Voor haar in 2006 verschenen debuut ‘Starflowers’ bij ECM verzamelde de Noorse zangers en kantele-speelster Sinikka Langeland een spetterende band om zich heen. Onder meer trompettist Arve Henriksen, zonder overdrijven wereldbekend in jazzkringen, en bassist Anders Jormin, die nauwelijks moet onderdoen voor de status van Henriksen, leenden hun instrumentale stem aan het project. Het album bleef dan ook niet onbesproken en amper drie jaar later presenteert Langeland een nieuwe plaat. Deze keer echter zonder poëzie van een onbekend dichter als rode draad, maar met een vermeende link tussen de muziek van Johannes Sebastian Bach en de Noorse volksliederentraditie als bindend element. Het is namelijk zo dat Langeland in haar zoektocht naar oude, folkloristische liederen over de maagd Maria, een bepaalde verwantschap met de muziek van de barokmeester vaststelde.
De link tussen de hymnen van Bach en de Noorse religieuze traditie komt niet zomaar uit de lucht vallen, hetgeen Langeland in het bijgevoegde boekje kort, maar waarheidsgetrouw uitlegt. De vraag blijft echter of een letterlijke versmelting van beide elementen een realistische opgave is, naar esthetische maatstaven. Het opzet is in ieder geval gedurfd: samen met organist Kåre Nordstoga en altviolist Lars Anders Tomter exploreert Langeland letterlijk de grenzen tussen haar volksmuziek en Bach’s creaties. Het trio uitstekende muzikanten neemt enkele Bach-klassiekers onder handen, met unaniem prachtig resultaat. De keuzes zijn zelfs niet altijd voor de hand liggend: wanneer Tomter stukken uit de befaamde eerste cellosuite van Bach aanpakt (op altviool!), is het bang afwachten of het origineel niet schaamteloos verkracht wordt. Niets is echter minder waar: het trio benadert Bach op een bijzonder authentieke wijze en doet zijn muziek (in de pure vorm) alle eer aan.
Helaas brengt Sinikka Langeland tussen élke Bach-interpretatie een authentiek, Noors volkslied. Dat stramien gaat al snel vervelen, des te meer omdat de schelle a-capella-stem van Langeland niet ontroert, noch tot de verbeelding spreekt. Aangenamer is het als Langeland haar kantele bovenhaalt, een sitar-achtig snareninstrument met sprookjesachtig klankeffect. Spijtig genoeg gebruikt Langeland dit instrument te weinig, en wordt ‘Maria’s Song’ dus vrij snel onherroepelijk saai. Erger wordt het wanneer Langeland, naar het einde van het album toe, letterlijk haar traditie met de barokke gaat vermengen. Het resultaat is niet bepaald tenenkrullend of regelrecht onesthetisch, maar ergens wringt het. De letterlijke partituur van Bach onder de ijle, scherpe klanken van de Noorse, vrije traditie: het zorgt voor een eerder onaangenaam contrast. Dat Langeland dat stramien blijft volhouden, tot en met de laatste nummers, doet het album helaas in mineur eindigen.
‘Maria’s Song’ heeft een interessant uitgangspunt en getuigt van bijzonder veel lef. Sinikka Langelands muzikale entourage heeft bovendien de nodige klasse en de geluidskwaliteit is (zoals van ECM mag verwacht worden) nagenoeg perfect. Alleen blijkt de hemelse muziek van Bach niet het ideale medium om te vermengen met folkloristische zang. Verdienstelijk qua opzet, maar het resultaat stemt alles behalve tevreden…
Meer over Sinikka Langeland
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
