Er zaten slechts tien maanden tussen het moment waarop bij Steve Lacy kanker werd vastgesteld in augustus 2003 en het overlijden van de sopraansaxofonist in juni van het daaropvolgende jaar. In die periode bleef Lacy weliswaar lesgeven en concerteren, maar een fel verzwakte gezondheid verplichtte hem al snel om de soloperformances (een van Lacy’s specialiteiten) voorgoed op te geven. In november 2003 stond hij tijdens het Unerhört!-festival in Zürich voor de laatste keer in zijn eentje op het podium. De opname daarvan is nu door Intakt Records gepubliceerd onder de titel ‘November’.
Het verhaal rond deze plaat zorgt vanzelfsprekend al voor een bepaald gewicht. De bijdragen in het cd-boekje, waaronder een kort maar pakkend voorwoord van Lacy’s levenspartner Irène Aebi, doen daar nog een schepje bovenop. Een aanvankelijk ongemakkelijke luisterhouding is daarom niet ongewoon, want op ‘November’ is zeker en vast niet de beste Lacy aan het woord. De kwetsbare solobezetting maakt duidelijk dat de sopraansaxofonist door zijn ziekte aan kracht heeft moeten inboeten. De typische loopjes en thema’s zijn niet meer zo scherp en zijn spel is soms toononvast, zoals in het veeleisende ‘The Wammies’ waarin hij een poortje of twee mist. Maar gelukkig beschikt Lacy nog over voldoende kwaliteiten om zijn performance niet door die minpuntjes om zeep te laten helpen.
Een soloconcert van deze grootmeester van de sopraansax was eigenlijk ook nooit een krachttoer, in tegenstelling tot bijvoorbeeld zijn collega Evan Parker, die menige uitputtingsslag uitvocht met zijn instrument. Het gespeelde repertoire, dat duidelijk kan onderverdeeld worden in eigen composities en Monk-materiaal, werd namelijk vooral in melodische zin onder handen genomen. Het zwaarmoedige ‘Blues for Aida’ en Monks ‘Reflections’ worden hier dan ook thematisch volledig in ere gelaten. Maar Lacy maakte ook regelmatig gebruik van extended techniques en een gedeelte van zijn composities, zoals het hier aanwezige ‘The Door’, zijn geschreven in functie van deze onconventionele manieren van spelen. In zulke stukken komt een breed palet aan boventonen en vreemde klanken bovendrijven, wat een handelsmerk was van Lacy doorheen zijn carrière.
De saxofonist strooit op ‘November’ echter vooral verrassende en speelse improvisatielijnen in het rond. Met soms typische, dan weer onvoorspelbare intervals weet hij de aandacht vast te houden. Lacy doet het echter duidelijk wat kalmer aan dan voorheen en echt spectaculaire momenten zijn er ook niet te bespeuren. Maar dat maakt van deze cd hoegenaamd geen trekpleister voor ramptoeristen, zoals een hoop andere fin de carrièrealbums wel eens blijken, want deze allerlaatste soloplaat van Steve Lacy is een eerlijk en mooi afscheid van een uitzonderlijk musicus.
Meer over Steve Lacy
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
