Rob Mazurek van kluizenaarsgedrag beschuldigen is misschien wat overdreven, maar vast staat dat de eigenzinnige Amerikaanse cornettist nog maar weinig stappen zet buiten zijn eigen muzikale bubbel. Zo blikt hij zijn platen tegenwoordig steevast in met dezelfde kern muzikanten en duikt hij nooit meer als gastmuzikant op in andere ensembles. Bovendien week hij enkele jaren geleden uit van Chicago naar São Paulo in Brazilië, waar hij op een succesvolle manier bouwt aan een origineel oeuvre. Een nieuw bewijs daarvan is ‘Três Cabeças Loucuras’, het prachtige derde album van zijn São Paulo Underground-project.
Onder de naam São Paulo Underground waren Rob Mazurek, drummer Mauricio Takara en enkele gasten in 2006 verantwoordelijk voor het album ‘Sauna: Um, Dois, Tres’, wat een mooie fusie was van Braziliaanse invloeden en avontuurlijke jazz. Twee jaar later voegden Guilherme Granado en Richard Ribeiro zich bij het duo voor ‘The Principles of Instrusive Relationships’, een tegelijk dubby en chaotische freejazzplaat waarop Mazurek wonderbaarlijk genoeg opnieuw expliciete Braziliaanse elementen smaakvol wist te integreren. Ondertussen zijn er weer enkele jaren voorbij en heeft de cornettist zijn kwartet verder gekneed. Op ‘Três Cabeças Loucuras’ blijkt vooral dat hij orde in de chaos heeft geschapen. De muzikale waanzin van weleer wordt op deze plaat verdrongen door transparante arrangementen, met naast uitgepuurde partijen van cornet en cavaquinho (de kleine Braziliaanse gitaar) zowaar enkele kraakheldere synths.
De bedrukte en donkere sfeer die de luisteraar met ‘The Principles of Intrusive Relationships’ nog op zijn bord kreeg is daarmee verdwenen. Op de derde langspeler van São Paulo Underground is de hemel opgeklaard en schijnt de zon recht naar binnen. Elektronische effecten zijn er nog genoeg, maar ze worden hier vooral in muzikale zin aangewend in plaats van louter als grillige stoorzender te fungeren. In de triomfantelijke afsluiter ‘Rio Negro’ bijvoorbeeld, wordt de cornetpartij van Mazurek met reverb en delay overladen om zo tot een grootser geluid te komen. Delay (de algemene term voor het echo-effect) speelt eveneens een grote rol in de prachtige ballad ‘Colibri’, waardoor het stuk lijkt te worden weerkaatst in een rimpelig wateroppervlak.
Opvallend is de opgewektheid van de acht composities, wat voor een groot deel te danken is aan de invloed van choromuziek. Zo weerklinkt in ‘Jagoda’s Dream’ de typische Braziliaanse zorgeloosheid, weliswaar na een opvallende intro met glitterende synths. Het uptempo ‘Just Lovin’ tovert evenzeer een glimlach op het gezicht, met een leuk hobbelend digitaal baslijntje van Guilherme Granado en gesamplede partijen van percussie en vibrafoon. Voorts wordt het klankbeeld gedomineerd door cornet en cavaquinho. Behalve op ‘Six Six Eight’, want daar duiken met vibrafonist Jason Adasiewicz en drummer John Herndon plots enkele vrienden uit Chicago op, dezelfde waarmee Mazurek ook het trio Starlicker vormt. Uit deze track blijkt nog maar eens dat de drie een opmerkelijke eenheid vormen met een compleet originele sound. Een andere gast is gitarist Kiko Dinucci, die in ‘Rio Negro’ de lijnen uitzet waarbinnen Mazurek een intense veldslag uitvecht met de elektronica.
Dankzij zijn werk met Exploding Star Orchestra werd Rob Mazurek de afgelopen jaren al in één adem genoemd met Sun Ra, terwijl een toonaangevend recensent hem in verband met deze derde São Paulo Underground-plaat dan weer bestempelde als de opvolger van Don Cherry. Of zijn muzikale nalatenschap even veel invloed zal hebben als die van zijn illustere voorgangers moet nog blijken, maar met dit schitterende album hebben de believers er alleszins weer een stevig argument bij.
