek gemaakt wordt. De vier muzikanten van Musicke & Mirth presenteren een plaat met bescheiden stukken maar met een bewonderenswaardige instrumentale beheersing en een interpretatie waar het speelplezier hoorbaar op de eerste plaats komt.
