Wie een beetje bij blijft in het wereldje van de progrock, hoeft allicht geen vraagtekens te plaatsen bij de namen Steve Wilson of Porcupine Tree. Vorig jaar nog werd een groot gedeelte van de catalogus van deze levende legende digitaal opgefleurd en opnieuw uitgebracht en wierp de band zijn negende boreling, 'Fear of a Blank Planet', ter aarde. Naar alle verwachting is die laatste opnieuw een toonbeeld van verheven muziek met heerlijk zwevende zangfrasen, lange, epische gitaarpartijen en een stevige onderbouw van galmende keyboards.
'Way out of Here' is een eerste single uit deze langspeler. Het schijfje bevat zowel een lange albumversie als een korte, radiovriendelijke 'edit'. In beide gevallen klinkt de term 'single' echter nogal ongelukkig. Wilson en co hebben ingezien dat ze iets te veel richting mainstream toe neigden en zijn met 'Fear of a Blank Planet' opnieuw de meer complexe, veelgelaagde toer op gegaan. Verder hebben een duidelijke boodschap van kritiek op de consumptiemaatschappij in hun plaat gestoken. Zelfs de korte, eerste track klokt af op zo'n stevige vier minuten – te lang voor een doorsnee 'commerciële' radiozender – en toont een subtiele en lange evolutie, ongeschikt voor vluchtig gebruik. De oorspronkelijke albumversie, die bijna acht minuten lang rondzweeft in heerlijke gitaarpartijen, is duidelijk de meest geschikte van beiden en een band als Porcupine Tree meest waardig. Als geen ander weet Steve Wilson immers een subtiel spanningsveld op te bouwen en te spelen met sferen en gevoelens, waardoor ook deze symfonische ballade tot een mooie ontplooiing komt. Semi-akoestische gitaarfrasen leven hier schitterend naast stevige metalsolo's en vormen een constant spanningsveld in dit nummer. Toch heerst tussen beiden een mooie harmonie, melodieus bekrachtigd door een diep tapijt van galmende keyboards (waarvoor vaste waarde en ex-Japan lid Richard Barbieri verantwoordelijk is). In combinatie met een prachtige opbouw, die vertrekt vanuit een broze, galmende zang van Wilson en uitrolt tot een krachtige uppercut van een refrein, gaat 'Way out of Here' voor pure intensiteit en emotie. Wanneer tegen het einde aan loodzware metalgitaren voor een nóg grotere 'punch' zorgen, is de titel van opper-progrocksong wel heel nabij.
Het feitelijke nut van cd-singles staat inmiddels al langere tijd ter discussie. Dit promotioneel exemplaar zal waarschijnlijk louter voor verwoede verzamelaars enige waarde hebben. Dat neemt niet weg dat dit schijfje, met een berg amfetamines afgebeeld op de achterzijde, klinkt als een stevige aanklacht tegen ons huidig maatschappelijk bestaan en ook een prima lokmiddel is om 'Fear of a Blank Planet' in de winkel te gaan halen.
Meer over Porcupine Tree
Verder bij Kwadratuur
Interessante links