De muziek van Johann Sebastian Bach werd na zijn dood meer dan vijftig jaar lang grotendeels vergeten. Natuurlijk waren enkele van zijn werken wel in kleine kring bekend. Mozart en Haydn bijvoorbeeld, kenden en respecteerden de barokke meester en ook Beethoven putte inspiratie uit Bachs muziek naar het eind van zijn leven toe. Men kan echter zeggen dat Bachs muziek pas halverwege de negentiende eeuw opnieuw werd ontdekt en dat is grotendeels dankzij het musicologisch onderzoek van componisten Felix Mendelssohn-Bartholdy en Robert Schumann. Dat deze laatste een diepe bewondering voor Bachs muziek koesterde, wordt niet alleen duidelijk in de fuga's en polyfone passages uit zijn klavierwerken maar ook in de manier waarop hij de vier letters van Bachs naam (B-A-C-H oftewel de noten si mol, la, do en si) in tientallen composities verwerkte.
De Duitse pianist Andreas Staier koos een selectie uit voornamelijk late pianowerken waarin Schumann op duidelijke of minder voor de hand liggende manier naar Bach verwees. Zo stelde hij hier met acht delen uit de '40 Clavierstücke für die Jugend', het 'Scherzo, Gigue, Romanze und Fughette', de 'Wald- en Kinderscènen' en de 'Sieben Clavierstücke in Fughettenform' een erg gevarieerd programma samen.
Het instrument dat Andreas Staier voor deze opname koos in een Franse Erard piano uit 1837, een van de vroegste 'echte' piano's maar een instrument dat deze muziek als gegoten past. De mechaniek voelt delicaat en doorzichtig aan maar zonder het mechanische dat de wat oudere pianoforte's kenmerkt. Deze Erard bezit namelijk een veel groter dynamisch bereik en kan op enkele plaatsen behoorlijk imposant klinken. De droge, accurate aanslag waar Staier dankbaar gebruik van maakt, werkt voortreffelijk op snelle passages uit de 'Waldscènen' uit 1849 of het tien jaar eerder gecomponeerde 'Scherzo, Gigue, Romance und Fughette'.
Schumann kon eigenzinnig zijn wat tempi betreft en de metronoomaanduidingen die hij boven al zijn partituren schreef wekten dan ook bij vele pianisten verbazing. Clara Wieck-Schumann zou na Schumanns dood verklaren dat diens metronoom slecht functioneerde en dat pianisten Schumanns eigen tempoaanduidingen dus rustig naast zich neer mochten leggen. Staier houdt zich echter trouw aan Schumanns aanwijzingen maar doet deze muziek even vertrouwd klinken, nergens haastig maar qua cadans heel natuurlijk aandoend.
Niet verwonderlijk voor iemand die in de barokwereld sterk zijn sporen heeft verdiend, klinken Schumanns fuga's voortreffelijk, beheerst en transparant uitgevoerd. Het kost de luisteraar geen enkele moeite Schumanns lijnvoering te volgen en Staier bepaalt heel smaakvol welke stemmen waar op de voorgrond mogen treden.
Staier is en blijft steeds een plezier om te beluisteren en deze muzikale Schumann plaat toont de componist van zijn meest veelzijdige kant: in de eenvoudige koraalmelodie uit de '40 Klavierstücke für die Jugend' waarmee de cd opent, tot de meer gekende, romantische muziek zoals die weerklinkt in het 'Reiterstück' of het 'Jagdlied' of de strenge fuga's van de 'Sieben Clavierstücke in Fughettenform' die zo uit de pen van Johann Sebastian Bach zelf hadden kruipen.
Meer over Robert Schumann
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
