Overdrijven is niet nodig en eigenlijk hoeft het niet eens gezegd te worden: Sonny Rollins is de grootste nog levende saxofonist. Hij heeft een groot aantal klassieke platen op zijn naam en hij is niet weg te denken uit de geschiedenis van de moderne jazz. Maar tegelijkertijd heeft deze grote muzikant een zeer bedenkelijke live-reputatie. Hij kan schitteren als geen ander, maar de ongeïnspireerde concerten zijn minstens even talrijk. En dan hebben we het nog niet gehad over zijn ongelukkige hand in het kiezen van zijn begeleiders. Redenen genoeg om Rollins' eerste liveplaat sinds 1986 met enige voorzichtigheid te benaderen.
Het verhaal van dit concert is pakkend. Rollins ziet op 11 september 2001 vanuit zijn appartement de twin towers instorten en is hevig aangedaan door deze gebeurtenis. Hij wil het concert dat hij vier dagen later moet geven in Boston afzeggen, maar besluit dit niet te doen en het optreden op te dragen aan de slachtoffers van de aanslag. Rollins is hoorbaar nog niet helemaal bekomen van de gebeurtenissen. De eerste tonen van de plaat – de titeltrack 'Without a Song' – zijn wat aarzelend en trillen van emotie. Maar langzaam hervindt hij zich en gesteund door de sterke begeleiding en knappe solo's van pianist Stephen Scott klimt hij op tot zijn gebruikelijke niveau. Rollins is na al die jaren nog steeds een ongelooflijk vindingrijke saxofonist die erin slaagt om ellenlange solo's van het begin tot het eind boeiend te houden. Vrolijk afwisselend tussen lange uitweidingen en korte frasen raast hij over de toonladders en geeft hij het woord pas weer aan de rest van de band als hij alles heeft gezegd en als bij wonder weer aansluiting heeft gevonden bij het thema. Op de bewuste avond in Boston had Rollins wel iets te vertellen. Naarmate het concert vordert, groeit Rollins' zelfvertrouwen en geeft hij uiting aan zijn verdriet en ingehouden woede. De solo in 'Why was I Born?' groeit zo uit tot een intense en krachtige uitbarsting van in muziek omgezette emoties die doorloopt tot in de coda. Dit is het hoogtepunt van de plaat. Rollins laat zich meevoeren door het moment en zijn band volgt hem op de voet. Dit is overigens ook het enige moment waarop de ster en zijn begeleiders een hechte symbiose bereiken. Elders missen de solo's van vooral trombonist Clifton Anderson en bassist Bob Cranshaw elke vorm van inspiratie en als geheel is de achtergrondband niet meer dan een kwintet heren dat voorbeeldig tot vier kan tellen en braaf de akkoordenwisselingen van de meester kan volgen.
Rollins heeft vele reputaties hoog te houden. En dat doet hij. Op 'Without a Song' bevestigt hij zowel zijn status als 'Saxophone Colossus', maar tegelijkertijd presteert hij toch weer een uiterst saaie calypso met een even vervelende titel, 'Global Warming', op de setlist te smokkelen en ook zijn veteranenband voldoet volledig aan alle angstwekkende verwachtingen. 'Without a Song' is een cd van uitersten en van zeer gemengde gevoelens.
Meer over Sonny Rollins
Verder bij Kwadratuur
Interessante links