Een bekende voetbalcommentator liet zich ooit ontvallen dat het niet eerlijk was dat de Argentijnse ploeg ten tijde van Diego Maradona nog tien andere spelers dan de balvirtuoos mocht opstellen. Hetzelfde kan opgaan voor deze reeds 4 jaar oude 'Chicago Tentet plus Two' opname. Een groep die naast Peter Brötzmann nog andere saxkolossen als o.a. Mats Gustafsson of Ken Vandermark kan laten horen, mag zich met recht en rede een allstarformatie noemen. Zeker wanneer dan o.a. ook nog de dubbele basbezetting met Kent Kessler en William Parker present geeft, de drumtandem Hamid Drake-Michael Zerang of het trio koperblazers met Joe McPhee, Jeb Bishop en Roy Campbell.
Waar de weg zo open ligt voor het focussen op een verpletterend groepsgeluid, kiest het Chicago Tentet echter voor een bescheidenere aanpak. Voornamelijk Brötzmanns meer dan veertig minuten durende 'Stonewater' laat veel ruimte voor 'kleinere' passages. Het Arabische begin is daar een sprekend voorbeeld van. Met de roffelende handtrom en de oosterse zangstijl van Hamid Drake, waarop Brötzmann zijn genepen, klarinetachtige tarogato loslaat. Even later vallen de blazers zonder te bellen binnen, maar de abrupte en exact gerespecteerde stopplaatsen verraden meteen de kadaverdiscipline die in de muziek heerst. En zo laveert het hele stuk tussen intieme miniatuursolo's en stevige blokken. De nadruk ligt echter duidelijk op het fijnere werk van gorgelende trombones, het zacht tikken van de kleppen van een sax, het door en over elkaar rollen van een trio en zelfs echte swing. Als contrast klinken de saxen soms alsof ze doodgemarteld worden (en er nog van genieten ook) of beuken de blazers in op de luisteraar. Op het einde van 'Stonewater' gaan de blazers elk een eigen weg, waarbij zo ook nog eens de geest van Sun Ra opduikt.
Het tweede stuk is van de hand van Ken Vandermark en ligt gedeeltelijk in dezelfde lijn, al levert dit stuk een meer doorgecomponeerd beeld op. De delen lopen bij deze compositie meer in elkaar over en ensembleblokken worden niet alleen tussen, maar ook onder de solisten geschoven. De afwisseling blijft echter gegarandeerd. Gemakkelijk toegankelijkere passages met een herhaalde basriff of vrije swingritmes worden gecounterd door dronken fanfarechaos en vrije solo's. Met name het duo van trompet tenorsax laat sporen na. Waar de trompet rondfladdert weet de sax van geen ophouden en laat die de klank maar komen: het gevaar voor hartkloppingen bij de luisteraar is meer dan reëel.
'Broken English' blijft als cd geen drie minuten hetzelfde en kan zo ook luisteraars aanspreken die wel van avontuur houden, maar daarom nog niet helemaal thuis zijn in de freejazz of de vrije improvisatie. De mogelijkheden van het Chicago Tentet als groep worden echter niet uitgepuurd. Dit geeft meer ruimte aan de solisten, maar laat ook de vraag open tot wat deze superformatie in staat is.
Meer over Peter Brötzmann Chicago Tentet Plus Two
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
