In een zestiende eeuw waarin muzikanten vaak in weinig onafhankelijke loondienst werkten, was de vrijheid die stad Leiden aan haar resident-componist Cornelis Schuyt (1557-1616) toestond des te opmerkelijker. De organist van de Leidense Pieterskerk werd aangenomen met losse, voordelig opgestelde contracten - die ter tijd en stond steeds weer hernieuwd werden - en mocht vaak genoeg studiereizen naar Italië ondernemen om er de nieuwste compositietechnieken op te doen. Zelfs het - vermoedelijke - katholicisme van de componist werd oogluikend toegestaan. Dat katholicisme vormt een link tussen Schuyts muziek en die van grote Europese - katholieke - centra als München (Lassus), Rome (Palestrina), Venetië (Willaert) of Mantua (de Wert).
De muziekstukken die op deze cd gepresenteerd worden, zijn vanaf de eerste track een erg aangename verrassing want Schuyt schreef bevallige, zonnige muziek, zoals het madrigaal 'O Leyda Gratiosa' aantoont. Het strenge, meer conservatieve contrapunt van bijvoorbeeld Sweelinck maakt bij hem plaats voor een levendige tekstuitbeelding in de stijl van de Italiaanstalige madrigalen van Lassus, Willaert of Palestrina. Het was dan ook in het Italiaans dat Schuyt zich het beste thuis voelde: de enkele Nederlandstalige (gelegenheids)composities op deze verzameling - zoals het vijfstemmige 'Uyt Jongsten es Begrepen 't Spel' dat geschreven werd voor de Leidense Rederijkerskamer - werden zuiver op commissie geschreven. Zelfs in zulke gelegenheidswerken bediende Schuyt zich toch weer liever van het Italiaans, zoals uit het madrigaal 'Lieta Piu Dell'usato' blijkt, waarbij de eerste letter van elke versregel de naam 'Lucretia'vormt, de naam van de opdrachtgeefster van het werk.
Tekstverstaanbaarheid is een van de grootste troeven van deze uitvoering. Het vier-, vijf-, of zeskoppige ensemble Camerata Trajectina zingt met een grondige inleving in Schuyts teksten en levert een erg transparante en toegankelijke uitvoering af. Voor muziek die een fijn weefsel vormt van polyfone inzetten en imitaties, is zulke transparantie dan ook onontbeerlijk. Bovendien is het een waar plezier om de kristalheldere stemmen van dit vocale ensemble zulke frisse muziek te horen zingen.
Naast vocale muziek bevat deze collectie ook een aantal behoorlijk energiek uitgevoerde dansen, voornamelijk statige Padovana's en meeslepende Gaillardes. De Camerata Trajectina koos voor een uitvoering met blokfluiten en/of strijkers, instrumenten die in de burgerlijke muziekcultuur van de Hollandse republiek meer courant waren dan de shawms, cornetti en trombones die in de door professionele muzikanten gedomineerde muziekwereld in Italië en Duitsland gebruikt werden.
Deze bloemlezing uit het oeuvre van een niet al te bekende Hollandse componist behoudt een gezonde balans tussen frisse a capella madrigalen en instrumentale renaissancedansen. De kwaliteit van de huidige uitvoering zit hem dan ook zowel in de originaliteit en toegankelijkheid van het repertoire als in het gemak en de ongekunstelde muzikaliteit waarmee het ensemble Camerata Trajectina haar zingt en speelt.
