Telkens wanneer Barry Guy en zijn echtgenote Maya Homburger samen een plaat maken, vloeien muzikale werelden in elkaar over. Op hun vorige albums hanteerden de bassist en de violiste concepten uit vrije improvisatie en hedendaagse muziek in een repertoire dat enkele eeuwen overspant en ook nu wordt het tijdsregister breed opengetrokken. Een meer dan duizend jaar oude hymne staat broederlijk naast stukken van György Kurtág, Barry Guy en Heinrich Ignaz Franz Biber, de Boheemse barokcomponist die het duo schijnbaar al geruime tijd intrigeert. Het resultaat laat zich moeilijk catalogeren, ‘Tales of Enchantment’ is een genre op zichzelf.
Guy en Homburger leerden elkaar kennen eind jaren tachtig tijdens een tournee van Christopher Hogwoods Academy of Ancient Music, een van de ensembles waarin Guy jarenlang de positie van principal bass bezette. Hun gedeelde relatie met oude muziek en Guys status als een van de meest begaafde en originele musici binnen de vrije improvisatie, bracht het duo ertoe een brug te bouwen tussen deze radicaal van elkaar verschillende genres. Dat was eerder al te horen op albums die ze maakten voor de New Series van ECM, hun eigen label Maya Recordings en nu dus ook op Intakt.
Een vaste klant in hun repertoire is de eerder genoemde Biber, een van de belangrijkste componisten uit de tweede helft van de 17de eeuw en iemand die graag afweek van platgetreden paden. Biber hield zich onder meer bezig met scordatura (alternatieve stemmingen) en componeerde zo zijn 15 ‘Rosenkranz-‘ of ‘Mysteriesonaten’ voor viool, waarvan er op dit album drie terug te vinden zijn. Opmerkelijk is dat deze componist ooit opdroeg een stuk perkament tussen de snaren van de bas te steken om zo een drumeffect te bekomen, iets waar Guy tijdens improvisaties ook niet van terugschrikt. Extended technique avant la lettre.
Het speciale aan deze uitvoering van de drie ‘Mysteriesonaten’ ligt hem vooral in de heel diverse en vrije begeleiding door de bas met afwisselend diep brommende passages, lange bewegingen vol boventonen en repetitief pizzicatospel op slechts één noot. Het plaatst deze sonates en hun onvoorspelbare melodielijnen in een interessant hedendaags perspectief, zonder te raken aan de essentie van de muziek. De prachtige uitvoering door Homburger draagt daar zeker toe bij. Door te kiezen voor eerder trage tempi en een minimum aan verfraaiingen krijgen deze werken een contemplatief karakter.
De hedendaagse composities zijn allen van de hand van Guy. Met ‘Hommage à Max Bill’ bevindt het duo zich op abstract terrein en ligt de klemtoon op vorm. Een waaier aan streektechnieken van de viool en allerlei iconoclastische handelingen met de bas zorgen voor zeven korte stukken, meestal hoekige of diffuse doedels maar ook een paar rake miniaturen. De onconventionele technieken komen terug in ‘Tales of Enchantment’, gebaseerd op grafisch werk van Elana Gutman. In dit zevendelig werk komt tevens de geniale improvisator in Guy naar boven. Gebruik makend van elke millimeter van zijn instrument wekt hij bizarre tonen, neventonen en harmonieën op als een eenmansensemble. De texturen die hij creëert typeren hem onmiskenbaar, zoals het tsjirpende geluid van de stokken die hij tussen de snaren steekt of zijn waanzinnig snel plonkend pizzicato.
De diversiteit van het repertoire staat de samenhang op dit album niet in de weg. De hedendaagse werken, hoe abstract ze ook zijn, contrasteren niet met de baroksonates die onconventioneel maar toch toegankelijk worden geïnterpreteerd. Guy en Homburger drukken zozeer hun stempel op deze muziek dat de luisteraar weinig moeite heeft met verschillen en afstanden tussen de stukken onderling. Creativiteit, vakmanschap en een brede muzikale visie blijken alweer een winnende combinatie.
