De afkomst van de zevenenveertig jarige Osvaldo Golijov is even divers als de muziek die hij schrijft. Golijov komt uit een Roemeens, joods en Russische familie die in de jaren twintig naar Argentinië emigreerde maar studeerde zelf in de Verenigde Staten, bij onder andere George Crumb. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zijn muzikale stijl een zelfde veelzijdigheid vertoont. Enerzijds is er Golijovs voorliefde voor tango en Argentijnse muziek, klezmer of Amerikaanse lichte muziek maar anderzijds zijn Golijovs werken onmiskenbaar modern en staan ze nog steeds ver af van de muziek van bijvoorbeeld Astor Piazzolla, wat haast onversneden volksmuziek is. De man is ondertussen al aan zijn derde cd toe bij het prestigieuze label Deutsche Grammophon en deze plaat presenteert het grote orkestwerk 'Oceana', voor sopraan, koor en orkest, het strijkkwartet 'Tenebrae' en drie liederen voor sopraan en orkest.
Door zijn combinatie van Latijns-Amerikaanse muziek en ritmes en minimalisme doet 'Oceana' wat aan de composities van John Adams denken, zoals het Spaanstalige kerstverhaal 'El Nino'. De 'Aria', het zesde deel, voor slagwerk, gitaar en vocals gaat zover mogelijk in de richting van lichte muziek maar dit heterogene geheel, met zijn koorpassages en solistische gedeeltes doet erg coherent en organisch aan.
Het hart van de cd is echter het korte 'Tenebrae' voor strijkkwartet. Dit werkje is een zeldzaam pareltje binnen moderne muziek met een ontroerende en heel toegankelijke maar niet goedkope emotionele diepgang. Harmonisch gezien is 'Tenebrae' zelfs nauwelijks als modern te omschrijven; elk akkoord en elke melodie raken de luisteraar door hun tonale eenvoud. De schrijfwijze voor de vier strijkers, de manier waarop Golijov kundig bepaalde stemmen op de voorgrond weet te plaatsen en de ritmische en de speltechnische eisen die aan de muzikanten gesteld worden verraden een componist die thuis is in de avant-garde maar toch erg bewust voor welluidendheid kiest.
Met zijn lange orkestrale tussen- en naspelen doen de 'Three songs' sterk aan Mahlers orkestliederen denken. Zeker in het eerste en laatste lied is de geest van ('der Abschied' uit) 'das Lied von der Erde' nooit veraf. In de klagende klarinet- en basklarinetmelodieën bijvoorbeeld of in de manier waarop Golijov, net als Mahler, soms een enkel akkoord in het orkest kan laten neerkomen als een onverbiddelijke hamerslag – de onontkoombaarheid van het lot als het ware.
Dawn Upshaw vat de erg verschillende nuances in Golijovs muziek perfect. Het klagende van zijn muziek, dat soms de grenzen van wat als 'zingen' omschreven kan worden overschrijdt maar ook de mooie, lange melodielijnen voert zij erg overtuigend uit. Even overtuigend is trouwens ook popzangeres Luciana Souza, die de solorol van 'Oceana' zingt en gekozen werd omwille van de volkse, Latijns-Amerikaanse elementen die dit werk omvat. Een erg diverse maar mateloos boeiende cd dus, met muziek die onmiskenbaar modern is maar toch de luisteraar direct aanspreekt met een verstaanbare, toegankelijke muzikale taal.
Meer over Osvaldo Golijov
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
