Begin dit jaar kreeg Nicole Mitchell voor de tweede keer een onderscheiding van de Jazz Journalists Association (de belangrijkste internationale vereniging voor professionele jazzjournalisten en –critici) binnen de categorie “flutist of the year”, nadat ze eerder al vijf keer de prijs van “rising star flutist” binnenrijfde. Het is slechts een van de vele onderscheidingen die ze elk jaar ontvangt voor haar werk op een instrument dat in het genre meestal stiefmoederlijk wordt behandeld. Met ensembles als Black Earth en het Indigo Trio bewijst Mitchell echter al geruime tijd dat de fluit ook een hoofdrol kan spelen in de hedendaagse en vooruitstrevende jazz.
Als lid en voormalig ondervoorzitster van de Association for the Advancement of Creative Musicians (AACM) voelt Mitchell zich voornamelijk op het terrein van freejazz en avant-garde thuis. Toch is haar muziek steevast toegankelijk en is de voertaal binnen haar eigen projecten nooit bruut of gewelddadig. Ook op haar nieuwe album is dat niet anders, hoewel dat misschien eerder het gevolg is van conceptuele keuzes. Mitchell wilde namelijk nog eens een echte jazzplaat maken met een glansrol voor zichzelf als soliste en daar is ze met ‘Awakening’ met stip in geslaagd. Haar begeleiders op deze plaat zijn dan ook niet van de minsten: jazzgitarist Jeff Parker (tevens een volbloed improvisator en lid van het postrockgezelschap Tortoise), bassist Harrison Bankhead (ook actief in het Indigo Trio) en drummer Avreeayl Ra, een veteraan uit de Chicago-scene.
Het hoeft niet te verbazen dat ‘Awakening’ voornamelijk een smakelijk soleerfestijn is geworden en ook de begeleidingsband doet daarbij zijn duit in het zakje. Al vanaf de eerste track ‘Curly Top’ volgen solo’s van Mitchell, Parker en Bankhead elkaar op. De combinatie van fluit en gitaar blijkt klankgewijs dan al een geslaagde zet, want de warme en zuivere akkoorden van Parker houden de baan voor Mitchells delicate instrument vrij. Daarnaast opent de gitarist met zijn begeleidend werk ook vele deuren, geeft hij suggesties en poneert hij ideeën, waar de fluitiste overigens gretig op inspeelt. Met haar expressieve stijl, waarbij ze vaak heen en weer schommelt tussen vocale klanken en het eigenlijke geluid van haar instrument, komt Mitchell altijd heel oprecht over en nooit schools, berekend of artificieel. Het gebruik van multiphonics beheerst ze bovendien als de beste, wat ze dan ook ruimschoots demonstreert binnen haar solopartijen.
Compositorisch is Mitchell met deze plaat uiteraard meer dan anders gebonden aan de regels van het genre maar afwisseling is er desondanks te over. Conventionele jazzstukken krijgen een plaats naast een opvallende rubatocompositie als ‘More Than I Can Say’ of het rond een groovy ostinato draaiende ‘Center of the Earth’, dat met zijn tegendraadse ritmiek Afrikaanse invloeden verraadt. Bijgevolg is ‘Awakening’ heel wat meer dan zomaar een jazzplaat. Het is een volwaardig menu, gepresenteerd met de nodige flair, waar men nog lang na consumptie van zal kunnen genieten.
