'Stoa' is de laatste plaat van Nik Bärtschs esoterische project Ronin dat naar eigen zeggen "zen-funk" speelt. De esthetische visie van de Zwitserse pianist en zijn kornuiten is een maximaal effect te creëren met een minimum aan middelen. Het doel is om rituele grooves te creëren door muzikale tegenpolen samen te brengen: Japanse rituele muziek en funk. Muzikaal zijn de vijf composities op 'Stoa' kaal: de zinnen en motiefjes die gebruikt worden, worden telkens herschikt in nieuwe combinaties die elkaar ritmisch onderuit halen. Het resultaat is even klinisch als organisch.
Het uitgesponnen begin van opener 'Module 36' geeft meteen de richting van Ronin aan. Bärtsch slaat één heel diepe pianonoot aan en laat die uitechoën waarna een stilte volgt. In de verte klinken zacht belletjes door. Na flink twee minuten brengt Bärtsch nieuwe info binnen: vier heldere, korte nootjes storten zich in een nagalmende loop die naar de intrede van drum en bas leidt. Bassist Björn Meyer weeft zangerige baslijnen, die vaak droeve tweeklanken integreren, tussen de repetitieve pianolijn en neemt zo een ontroerende tweede stem op zich. Belletjes en satijnen basklarinettonen zetten de spirituele sfeer door. Na een kleine zeven minuten komt het funkelement in de compositie: de piano valt even weg en de bas begint een donkere groove, ondersteund door een scherpe drum. Met de wervelende chorus bereikt de groep even een climax. Opvallend is Bärtschs aparte percussieve manier van spelen. Vaak haakt hij zich met één felle noot in de drumgroove om vervolgens met de andere hand korte frases te spelen waarbij virtuositeit niet meteen de prioriteit heeft.
Ook 'Module 33' is gekenmerkt door pulserende, repetitieve motiefjes in zowat elk instrument. Een hypnotiserende basgroove botst tussen de drum door, soms ondersteund door de klarinet die unisono mee begint te spelen. Bärtsch zelf speelt in linker- en rechterhand verschillende ritmische kleinoodjes die cumuleren in een cerebrale trance. Ook 'Module 38_7' bouwt op het repetitieve aspect, dat een breed ruimtelijk gevoel creëert. Weerbarstige maatsoorten en extatische dynamiek stuwen de primitieve patroontjes. 'Module 32' verschilt niet in het gebruik van minimalistische herhaling, maar begint toch lyrischer dan de andere modules. Erg knap wordt het wanneer drum en piano het thema even laten stokken, voortslepen en dan weer in het oorspronkelijke tempo doorgaan. Het zijn deze ritmische hoogstandjes die de eenvoudige melodieën een etherisch, mysterieus karkater geven en van 'Stoa' een interessantere plaat maken.
'Stoa' is een plaat waar donkere puzzelstukjes ineen worden gelegd. De ruimtelijke modules worden zorgvuldig opgebouwd en tegelijk ritmisch ondermijnd. Ze worden voortgedreven, maar vinden nooit rust.
Meer over Nik Bärtsch's Ronin
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
