Dat Uri Caine iets met de romantische componist Gustav Mahler heeft is ondertussen geen geheim meer. 'Dark Flame' is reeds het derde album waarop de Amerikaanse pianist de muziek van Mahler tegen het licht houdt, al laat hij op deze cd de symfonieën even links liggen en richt hij zich volledig op de Lieder. Caine laat steeds de melodie van Mahler intact terwijl hij toch zijn eigen weg gaat. Deze 'weg' is niet het louter improviseren op Mahlers muziek, maar het herwerken ervan tot goed gearrangeerde en opgebouwde composities vol subtiele of abrupte sfeercontrasten, volledig in de geest van de romantische meester. Vertrekkend vanuit de basisbezetting piano, trompet, drum, klarinet, viool en bas liggen allerlei jazzvormen voor het rapen: van zacht salonjazz met latin ritmes tot vlotte uptempo swing, echt doorgespeelde soli en collectieve improvisaties waarin iedereen gelijkwaardig is en er veel plaats is voor onderlinge communicatie.
In de beste Caine (en Mahler) traditie is het klankpalet echter nog veel breder dan alleen dit. Meermaals gaat hij elementen, die reeds in de originele composities van Mahler aanwezig zijn, uitvergroten zonder ze daarom te parodiëren: lichte volkse arrangementen, een subtiele hoempa tirolerfanfare en natuurlijk de vaak voorkomende dodenmars. Wanneer dit laatste gecombineerd wordt met de freewheelende, woordloze zang van Aaron Bensoussan kleurt de muziek diep joods. Op andere momenten trekt Caine met behulp van een schare gasten de registers nog veel verder open. De traditionele Chinese instrumenten en spreekstem werken heel goed in de twee delen uit 'Das Lied von der Erde' (de tekst van het originele werk is immers van Chinese oorsprong), evenals het zuiver vocale en verbluffende 'Only Love Beauty'. Het is opmerkelijk hoe natuurlijk en spontaan deze versie van 'Liebst Du um Schönheit' met (semi) jazzy closeharmony koor en de vrij en tot scheurens toe zingende gospelzangeres Sarah Walker klinkt. Caine toont hier aan hoe groot de rek in Mahlers muziek is, zelfs tot op terreinen die Mahler niet gekend kan hebben.
Het grootste contrast binnen één werk valt te noteren bij 'Song of the Prisoner in the Tower' waar de jankende gitaar van David Gilmore, een vrij meppende Jim Black en de ruwe, volkse stem van Sepp Bierbichler afgewisseld worden met intieme kamermuziekduo's en de wondermooie stem van vocaliste Julie Patton. Haar zoete voordracht – alsof ze een verhaaltje voorleest voor een kind en tegelijkertijd de vader probeert te verleiden – en haar teksten vol taalspelletjes (de meeste vocalisten op deze cd werken met vertalingen van de originele teksten) zijn ronduit onvergetelijk. Inhoudelijk is dan weer de tekst van Sadiq Bey het meest interessant. Op 'Labor Lost' reciteert hij het tragische verhaal van Mahlers (liefdes)leven, inclusief het overspel van diens vrouw en de psychoanalytische sessies bij Freud.
Dat DJ Olive er als muzikant probleemloos in slaagt zich te nestelen tussen de andere musici vat de hele cd eigenlijk mooi samen. Zijn abstracte geluiden (geen beats!) die soms zelfs spacy worden, vloeken nooit met de gangbare sfeer. In de wereld van 'Dark Flame' kan alles. Dat ieder groot klassieke componist zijn eigen Uri Caine mag vinden.
Meer over Uri Caine
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
