Gezelligheid heeft zo haar prijs. Wie daar alles vanaf weet is de Duitse rietblazer en componist Jan Klare, niet in het minst dankzij zijn ensemble The Dorf dat recruteert uit een poel van achtentwintig muzikanten, exclusief gast FM Einheit en Klare zelf met air movement.
‘Live’ is het derde album van de groep en werd opgenomen in 2012 tijdens het festival van Moers en in de club Domicil, de thuishaven van de groep. Met zijn muziek voor dit veelkoppige amalgaam van blazers, zangeressen, celli, viool, gitaren, keyboards en elektronica zal Klare wel nooit een prijs voor de best uitgepuurde arrangementen winnen. Het orkest wordt in blokken aangewend, waardoor indrukwekkende klankstapelingen ontstaan. De muzikanten komen daarbij nooit echt individueel aan bod, maar de uiteenlopende kleuren zitten wel duidelijk in het geluid, zeker wanneer de twee zangeressen samen als orkestsectie aangewend worden en de band doet denken aan Keith Tippetts Tapestry Orchestra. Zelfs in de solistische passages blijft het groepsgevoel overheersen, door de vrije groepsimprovisaties die echter wel steeds een andere combinatie van orkestleden laten horen.
Toch is de muziek van The Dorf niet louter opgebouwd uit statische, Teutoonse klankblokken. Zo stuurt Klare zijn muzikanten na de statige ‘Overtüre’ meteen in de krols kronkelende melodie van ‘Lion’. Daarbij haalt hij meteen heel wat dynamische contrasten boven, waardoor goed hoorbaar wordt gedisciplineerd en beweeglijk de uitzonderlijk grote groep muzikanten kan klinken.
Waar zijn muziek echt toe in staat is, laat hij echter pas horen in het ingenieus opgezette en meer dan een kwartier durende ‘Well’. Onder een vrij bewegend orkest spoelt een vast ritme aan en af als in eb en vloed om pas na enige tijd echt op het geluid te kunnen wegen. Daarna ontvouwt Klare een melodisch plan dat hij later onder een stevige bak noise bedenkt. Vervolgens begint hij een spel te spelen met enkel herhaalde noten die echter in verschillende ritmes gespeeld worden die op hun beurt later weer boven elkaar te horen zijn. Geleidelijk aan wordt onder de mathetisch exact uitgevoerde motieven een discoachtige drumbeat duidelijk die naar het einde toe zwaarder op het geluid gaat wegen, waardoor alsnog de slingers en de confetti bovengehaald kunnen worden.
Dat de precisie van The Dorf ook haar beperkingen kent, is te horen in ‘Beefy’ waar Klare zich ritmisch van zijn meest geavanceerde kant laat horen. Een eenvoudige basismelodie wordt steeds herhaald. Veranderende accenten en een canon waarbij de twee stemmen enorm kort op elkaar zitten, maakt de herhaling echter steeds anders. Messcherp is de uitvoering hier echter niet te noemen, maar gelukkig blijven de muzikale bedoelingen duidelijk genoeg om de muzikaliteit van de partituur te laten horen.
In het afsluitende ‘Fünfte’ gaat Klare aan de haal met verschillende motieven uit het eerste deel van Beethovens vijfde symfonie. Hij demonteert Beethovens motieven (hij werkt niet alleen met het overbekende “noodlotsmotief”) en zet ze schijnbaar willekeurig terug in elkaar. Na enige tijd verliest het stuk van haar spankracht, grotendeels omdat Klare iets te veel naar het beginmotief blijft terugkeren, al zorgt hij er wel voor verschillende variaties die Beethoven in het origineel inbouwde ook te integreren. Echt gemakkelijk heeft de bandleider het zichzelf, zijn muzikanten en de luisteraar dus niet gemaakt. Maar wie op zoek is naar evidente muziek, moet nu eenmaal niet bij Jan Klare aankloppen.
