Peter Philips (1560/61-1628) was een Engelse katholiek die tijdens de regeerperiode van koningin Elisabeth zijn land moest verlaten – hij werd beschuldigd van een complot om de koningin te vermoorden - en haar Italië en uiteindelijk Vlaanderen trok. Zijn ‘Cantiones Sacrae’ uit 1612 werden dan ook in Antwerpen gedrukt en uitgegeven. Het is een collectie van twee boeken tamelijk korte motetten voor verscheidene feestdagen van de rooms-katholieke kalender. Philips beperkt zich in zijn bezetting bewust tot een vijfstemmig koor (twee sopraanstemmen, alt, tenor en bas) zonder begeleidende instrumenten, in de stijl van Giovanni Pierluigi da Palestrina, wiens muziek Philips in Italië leerde kennen.
Peter Philips’ muziek is gevarieerd en getuigt van meerdere stijlinvloeden, al is een aandachtige beluistering nodig om dat alles uit deze muziek te halen. Weinig verrassend misschien voor een Engelse componist die in Italië en de Nederlanden werkte, vertoont zijn muziek stijlinvloeden uit verschillende hoeken van Europa: renaissancemuziek van Vlaamse componisten als Orlandus Lassus, wringende, dissonante akkoordwendingen die aan de Engelse stijl van Byrd of Tallis doen denken en een virtuositeit die Philips in Italië moet hebben opgepikt. Omdat de ‘Cantiones Sacrae’ muziek bevatten voor een heel liturgisch jaar, van heiligenfeesten tot kerstmis of hemelvaart, is de verzameling motetten een onderling sterk gevarieerde collectie muziek, met uitbundige motetten als het ‘Gaudeamus Omnes’, introverte stukken als een ‘Salve Regina’ of zelfs klankschildering in het motet ‘O beatum et sacrosanctum diem’. Ook Philips’ gebruik van verschillende modi (het equivalent van onze toonaarden zeg maar) kleurt het ene motet anders in dan het andere, al is weer een aandacht oor nodig om zulke verschillen te appreciëren.
Het Choir of Trinity College, Cambridge is een fijne groep die deze muziek delicaat en verzorgd kan uitvoeren. Philips gebruikt een stijl die een stap terugneemt van de uitvoerige melismen en versieringen van de late renaissance en die de tekst haast woord voor woord en vaak declamatorisch op muziek zet. Dat laat de zangers toe om elke zin of zinsnede haar eigen karakter mee te geven, iets waar dankbaar gebruik van gemaakt wordt. Dit is dan ook een opvallend verstaanbare opname en het is zeker niet elk koor gegeven om haar teksten met een zo heldere dictie uit te spreken. Binnenstemmen zijn goed verstaanbaar en waar luid gezongen moet worden, gebeurt dat met smaak en discretie, zodat machtige slotakkoorden (op de woorden ‘alleluia’ doorgaans, zoals aan het eind van het motet ‘Hodie beata Virgo Maria’) nooit schril gaan klinken maar warm en vol overkomen.
De ‘Cantiones Sacrae’ van Peter Philips nemen een unieke plaats in op een stilistisch kruispunt tussen verschillende Europese muziekstijlen. Het Koor van Trinity College, Cambridge zorgt voor een verzorgde, elegante uitvoering van deze a capella koormuziek.
Meer over P. Philips
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
