Philip Glass is een van die persoonlijkheden die de twintigste-eeuwse klassieke muziek op een significante manier beïnvloed hebben. De impact van zijn muzikale creaties wordt door kenners soms zelfs even hoog geschat als de werken van Igor Stravinsky of Béla Bartók. Glass wordt de vader van het Minimalisme genoemd, een stroming in de muziek waarin componisten gebruik maken van uiterst summier harmonisch materiaal dat door herhaling en variatie uitgesponnen wordt tot grotere gehelen.
Het werk dat te beluisteren valt op deze opname is Glass' 'A Descent into the Maelström', een theaterstuk voor dansers. Deze verklanking van een kortverhaal van Edgar Allan Poe beschrijft het door een razende orkaan opgeslokt worden in een verschrikkelijke draaikolk. Met een vrij kleine instrumentale bezetting (drie keyboards, een zangeres en enkele blazers) bouwt Glass aan een bruisende en hypnotiserende wereld. Uitgaande van thema's die slechts enkele noten groot zijn, ontwikkelen de variaties zich langzaam maar onhoudbaar. Er wordt gespeeld met de dynamiek, het toevoegen van accenten door bijvoorbeeld een basklarinet en gedragen melodische lijnen van fluit en zang. Het enige ankerpunt waar niet aan geraakt wordt is het tempo. Dat blijft van de eerste tot de laatste noot kaarsrecht doorlopen. Ondanks de regelmatige puls die onhoudbaar doorgaat, verandert het karakter regelmatig door de ritmische verfijning en verbreding van de muziek. De intensiteit wordt verhoogd door het aanbrengen van verschillende muzikale lagen: borrelende keyboards versterkt met een even actieve fluit of saxofoon, daaronder donkerdere akoestische bassteunen en boven dit alles een langzame en heldere menselijke stem. Hoewel er zang aanwezig is in 'A Descent into the Maelström' is dit een zuiver instrumentaal werk. De menselijke stem wordt hierin gebruikt als instrument dat lange, open klinkers uitdraagt. Op geen enkel ogenblik is er ook maar iets van tekst te bespeuren.
Deze opname van 'A Descent into the Maelström' door het Philip Glass Ensemble (met de componist zelf aan een van de keyboards) straalt de kracht van de eenvoud uit. Een boeiend, meer dan een uur durend geheel opbouwen met een minimum aan materiaal en een beperkt instrumentarium is een extreem moeilijke taak. De reacties van publiek en luisteraars hierop zijn vaak ook extreem: sommigen beschouwen Glass als de terugkeer naar de mystieke, altijd fascinerende essentie van muziek terwijl anderen hem in het vak van de vervelendste componisten ooit schuiven en hem er nooit meer uithalen. Smaken verschillen en laat dat alstublieft zo blijven.
Meer over Philip Glass
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
