'Aman' is het tweede album van Nawal, de eerste vrouw van de Comoren die publiekelijk optrad. Dat de eilandengroep al eeuwen de invloed van de islamcultuur heeft ondergaan, is er mee de oorzaak van dat Nawals muziek niet past in de Afrikaanse cliché's. Bij haar geen tribale percussie of onbezorgd twinkelende gitaren, maar een akoestisch klankbeeld dat gaaf en afgerond klinkt zonder glad te worden. De muzikale integriteit blijft gegarandeerd, niet in het minst door Nawals stem die niet gepolijst is, maar zo van straat geplukt lijkt: kleine krakjes, keelgeluiden of registerwisselingen die gepaard gaan met een sterke verandering van stemkleur mogen blijven zitten en geven de muziek een heel direct karakter.
De instrumentale begeleiding vormt de ideale drager voor Nawals stem en voert die als het ware mee. De percussie wordt heel functioneel gehouden waarbij de combinatie van de verschillende fijne geluiden primeert op de dominantie van één of enkele instrumenten. Xylofoon, contrabas, gitaar en gambusi (gespeeld door Nawal zelf) vullen het klankbeeld aan en ook hier primeert de groep op het individu: de samenklanken worden gedacht vanuit de combinatie van diverse melodieën en riffs en niet vanuit kant en klare akkoorden.
Binnen het algemene kader van een zacht deinende ritmiek wordt duidelijk dat Nawal verschillende culturele invloeden heeft ondergaan. Opvallend zijn de meerstemmige zangpartijen uit de Afrikaanse muziektraditie, terwijl het a capella gezongen 'Dandzi' of de intro van 'Salama' heel duidelijke Arabisch-oosterse melodiekronkels laat horen. Ook de repetitieve structuren die de plaat kenmerken leveren verschillende resultaten op. Nu eens zijn die ritueel en mysterieus ('Meditation'), dan weer hypnotiserend, zoals in 'Narizambe'. In deze track bereikt Nawals polyfonie haar hoogtepunt door de complexe gelaagdheid. Die wordt echter niet benadrukt, waardoor ook de hypnose niet opgelegd wordt maar heel natuurlijk en geleidelijk bezit neemt van de luisteraar.
Op enkele tracks wordt er voor gekozen om de muziek uit haar herhalend verloop te halen, waardoor de plaat nog een andere bron aanboort. In 'Hima' verandert de melodische onderbouw en in 'Swing ta Vie' geeft Nawal haar eigen gambusi even wat meer vrijheid. Het meest duidelijk is echter de breuk in 'Kwelli II' waar met het plots wegvallen van de meest dominante instrumenten de stemmen het heft in handen nemen en de muziek met o.a. versnellende groepzang naar een hoogtepunt voeren.
Wie de titels van de nummers op 'Aman' vertaalt komt uit bij 'Vrede', 'Waarheid', 'Vrede van de ziel' of 'Wind van de hoop'. De zachtmoedige en positieve boodschap van Nawal vindt op dit album duidelijk weerklank in de muziek: niet via een frivole feel good vibe, maar door muziek die de complexiteit en het akoestische geluid van de traditie respecteert en optimaal benut.
Meer over Nawal
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
