Wie op 12 april 2003 in Winterthur, Zwitserland rondliep en niet bij deze live-opnames aanwezig was, kan het zich de rest van z'n leven beklagen. Dat vier musici op één concert een dergelijke energie en vindingrijkheid te grabbelen gooiden, is niet minder dan onwaarschijnlijk te noemen. Het unieke geluid op deze dubbel-cd is echter het bewijs dat het echt gebeurd is: een opruiende en dampende mix van vettig groovende funk, complexe polyfonie, wiskundig afgelijnde thema's, vrije improvisatie en streng doorgecomponeerde arrangementen. Dat het geheel geen heterogeen klankbrouwsel wordt, is mede te danken aan het prachtig mengen van de verschillende instrumenten en geluiden. De vaak in het middenregister vertoevende en buitengewoon sappige altsax van Tim Berne wordt naadloos opgezogen door de vuile klank van gitarist Marc Ducret en de psychedelische keyboards en laptopgeluiden van Craig Taborn. Dit drassig en zwalpend potje kan helemaal overkoken dankzij de drumpartijen van Tom Rainey, die even vaak buiten als binnen een groove opereert.
De composities die hier op de luisteraar inbeuken, mogen dan heel vrij en spontaan klinken, ze verbergen een complexe architectuur. Zo verschijnen unisono gespeelde thema's onaangekondigd (maar niet bruusk) tijdens of na passages waarin de vier schijnbaar dwars naast elkaar spelen. Dit terwijl ook de thema's op zich niet vrolijk wegslikken. Hoewel ze meermaals repetitief zijn, bevatten ze veel te veel vreemde ritmische hoeken en veranderingen, dwarse accenten of bizarre melodische wendingen om gewoon 'lekker' te zijn. Dat ze daarenboven in composities gegoten worden die op één keer na steeds boven de tien minuten afklokken, maakt deze dubbellaar er niet consumentvriendelijker op, maar des te fascinerender. Zo ook de solo's: in plaats van vingervlugge virtuositeit of ostentatief piepen en freaken, blinken met name Ducret en Berne uit in het uit het niets opbouwen van een solo. Dit gevoel voor constructie, de uitgekiende composities en de duur er van bieden zo ruime mogelijkheden tot sferische contrasten tussen en binnen de verschillende tracks.
'The Shell Game' mag dan zacht en zelfs zoet opbouwen vanuit een tingelende Fender Rhodes, een versnelling lanceert het nummer even later toch richting metalachtige en opgefokte jazzrock. De manier waarop Marc Ducret hier zijn gitaarsolo aan flarden scheurt met noisy distortion, veel laag- en middenregister en slechts fragmentarische sporen van een melodie levert van de gemeenste muziek op de cd op: muzikale scherven waaraan elke onachtzame luisteraar z'n vingers onherstelbaar zal beschadigen. 'Jalapeño Diplomacy' moet daar in niets voor onder doen. Hier worden valkuilen als een tegendraadse thema en koppige vierstemmige polyfonie helemaal uitgebuit in een steeds veranderend tempo. De uptempo latin/swing die even daarna opduikt kan dan geen soelaas meer brengen, zeker niet wanneer Ducret nogmaals zijn muzikaal slecht karakter mag demonstreren met een gitaarsolo waarin hij zo mogelijk nog venijniger klinkt dan voorheen. Het enige wat dan nog kan gedaan worden is het opmeten van de schade. En die zal onherstelbaar zijn!
Meer over Tim Berne's Science Friction Band
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
