"Met de groep PJDS zijn we in staat – en wat nu volgt moet zo bescheiden mogelijk klinken – om iedereen naar huis te spelen." Aan het woord is Geoffrey Burton, de vaste gitarist van Arno en Pieter-Jan De Smet, in een interview met Humo. Getalenteerde muzikanten zonder protserige ego's: ze zijn zeldzaam, maar ze bestaan – en de vier leden van PJDS (De Smet, Burton, bassist Mirko Banovič en drummer Frederik Van den Berghe) horen zonder twijfel tot deze soort. Zowel live als op cd hebben De Smet & co de laatste jaren bewezen dat ze in eigen land compleet hors catégorie opereren: 'Light Sleeper' (2002) en 'Suits You' (2003) zijn veruit de meest onverbeterbare popplaten die ooit in België zijn opgenomen, en de (helaas vrij zeldzame) concerten van PJDS zijn steevast bezield en vurig. Die laatste omschrijving is hier niet toevallig gekozen, want een groot deel van De Smets songteksten gaat over "vuur" – duidelijke voorbeelden hiervan zijn tracks als 'Fire' en 'Arsonist'. Toch is de vurigheid van PJDS nooit "verzengend" in de negatieve zin: de band verstaat tijdens haar optredens de kunst om energie over te brengen, zonder daarbij de trommelvliezen van de toehoorders te doen verschroeien. Luid en explosief waar het kan, beheerst en subtiel waar het moet: dat is PJDS ten voeten uit.
De Smets platenlabel heet Beuzak, en dat is Algemeen Beschaafd Gents voor wat in de rest van Vlaanderen ook wel "ambetanterik" wordt genoemd. Met zijn laatste release doet De Smet die geuzennaam opnieuw alle eer aan – want wat een idee om een best of-album de "vlot" in de mond liggende titel 'Away From God and Far From the Action' mee te geven! De titel is een vlag die de lading echter prima dekt, want het merendeel van de twaalf geselecteerde songs (uit een periode van evenzoveel jaren muzikale activiteit) ligt evenmin vlot in het gehoor – zolang je je slechts beperkt tot één luisterbeurt. Als songschrijver tast De Smet graag de grens tussen consonant en dissonant af, waardoor zijn muziek vaak – om een van de hardnekkigste recensieclichés te gebruiken – een nogal "moeilijke" en "ontoegankelijke" eerste impressie nalaat. Maar na enkele drukken op de "backward"-knop van de cd-speler maakt die beginindruk snel plaats voor bewondering: bewondering voor de onalledaagse, complexe songstructuren, voor het instrumentale vakmanschap, en – last but not least – voor De Smets veelzijdige stem. Jammer genoeg heeft 'Sister/Brother' (vanop 'Light Sleeper') geen plaatsje om de compilatie kunnen bemachtigen – het nummer is door combinatie van een lage, mannelijke zangpartij en een killige falsetpartij wellicht het beste voorbeeld van wat De Smet zoal kan presteren op vocaal vlak –, maar 'Farewell' en 'Death of the World' zijn uitstekende alternatieven die de cd wél gehaald hebben. 'Farewell' is overigens op zichzelf al een volwaardige reden om deze compilatie (of beter nog: 'Light Sleeper') aan te schaffen. De track is een hedendaags equivalent van John Lennons 'Happiness is a Warm Gun' – en dat betekent: drie songs voor de prijs van één, met op het einde een bijna orgastische explosie van muzikale uitbundigheid. Minder begenadigde tunesmiths zullen geneigd zijn om uit drie melodie-ideeën ook drie afzonderlijke nummers te puren, maar zulke gemakkelijkheids-oplossingen (waar veel recente singersongwriterplaten van overlopen) leveren zelden memorabele resultaten op. De Smet durft zulke risico's wél nemen, en dat alleen al maakt hem tot een uitzonderlijk songschrijver.
De reeds vermelde songs zijn alle afkomstig van De Smets laatste twee platen (en zijn uitgebracht onder de groepsnaam PJDS), maar 'Away From God...' werpt ook een (beperkte) retrospectieve blik op de oudere cd's 'August' (1997) en 'Antidote' (1993). Dat De Smet een voorliefde heeft voor nummers als 'August' (met een simpel, maar zeer geslaagd gitaarlickje van Burton) en 'Fire' (met een opmerkelijke marimba-bijdrage van Roland – die dat instrument dus lang vóór The White Stripes uit de stofhoek opdiepte) is bekend, aangezien ze vele jaren te beluisteren waren op de PJDS-website. Om ook de diehards "die alles al hebben" een reden tot aanschaf van deze compilatie te geven, heeft De Smet drie tot dusver ongereleaste tracks aan het geheel toegevoegd – op dat vlak heeft hij dus eventjes zijn beuzak-mentaliteit opzijgeschoven, en de bekende platenindustrie-regel nagevolgd. Concreet gaat het om 'I Know That Tune' (een promotiesingle uit 2000 die aangenaam verrast dankzij de grollende baslijn en de prachtige tekstregel "what if mother nature was a whore?"), het door een drumloop gedomineerde akkefietje 'Something' (uit 2001), en het gloednieuwe 'What We Get', een aardige – maar weinig spectaculaire – song waarop De Smet zijn smerigste Amerikaanse accent bovenhaalt.
'Away From God...' lijkt vooral een leuk collector's item voor de fans, en wie er nog géén is, richt zich wellicht beter eerst tot 'Suits You' of 'Light Sleeper'. In elk geval doet deze compilatie hongeren naar een nieuwe full-cd van PJDS, maar daarvoor moet voorlopig nog geduld worden geoefend: De Smets website meldt immers het familiale leven (met "a bunch of hungry youngsters" ten huize De Smet en Burton) momenteel voorrang krijgt op het muzikantenbestaan. Op de PJDS-website is 'Away From God...' overigens in hoge geluidskwaliteit en integraal (!) te beluisteren via een Flash-player. Enkele muisklikken zijn dus voldoende om zelf een oordeel te vellen...
Meer over PJDS
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
