Als professor compositie aan de muziekhogeschool van Freiburg en hoofd van het Institut für Neue Musik is Mathias Spahlinger een gevestigde naam in de hedendaagse klassieke muziek. Deze cd vormt een klein overzicht van zijn werk, gebracht door gereputeerde ensembles als Ensemble Modern, ensemble recherche en het Arditti Quartet.
In tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden is de eerste compositie, 'Furioso', verre van een wervelstorm. Getokkel en zacht gestreken, al dan niet piepende noten vormen een lappendeken waaruit af en toe een heftige pizzicato of een agressieve crescendo-noot ontsnapt. Na een paar minuten blijft er zelfs niets meer over dan wat geruis. Dat is een teken voor de pizzicato's om toch wat aan kracht te winnen. Erg verrassend gaat deze chaos over in samenklanken. Gezamenlijke noten en pizzicato's krijgen rustig de tijd om te bezinken. Het tweede deel is al luider en zenuwachtiger dan het eerste. De ene toon lokt de andere uit en de geluiden vluchten alle kanten uit, maar spannen soms samen om even een gezamenlijk ritme of bijtend akkoord de wereld in te sturen. Dat bijtende krijgt een sterk vervolg in het derde deel waarin vooral enkele blazers de oren teisteren met lange, messcherpe tonen. De overgang van deze masochistische pijniging naar de verlaten schoonheid van 'Gegen Unendlich' is een grote bevrijding. Ook hier zijn de ingrediënten langgerekte tonen, maar ze zijn veel zachter en de stilte krijgt zijn plaats. Het tweede deel zorgt weer voor een strak contrast. Met een bijna constante puls - de basklarinet durft in het stillere middenstuk even uit de pas lopen - lijken de instrumenten op de meet af te stormen. Ze raken de pedalen echter kwijt en het stuk eindigt alsnog in chaos. Voor 'Fugitive Beauté' schikt Spahlinger een sextet in een trio (basklarinet, altviool en cello), een duo (viool, altfluit) en een enkeling (hobo) die elk hun eigen, wisselende tempi hebben. Doordat er weinig ritmische figuren worden gespeeld, is deze ontwikkeling vooral in de eerste helft niet erg prominent. Het resultaat is een bij momenten erg mooie, maar in het algemeen wat stuurloze klankwereld. Het strijkkwartet 'Apo do' is duidelijk schatplichtig aan Helmut Lachenmann. De begeleidende tekst vermeldt trots dat er vijfenzeventig verschillende speeltechnieken in toegepast worden. Eén daarvan lijkt op het vakkundig verbrijzelen van een viool en ook de daaropvolgende, mooi contrasterende unisono-noot doet goed zijn werk. Vooral in de stille passages weet Spahlinger echter niet de grote spanning te creëren die Lachenmann zo sterk maakt.
Van onmenselijk pijnlijke tot bloedmooie passages, maar ook enkele saaie stukken, alles staat samen op één cd. Een mooi en goed uitgevoerd overzicht van een interessante componist.
Meer over Mathias Spahlinger
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
