Simon Rattle beweerde een tijdje geleden dat Thomas Adès de meest veelbelovende jonge componist was die op dit moment in Europa rondloopt. Bij die uitspraak zal wel een beetje Engels chauvinisme meespelen maar het blijft een feit dat Adès' muziek erg origineel en vernieuwend is. Op deze cd speelt hij zelf, samen met het Arditti strijkkwartet, zijn pianokwintet, in combinatie met Schuberts 'Forelle' kwintet.
Op het gehoor af doet Adès' pianokwintet verrassend klassiek aan. Op meerdere plaatsen wordt tonaliteit gesuggereerd door zachte harmonieën en milde klankkleuren. Eén van de twee hoofdmotieven van dit grote, eendelige werk is, verborgen onder de complexe en dissonante begeleiding, zelfs een oerklassiek, eenvoudig en gevoelig melodietje. De vernieuwing van dit kwintet zit hem vooral in de complexe (maar zelden prominent aanwezige) ritmiek, waarbij elk van de vijf muzikanten onafhankelijk boven elkaar gecomponeerde ritmes speelt. Hierdoor ontstaat een dicht, krioelend maar verrassend licht weefsel van minutieus geplaatste nootjes die het werk het gevoel geven constant in beweging te zijn, een beetje zoals het oppervlak van een plas water waar een steen in gegooid werd. De interactie tussen de twee contrasterende thema's (dit werk is dan ook in een erg klassieke sonatevorm gegoten) vormt de motor achter de muziek, maar de reprise, waarin het materiaal gewoonlijk een laatste maal voorgesteld wordt aan de luisteraar, neemt hier de vorm aan van een lange en geleidelijke versnelling, zodat het hoogtepunt van Adès' kwintet zich helemaal aan het einde bevindt.
Met Schuberts kwintet betreden we een totaal andere wereld. Dit werk, voor viool, altviool, cello, contrabas en piano wordt op een frisse en jeugdige manier uitgevoerd. Adès speelt met een opvallend heldere, erg lichte toon die ver staat van die van Schuberts pianofortes, maar toch de strijkers perfect weet aan te vullen. En wat de muziek, vooral in het trage deel, aan diepgang mist, wordt dan weer ruimschoots goedgemaakt door de bevallige, lichte touch die de vijf muzikanten aan het openingsdeel, het scherzo of de finale geven. Hier spreekt een gelukkige Schubert, met veel hoorbaar plezier uitgevoerd. Het scherzo, in het bijzonder, wordt tegen een hels tempo gespeeld zodat de muzikanten (en vooral dan Adès zelf) de gelegenheid krijgen om hun virtuositeit ten toon te spreiden.
De werken op deze cd worden erg charmant uitgevoerd. Adès' kwintet is een aanrader voor wie moderne en niet al te hermetische muziek wil ontdekken en de jeugdige uitvoering van het forellenkwintet vult de cd mooi aan.
Meer over Thoman Adès, Franz Schubert
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
