De Deense pianist Rasmus Ehlers vierde in 2009 zijn tienjarige muzikale jubileum met de Amerikaanse tenersaxofonist George Garzone. Ter gelegenheid van deze heugelijke gebeurtenis werd op het Kopenhagen Jazz Festival een liveopname georganiseerd die nu wordt uitgegeven als 'As Played by Ear'. De plaat laat zich vooral kennen door de magische vibraties tussen de muzikanten die besmettelijke improvisaties vol energie en spelplezier. Vermoedelijk is het die energie die de illustrator van de cover wilde weergeven, wat jammerlijk mislukt is. Zelden werd zo een mooie plaat vergezeld door zulk een draak van een tekening. Gelukkig is deze eleptische illustratie geen representatie van de muzikale kwaliteit.
Al vanaf de eerste tonen van de openingstrack 'As Played by Ear' valt op dat Ehlers een voorkeur heeft voor uitgesponnen zinnen die zich traag ontwikkelen. Zijn onvoorspelbare bochten en springende blokakkoorden doen automatisch wat aan Monk denken. Ehlers zoekt de essentie op van melodie en laat vingervlugge escapades en begeleidende harmoniën achterwege. Dit laatste geeft dan ook een enorme ruimte aan een geweldig spelende ritmesectie. Bassist Westergaard drijft het nummer met een funky, borrelende baslijn die perfect aanvoelt waar Ehlers naartoe wil. Na een goede zeven minuten valt Garzone in met een eenvoudige, hoekige lijn die vlug ontaardt. Garzone begrijpt zijn collega en ontwikkelt zijn solo op eenzelfde hoekige en trage manier waarin hij vol plezier verwijst naar Coltrane, terwijl de piano zich prachtig naar de achtergrond werkt met repetitieve arpeggio's en zachte akkoorden.
Garzone houdt er echter ook van om even op de pedaal te gaan staan en snel uit de hoek te komen. In tegenstelling tot de lineaire progressie van Ehlers zoekt Garzone het eerder verticaal. Gespannen drieklanken worden aan een hoog tempo aan elkaar gerijgd met een frasering die slaat en zalft. Hoewel Garzone bekend staat als een man die houdt van snel en hard, begrijpt de man namelijk ook dat de boog niet altijd kan gespannen zijn en combineert hij op een onvoorspelbare manier snelle, vinnige lijnen met een moderne romantische esthethiek. Ehlers neemt het laatste deel van de compositie op zich en ook hij gaat voort op wat hij aangeboden krijgt: snelle, bitsige zinnen ratelen uit de piano. Weg is de lineariteit van in het eerste deel.
De gevoelige kant van Garzone komt in ‘Soul Eyes’ aan bod. De saxofonist zet het romantisch thema van deze Mal Waldron-standard erg gevoelig in. De saxofonist articuleert sereen en secuur het thema en kiest resoluut voor een stille, gevoelvolle aanpak zonder geweld. Zijn dwarrelende versieringen en interpretaties gaan alle kanten uit, maar dit keer zonder een spoortje geweld. Ondanks de snelle uitspattingen blijft zijn frasering breekbaar en teder, als het broze nerfskelet van een naakt herfstblad. De ingehouden begeleiding zorgt met de elegante pianoakkoorden, de subtiel schuifelende drumborstels en de solide pas van de contrabas voor het perfecte kader.
Na dit moment van reflectie schakelt het kwartet over naar het speelse 'Hey, Open Up', een modernistische up-tempo swing waarin Garzone robuuster en schavuitiger uit de hoek komt. De set is uiterst gebalanceerd opgebouwd en na dit uitgelaten nummer waarin iedereen zich kan uitleven qua snelle, vinnige ingevingen, is het weer tijd voor een moment van introspectie met het bloedmooie 'First Prayer’ dat de set afsluit.
Ehlers spreidt een zwaar, galmend klankenbed uit waarover het bezwerende thema gloeit in de handen van Garzone, die qua toon knipoogt naar Coltrane’s ‘My Favorite Things’. Traag en vol emotie wordt het kreunende thema enkele malen herhaald in de sax, met ijle antwoorden van de piano, om dan langzaam zegenend uit te faden. Na een korte stilte zet bassist Jonas Westergaard twee vette basakkoorden in die traag, neurotisch over en weer blijven wiegen, als in trance, om zo Ehlers' enkelhandige solo te begeleiden. Wanneer Westergaard dan zelf aan de beurt komt om zijn tedere bespiegelingen te geven, wordt hij jammergenoeg wat weggespeeld door het cimbaalgeweld van Hoyer. Het nummer, en bij uitbreiding de plaat, wordt dan afgesloten met het reminiscerende thema.
‘As Played By Ear’ is vijftig minuten hemelse muziek. Niet alleen de twee titularissen op deze plaat verdienen meer aandacht dan dat ze tot nu hebben gekregen, ook de begeleiding is van topkwaliteit. De krachtige communicatie en de vurige intensiteit van de solo’s maken van dit album een welkome uitbreiding voor menige cd-collectie. Geworteld in de traditie klinkt dit kwartet fris, eerlijk en vol energie.
