Hij komt niet vaak naar onze contreien, maar als hij er is dan zullen we het ook geweten hebben. Het gaat hier over de Nederlandse Australiër Kris Wanders die in 2005 na een lange stilte weer eens van zich liet horen. In november en december 2007 geeft hij concerten in Brussel en Gent en ondertussen is er een nieuwe cd, simpelweg 'Live @ Radio 3PBS FM' getiteld, naar de plaats waar deze plaat is opgenomen.
Muziek heb je in soorten en maten. Ook jazz heb je in soorten en maten en zelfs free-jazz is er in variaties. Het onderscheid zit hem meestal in de rol die de melodie, of de compositie speelt in de muziek. Beide, de melodie én de compositie, lijken bijvoorbeeld verdwenen uit de muziek die The Kris Wanders/Andy Sugg Unit maakt. Voor deze band is improvisatie de absolute voorwaarde. Met een minimum aan afspraken zetten de vijf muzikanten zich aan het spelen. Ze weten niet waar ze beginnen en ze weten nog veel minder goed waar ze heen gaan. Maar daar gaat het juist om. Vanaf de eerste noten die gespeeld worden, vanaf het moment dat de luisteraar dus geconfronteerd wordt met een onverwachte muur van geluid, gaat de Unit op zoek naar muziek. 'Invocations' heten de 3 muziekstukken op deze cd dan ook. Muziek is in deze opvatting niet iets wat vooraf kan bestaan, maar iets dat je oproept. Het is iets dat ontstaat als je moeilijk te omschrijven wegen bewandelt, als je elkaar probeert te vinden in de duisternis en daar door het uitvoeren van onbekende rituelen in slaagt. Op die momenten, op de momenten dat de muzikanten elkaar in de chaos van de elkaar bestrijdende klanken lijken te vinden, ontstaat er muziek. Dat is geen gemakkelijke opgave en als luisteraar ben je bepaald geen passieve deelnemer. Er wordt veel van je verwacht. Wat op je afkomt als een ondoordringbaar woud, moet je te lijf gaan als een tuinman die niet bang is om over een uitstekende wortel te struikelen. Je moet je in deze klankenbrij durven gooien, je moet beschadigd willen worden, je moet het lef hebben om het te ondergaan, pas dan word je een onderdeel van het geluid en pas dan wordt het muziek. Het is zoals Ornette Coleman dit jaar aan het begin van zijn concert op het Middelheim-festival zei: 'If you follow the sound, we'll all be in the same room'.
Natuurlijk zijn er ook in een klankbouwwerk als 'Live @ Radio 3PBS FM' punten om je aan vast te houden, al brengt de ritmesectie, bestaande uit bassist Rory Brown en drummer Ted Vining, niet meteen structuur aan in de stukken. Het zijn vooral gitarist Tom Fryer en de beide tenorsaxofonisten Wanders en Sugg die over en door het klanktapijt van bas en drum op zoek gaan naar de laatste restjes melodie die er nog te vinden zijn. Fryer doet dat door middel van effecten en onverwachte drones, afgewisseld met snelle klankwisselingen. Sugg houdt het bij lange, krachtige ademstoten die steeds het begin lijken van een melodie die nooit een echte melodie wil worden. Daarbij moet hij het hoofd bieden aan Wanders die het in een hoger register zoekt en veel frenetieker te werk gaat. Samen levert dit een klankdoolhof op, waarin de luisteraar vaak verkeerd loopt, maar af en toe een hoek om slaat en iets prachtigs ziet.
Meer over The Kris Wanders/Andy Sugg Unit
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
