Britse indies hebben hun mond vol over Simian Mobile Disco. Het duo uit Manchester slaat met zijn batterij modulaire synthesizers, ritmeboxen en vervormers immers een brug tussen de gitaarpopscene en de danssector en wordt in een zucht vernoemd met bands als LCD Soundsystem of Klaxons. Zowat alle songs op hun debuut ‘Attack Decay Sustain Release’ werden clubhits. Dat gaf de band de vrijheid om meer en meer uit het milieu van hipsters te treden. Op de vierde langspeler ‘Whorl’ hebben James (Ellis Ford) en James (Anthony Shaw) weer een totaal andere aanpak vooropgesteld.
Voor ‘Whorl’ zijn de heren op zoek gegaan naar de basis, de details van geluid en hebben ze zich teruggetrokken ergens in de woestijn ten noorden van Yuca Valley in Californië. Foto’s in het boekje verraden veldopnamen van dode boomkarkassen, rimpelingen in een beek, ritselende doornstruiken of zelfs oeroude, solide rotspartijen. Met die getuigenissen van desolaatheid zijn ze de studio in gekropen om langzaam maar zeker een eigen verhaal uit te werken.
Hoeft het te verbazen dat er naar Simian Mobile Disco-normen verbazend veel ambient en sfeercreatie in deze plaat zit? Het duurt zelfs tot halfweg de derde track – dik tien minuten – eer er enige ritmiek in de cd kruipt, aanvankelijk dan nog een soort van herhaaldelijk geknisper van een krekel. Maar de beats komen er wel degelijk aan. Want aanvangt als een zoektocht naar geluid en beweging, een minimalisme van wat vreemde sferen, wordt toch weer opgeklopt tot wegdraaiende synthesizerpartijen en stompende basbonken. Vanaf het vierde nummer, ‘Hypnick Jerk’, lijkt heel het natuur- en woestijnverhaal naar de achtergrond verdreven. Een technobeat, ingroeiende, zwevende synthesizertoetsen en een pulserende bas zorgen hier voor een hippe, net niet doorbrekende dancetrack. In de blits bliepende track blijft enkel nog een vaag vintage geurtje van analoge synthesizers over (wat overigens niet wegneemt dat dit een in een heerlijke roes ondergedompeld dancenummer is).
Vanaf dan gaat het tweetal aan de haal met knisperbeats, duistere discolaagjes en mathematische constructies die alle natuurlijkheid kwijt zijn, op enkele frivole melodietjes na. ‘Whorl’ wordt met zijn vele mechanische, futuristische klanken en zijn synthesizerwerk zelfs wat futuristisch en boet zo toch in aan karakter en eigenwaarde. Een beatloos ‘Z Space’ verwijst niet enkel naar het buitenaardse, maar kronkelt en flikkert ook als een toetsenbord van een UFO, om langzaam en enigszins stuurloos te landen.
Er zijn weliswaar tracks die het evenwicht bewaren. Het flikkerende, melodieuze ambientnummer ‘Nazard’ is met zijn korte pulsen duidelijk een elektronisch metafoor voor waterdruppels en een rimpelende beek. Maar ook hier verraadt een gestructureerde, stapsgewijze opbouw weinig organische of natuurlijke oorsprong.
‘Whorl’ is een plaat van mens tegen natuur. Hoewel Simian Mobile Disco een fantastisch idee had om zichzelf te vernieuwen blijken te heren toch opnieuw te vervallen in hun rol als dance- en elektronicaproducenten. Op zich is dat geen ramp, want deze plaat toont de vertrouwde finesse en een aangename doezeligheid. Maar echt essentieel is dit album niet.
