De Franse componist Olivier Messiaen (1908-1992) was een diepgelovig mens. Die religiositeit loopt als een rode draad doorheen zijn oeuvre, wat titels als 'L'Ascension' of het hier voorliggende 'Visions de l'Amen' bewijzen. 'Visions', een zevendelig werk voor twee piano's, ontstond in 1943. In 1971 legden John Ogdon en Brenda Lucas deze monumentale compositie vast op plaat. Deze opname is recent heruitgebracht door het label Explore Records, dat zich tot doel heeft gesteld om bestaande uitvoeringen van onbekend werk terug in de belangstelling te plaatsen.
De titel van deze compositie verraadt al deels haar inhoud. Elk van de zeven delen belicht een andere visie op het 'Amen'. Onder die term verstaat Messiaen de goddelijke kracht, de goddelijke wil, het verlangen naar goddelijke liefde en het uiteindelijke geluk in het Paradijs. Als een rode draad doorheen de 'Visions' loopt het hoofdthema, dat Messiaen op enkele plaatsen laat terugkeren. Dit thema wordt duidelijk gepresenteerd in het 'Amen de la Création'. Brede modale akkoorden in de eerste pianopartij zetten de harmonische toon voor de rest van het werk. Er hangt nog steeds een zekere sfeer van tonaliteit over de 'Visions', maar de akkoorden zijn zo opgebouwd dat ze rijk zijn aan kleurrijke dissonanties. Vanaf het tweede deel – Amen des étoiles – komt de typische ritmische taal van Messiaen ook naar boven. Pianisten John Ogdon en Brenda Lucas voelen perfect de onregelmatige, samengestelde ritmes aan en weten tegelijk alles bijzonder natuurlijk te laten klinken. Gedurende de volle vijftig minuten overheerst transparantie en etherische sfeerschepping. Vooral wanneer de tessituur de hoogte ingaat, zoals in de delen waarin Messiaen klok-effecten wil bereiken, vinden beide muzikanten het ideale evenwicht tussen een uitgebreid kleurenpalet en een swingende stuwing die de spanning nooit doet verslappen. Een minpuntje van deze heruitgave is dat de leeftijd van de opname hoorbaar is, al kan dat gauw vergeten worden dankzij de kwaliteit van de uitvoering.
Dit is zonder twijfel een prima cd die, ook al is hij meer dan dertig jaar oud, een warm pleidooi blijft voeren voor een van de boeiendste componisten van de voorbije eeuw.
Meer over Olivier Messiaen
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
