Van alle opera's die Richard Wagner schreef, is 'Die Meistersinger von Nürnberg', zijn enige volwassen komedie, misschien wel de meest toegankelijke. Het verhaal speelt zich af in het vijftiende-eeuwse Nürnberg, waar goudsmid Veit Pogner aankondigt dat diegene die de zangwedstrijd op midzomerdag wint, de hand van zijn dochter Eva krijgt. De jonge zanger Walther von Stolzing probeert in de gilde der meesterzangers opgenomen te worden maar zijn meesterlied wordt als te radicaal beschouwd. Met de hulp van dichter Hans Sachs slaagt hij er uiteindelijk in om zijn kleingeestige rivaal Sixtus Beckmesser te verslaan en Eva's hand te winnen.
De reeks 'Royal Opera House Heritage Series' geeft doorgaans oudere, klassieke uitvoering van opera's uit en het is dus een plezier om deze 'Meistersinger' uit 1997 te horen, een opname in de reeks die qua uitvoerings- en vooral opnamekwaliteit niet meer hoeft onder te doen voor welke nieuwe uitgave ook.
Bernhard Haitink, in 1997 al tien jaar muziekdirecteur van het Royal Opera House, zet een overzichtelijke en uiterts genietbare Meistersinger neer. Door veel aandacht te besteden aan transparantie en de muziek niet in nodeloos veel climaxen en nodeloos veel pathos te laten verzanden, houdt maestro Haitink deze drie uur opera boeiend en meeslepend. De ouverture zet in dit opzicht de juiste toon: geen bombast maar muziek die al haar allure en grootsheid behoudt. Wagners meerstemmigheid wordt overzichtelijk gehouden want belangrijke motieven en thema's komen moeiteloos naar voren, in welke stem ze zich ook bevinden.
Het is een karaktervolle uitvoering geworden. De zangstijl gaat vaak naar een parlando stijl toe en dit laat veel theater en inlevingsvermogen in de uitvoering toe. Hans Sachs (John Tomlinson) klinkt gepast ernstig en wijs terwijl booswicht Beckmesser ook in zijn zang alle negatieve kwaliteiten tentoon spreidt die zijn personage in de opera bezit: dit is een jaloerse, kleingeestige en oneerlijke Beckmesser, net karikaturaal genoeg zoals Wagner hem op de bühne wilde neerzetten. Hij bezit echter een mooie, ronde stem die licht genoeg klinkt en het erg goed doet in zijn serenade in de tweede akte. De rol van Walther von Stolzing wordt meesterlijk vertolkt door Gösta Winbergh. Hij gaat niet, zoals veel Wagner tenoren, een gevecht aan met het orkest maar vindt moeiteloos een goede balans waarbij hij goed hoorbaar en verstaanbaar blijft zonder zich te moeten forceren. Het niet altijd even geïnspireerde gebruik van vibrato van Gwynne Howell (Veit Pogner) doet wat afbreuk aan een verder verstaanbaar gezongen rol maar Eva (Nancy Gustafson) klinkt helder en jeugdig en verbazingwekkend soepel.
Het lied waarmee schoenmaker Hans Sachs de nachtrust van de bewoners van Nürnberg verstoort en daarmee ook Beckmessers plannen voor een nachtelijke serenade aan het raam van Eva, wordt heftig bewogen uitgevoerd, haast heroïsch en mist zijn effect niet in een akte die in haar uitvoering tot dan toe uitstekend de nachtelijke rust en stilte wist op te roepen.
Deze live-opname werd zonder veel verder geknip en geplak op cd gezet en daardoor hoort de luisteraar de geluiden van op de bühne, het applaus en (af en toe zelfs) gelach van het publiek maar dit geenszins afbreuk aan de kwaliteit van de uitvoering, integendeel: het maakt de laatste scène, met Beckmessers zelf gezochte publieke afgang alleen maar extra grappig. Dit is een 'Meistersinger von Nürnberg' die zich gemakkelijk laat beluisteren en kan beschikken over een uitstekende cast zonder noemenswaardige zwakke plekken.
Meer over Richard Wagner
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
