Jahoeoeoe! Het is feest. The Ex is welgeteld 25 jaar bezig aan zijn muzikale kruistocht doorheen de Lage Landen en heeft inmiddels een cultstatus verworven als avant-gardistische punkbende. Dat is natuurlijk een reden om kaarsjes uit te blazen. Niet enkel zal de band een tourneetje ondernemen met veel bevriende bands en gastzangers, maar The Ex komt bovendien ook met een dubbele plaat op de proppen (de éénendertighondertste) waarin de groep zijn beste improvisatorische beentje voor zet.
Een keerpunt? De titel doet zoiets vermoeden. Nochtans wijkt 'Turn' niet veel af van de vaste The Ex-formule: warrige, sociaal bewogen nummers maken met een vals gestemde gitaarbasis, een donkere contrabas en vuile, opgeklopte potten- en pannendrums. Hoewel dat vroeger gebeurde binnen de drie minuten, wordt inmiddels wel uitgewijd naar zes à zeven minuten maar de do-it-yourself punkgedachte en het straatgevoel kijken nog steeds voortdurend om de hoek. Deze dubbelaar is daarom ook weer op het eigen platenlabel uitgebracht (maar wel opgenomen door niemand minder dan Steve Albini vlak na de tournee van de band in de States). "Ex" blijkt nog steeds te kunnen staan voor experiment en extreem.
Vooral de eerste cd is erg rommelig en ademt het gedachtegoed van The Ex mooi uit: dat van artistieke chaos. Met enig gevoel voor dramatiek en neurotische cadansmarsen scharrelt de groep zeven nummers bijeen die tegelijkertijd inhoudelijk boeiend als moeizaam toegankelijk zijn. Het vergt enige inspanning om doorheen de rommel van geluiden de feitelijke kern te ontwarren, maar nadere kennismaking leert dat The Ex graag speelt met herhalende ritmes, tegenritmes en gestoorde klanken. Enkele toegevoegde toetsen met sax, strijkers of elektronische experimenten wijzigen nauwelijks iets aan de inhoud die voor een groot deel gebaseerd is op conventionele instrumenten. Vaste riffs rommelen door mekaar en durven zichzelf voortdurend heruitvinden, versterken of vervormen. Toch blijkt het eindplaatje telkens mooi te kloppen. Zo draagt de melodieuze baslijn in een traag kletterend 'The Pie' aan het nummer iets sierlijks toe (ondanks de valse viooltoetsen die deze mooie kern trachten te doorbreken). Verder voegt zanger G.W. Sok regelmatig op scanderende wijze zijn politiek / maatschappelijk geagiteerde mening (soms afkomstig uit Absurdistan) toe aan dit chaotisch instrumentaal geheel of geeft zangeres Katherina met haar enigszins zweverige stem de muziek van The Ex wederom een nieuw karakter mee. Voor wie het allemaal wat zwaar wordt (het is inderdaad een niet al te gemakkelijk verteerbare biscuit die The Ex voor zijn verjaardag presenteert), is het tweede plaatje meer geschikt. De zeven nummers op dit schijfje zijn meer afgelijnd en compact en zijn wel erg divers, maar op zich veel minder rommelig. The Ex speelt met handengeklap en Oosterse zangen ('Huriyet') of draagt een auditief toneelstukje op van een gestoorde fanfare. Gedurfd en uitdagend blijft het allemaal wel, maar de iets rustigere aanpak op dit schijfje geeft toch meer ademruimte en werkt minder overstelpend en beklemmend. Neemt niet weg dat The Ex ook hierop graag laat zien dat de groep uitblinkt in rommelpottenrock ('Henry K').
De chaotische postpunkspirit raast nog door Nederland, althans als het van The Ex mag afhangen. Met deze jubileumplaat bewijst deze gekke band dat het er allemaal niet zo ernstig of commercieel aan toe hoeft te gaan. Tegelijkertijd weet de groep uit te blinken in zijn originele structuren, geluiden en songcomposities. Hou dat maar eens 25 jaar vol! 'Turn' is een mooie pluim op die hoed.
Meer over The Ex
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
